G’aznachilik va davlat jamg`armalari fakulteti “byudjet hisobi va g`aznachilik ishi” kafedrasi baxramov shukrullo shodiqul o’G’LI



Download 0,74 Mb.
Pdf ko'rish
bet19/23
Sana13.06.2022
Hajmi0,74 Mb.
#664050
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   23
Bog'liq
Smeta Yo\'ldasheva Diyoraxon

XULOSA VA TAKLIFLAR 
Byudjet tashkilotlari O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 
1999 yil 3 sentyabrdagi 414-sonli “Byudjet tashkilotlarini mablag’ bilan ta’minlash 
tartibini takomillashtirish to’g’risida”gi qaroriga muvofiq xarajatlarning quyidagi 
guruhlari Davlat byudjetidan mablag’ bilan ta’minlanadi:
I. Ish haqi va unga tenglashtirilgan to’lovlar (bolali oilalarga nafaqalar va 
kam ta’minlangan oilalarga moddiy yordam, stipendiyalar va boshqalar);
II. Ish haqiga qo’shimchalar;
III. Kapital qo’yilmalar (Davlat investitsiya dasturida nazarda tutilgan aniq 
ro’yxatlarga muvofiq);
IV. Boshqa xarajatlar.
Byudjet tashkiloti va byudjet mablag’lari oluvchilarning O’zbekiston 
Respublikasi Davlat byudjeti hisobidan xarajatlari byudjetdan ajratiladigan 


57
mablag’lar doirasida va ularning xarajatlar smetalarida ko’rsatilgan maqsadlarda 
amalga oshiriladi. 
Byudjet tashkilotlari xarajatlarni qoplash uchun byudjetdan ajratiladigan 
mablag’lardan tashqari boshqa daromad manbalari mavjud bo’lganda, mazkur 
ko’rsatilgan mablag’lar bo’yicha ham daromadlar va xarajatlar smetalarini tuzadi. 
Xarajatlarni hisoblab chiqarishda quyidagilarga amal qilinishi zarur: 

belgilangan tartibda tasdiqlangan ijtimoiy va iqtisodiy rivojlantirish 
dasturlariga; 

davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari tomonidan ularga taqdim 
etilgan byudjet sohasidagi vakolatlari doirasida qabul qilingan normativ-huquqiy 
hujjatlarga; 

belgilangan tartibda tasdiqlangan byudjet tashkilotlari xarajatlarining 
normativlariga; 

tovar va xizmatlarning davlat tomonidan tartibga solinadigan narxlari va 
tariflariga. 
Xarajatlar smetalarini tasdiqlash joriy moliya yilining 10 martidan 
kechiktirmay amalga oshiriladi. Bunda, byudjet mablag’larini taqsimlovchi 
bo’ysunuvidagi byudjet tashkilotlari va byudjet mablag’lari oluvchilar xarajatlar 
smetasini byudjet mablag’larini taqsimlovchi tomonidan belgilangan muddatlarda, 
biroq joriy moliya yilining 10 martidan kechiktirmay tasdiqlaydi. 
Moliya organlari va byudjet mablag’larini taqsimlovchilarning mas’ul 
xodimlari tashkilotlarning xarajatlar smetasi va shtat jadvallarining, shuningdek 
ularga kiritilgan o’zgartirishlarning ro’yxatdan o’tkazilishi to’g’riligi uchun 
javobgar bo’ladilar. 
Davlat byudjeti xarajatlari 2018 yilda 62,2 trln. so’m yoki YaIMga nisbatan 
21,4 foizni (o’tgan yilga nisbatan 26,6 foiz o’sish bilan) tashkil etdi. 2018 yilda, 
avvalgi yillar singari, Davlat byudjeti ijtimoiy xarajatlarining ustuvorligi saqlab 
qolindi va ijtimoiy sohaga yo’naltiriladigan mablag’lar 34,7 trln. so’mni yoki jami 
xarajatlarning 55,8 foizini tashkil etdi.


58
Hozirgi kunda davlat moliyasini boshqarishni isloh etish bilan bog’liq bir 
qator muamolar mavjud bo`lib, ular quyidagilardir:

byudjetdan ajratiladigan mablag’lar bilan rivojlantirish dasturlari o’rtasida 
bog’liqlikning pastligi; 

davlat byudjetini shakllantirishning amaldagi mexanizmlari hududiy 
rivojlanishning barcha muammoli masalalarini qamrab olish imkonini bermaydi; 

davlat byudjetini tuzish, rejalashtirish va ijro etish jarayonida byudjet 
jarayonining oshkoraligini ta’minlashda innovatsion mexanizmlar va yondashuvlar 
joriy etilmagan.
Fikrimizcha, mazkur muammolarni quyidagi yo’llar bilan hal etish mumkin: 

