«Гендер» тушунчаси Гендер нотенглик ва дискриминация. Гендер чегара ва уни ўзгартириш

Lapasov Islom
Topshiriqlar:

1. 
   «Гендер» тушунчаси
   
2. 
   Гендер нотенглик ва дискриминация.
   
3. 
   Гендер чегара ва уни ўзгартириш
   
4. 
   Аёллар каръераси муваффақияти.
   
5. 
   Эркаклар каръерасининг ўзига хослиги.
   
6. 
   Карьера бошқарувида гендер ёндашув.
   
7. 
   Сегрегациядан нима
   
8. 
   Конвергенция нима
   

Javoblar:

1. 
   Gender – inglizcha “gender” – “zot” so’zidan olingan bo’lib, jins tushunchasini fiziologik voqelik ustqurmasi bo’lgan ijtimoiy qurilma sifatida belgilaydi. 1 Jins erkaklar va ayollar o’rtasidagi universal biologik farq bo’lib, anatomik va fiziologik mohiyatni, ya’ni individning biologik jinsga – erkak yoki ayol jinsiga mansubligini aniqlash uchun asos bo’ladigan biologik belgilar birligidir. Erkaklar va ayollar o’rtasidagi jiddiy bo’lmagan farqlar ularning biologik xususiyatlariga taalluqlidir. Biroq erkaklar va ayollar o’rtasidagi biologik farqlardan tashqari, o’z tabiatiga ko’ra biologik sabablarga asoslanuvchi ko’plab farqlar bor, ya’ni ijtimoiy rollar, faoliyat shakllarining bo’linishi, xatti-harakat va individlarning psixologik tavsiflarida ko’plab farqlar mavjud.
   

7. 
   Сегрегация – маъно жиҳатдан “узоқлашиш” маъносини билдириб, жамиятда одамларнинг ёки муайян ижтимоий гуруҳларнинг бирор бир белги жиҳатидан (масалан, жинс, ирқ, ижтимоий келиб чиқиш каби) тафовутланишлари, бирор сифат боис бир-бирларидан сунъий тарзда узоқлаштирилишини тушунтирувчи ходисадир.
   
8. 
   Сегрегациядан фарқли конвергенция – шахслараро муносабатлар тизимида муомаланинг тиғизлиги ёки унинг етишмаслиги оқибатида фикр, ўй, мақсад ва маслакларнинг бирига бирининг уйғунлашиб, уйқаш бўлиб кетишини изоҳловчи холатдир
   

6. Gендер менежмент – бу хотин-қизлар ва эркаклар учун тенг имкониятлар шароитида шахснинг ўз психологик жинси хусусиятларини англагани ҳолда атрофдагиларни ўзига қаратиш, уларни ўзидаги қобилиятга ишонтириш ва ўзига нисбатан ҳайриҳохлигини оширишга қаратилган муомала стратегияларидан бўлиб, бундай хусусиятларни инобатга олган бошқарув фаолиятига ўқитиш тизими самарали ҳисобланади.
2. Эркаклар ва аёллар жамиятда хар хил вазифаларни бажаради. Эркак ва аёллар ўртасида бевосита профессионал фаолиятда намоён бўлувчи гендер муносабатлар, олимларнинг фикрича, аслида бир-бирига қарама-қарши бўлган икки ҳолатнинг мавжудлиги орқали тушунтирилади. Бу – муайян маънода очиқ ёки яширин тарзда кечадиган сегрегация ва конвергенция жараёнларидир.
3. Эркаклар ва аёллар жамиятда хар хил вазифаларни бажаради. Эркак ва аёллар ўртасида бевосита профессионал фаолиятда намоён бўлувчи гендер муносабатлар, олимларнинг фикрича, аслида бир-бирига қарама-қарши бўлган икки ҳолатнинг мавжудлиги орқали тушунтирилади. Бу – муайян маънода очиқ ёки яширин тарзда кечадиган сегрегация ва конвергенция жараёнларидир
4. Aёл кишига ўта муҳим ва оғир вазифа топширилса, у ўзининг “нозик жинс”га тааллуқли эканлигини баҳона қилиши ҳам мумкин, ёки жинсидан қатъий назар, эркакчасига ишга тўғридан тўғри киришиб кетиши ҳам мумкин. Олимларнинг фикрича, бу каби холат, яъни, ўзининг жинсини баҳона қилиб, бирор юмушлардан ўзини тортиш, камчиликларни хаспўшлаш кабилар аслида эркакларда ошкорароқ намоён бўлар экан. Масалан, меҳнат жамоасида оддий танаффус пайтларида эркак кишининг ўзи чой дамлаб ичиши ёки кофе қайнатиб, аёл шеригига тақдим этиши ўзи учун ҳам, ҳамкасблар учун ҳам эриш туюлади.