yuridik va moliyaviy majburiyatlarni ro’yxatdan o’tkazish jarayonida 
byudjet tashkilotlari va byudjet mablag’lari oluvchilariga bevosita aloqasiz xizmat 
ko’rsatish mexanizmini joriy etish lozim;

faoliyati tugatilayotgan kollej va litseylarning bo’shaydigan binolarini, 
shuningdek, faoliyati to’xtatilgan maktabgacha ta’lim muassasalari binolarini 
nodavlat ta’lim muassasalarini tashkil etish uchun kontsessiya shartnomasi asosida 
xususiy tadbirkorlarga berish kerak; 

fuqarolarning o’zini o’zi boshqarish organlarida ish yuritishni tartibga 
solish maqsadida ma’lumotnoma berganlik uchun eng kam oylik ish haqining 1 
foizidan 2 foizigacha bo’lgan miqdorda pullik to’lov joriy qilish, undan kelib 
tushadigan 
mablag’larni ularning moddiy-texnik bazasini saqlash va 
mustahkamlashga, shu jumladan kantselyariya ashyolari, mebel jihozlari va ofis 
texnikasi xarid qilishga, binolarni ta’mirlash va saqlashga yo’naltirish zarur.

vazirlik va idoralarning byudjetdan tashqari jamg’armalari, shuningdek 
xalqaro moliya institutlari mablag’lari hisobiga moliyalashtiriladigan ijtimoiy va 
infratuzilma loyihalarini O’zbekiston Respublikasining konsolidatsiyalashgan 
byudjetiga kiritish lozim;

Yuqori tashkilot moliya organiga xarajatlar guruhlari bo’yicha
xarajatlar yig’ma smetasini, xarajatlarning to’liq yoyilmasini va xarajatlar 
smetasiga hisob-kitoblarni ilova qilgan holda, shunungdek qaramog’idagi barcha 


59
tashkilotlar bo’yicha esa ro’yhatdan o’tkazish uchun hamma talablarga va 
m\belgilangan muddattta malga oshirilishi kerak.

tashkilotlarning xarajatlar smetasi va shtatlar jadvalini ro’yhatdan 
o’tkazish paytida molya organalari o’z vakolatlri doirasida ortiqcha shtatlarni
yo’qotishlari lozim. Aniqlangan kamchiliklar bartaraf etilganidan keyingina
ro’yhatdan o’tkazishni amalga oshirish kerak.

tashkilotlardagi xarajatlar smetasini tuzishda kompyuter texnikasi 
mavjud bo’lishi va har bitta jurnallar avtomatlashtirilgan tarzda yuritilishi va 
programmalshtirilgan bo’lishi kerak.

o’tgan yilda qolgan summani yuqori byudjetga qaytarmasdan u uchun 
ham alohida smeta tuzilishi va favqulotta vaziyatlar bo’lib qolganda o’sha 
summani ishlatilish kerak. Bu byudjet tashkilotlarini har qandan noqulay 
vaziyatlardan olib chiqishi mumkin.

byudjet tashkilotlarida buxgalteriya hisobini bazaviy tamoyillarini 
umumlashtiruvchi alohida Davlat sektori buxgalteriya hisobi milliy standartlari 
ishlab chiqilib amaliyotga joriy qilinishi zarur. O’zbekiston Respublikasi Moliya 
vazirligi tomonidan byudjet hisobining barcha hisob ob’ektlariga oid “Davlat 
sektori byudjet hisobi milliy standartlari”ni amaliyotga joriy etilishi kerak. Hozirda 
amaliyotda byudjet hisobining standartlarini ishlab chiqishning zarurligi o’z 
isbotini topmoqda. Ushbu standartlarning ishlab chiqilishi byudjet tashkilotlarida 
buxgalteriya ob’yektlari hisobini tashkil etilishini yagonaligini ta’minlaydi.

2017-2021 yillarda O’zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta 
ustuvor yo’nalishi bo’yicha Harakatlar strategiyasida belgilangan vazifalarni 
bajarish maqsadida, davlat moliyaviy nazorati tizimini yanada rivojlantirish 
maqsadga muvofiq. 
 

byudjet tashkilotlarining smetalar hamda ularning ilovalarini tashkilotning 
o’zi tomonidan “UzASBO” dasturiy majmuasida shakllantirilib, Davlat moliyasini 
boshqarishning avtomatlashgan tizimi “DMBAT”ga elektron tarzda yuborilishi 
hamda ro’yxatga olish tartibini joriy etish taklif etamiz. Bu o’z navbatida ortiqcha 
vaqt sarfi, ish hajmi va moddiy xarajatlarni qisqartirishga xizmat qiladi. 


60

Download 0,74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   23




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish