UZMANINA SOR
10
2.
Metin
Faydalı ve Zararlı GDO
Dünya nüfusu her geçen gün artmaktadır. Buna paralel
olarak ortaya çıkan açlık sorunu, insanları yeni çözüm arayış-
larına yöneltmektedir. GDO da bu çözüm arayışlarından biri
olarak bilim dünyasında yerini almıştır. Bir canlıdaki genetik
özelliklerin kopyalanarak bu özellikleri taşımayan başka bir
canlıya aktarılması sonucunda üretilen yeni canlıya “Genetiği
Değiştirilmiş Organizma (GDO)” denmektedir. Bu yöntemle
elde
edilen bitkiler, ilaçlara ya da haşerelere karşı daha di-
rençli olmaktadır. Bu da kimyasal böcek ilaçlarının kullanımı-
nı azaltmaktadır. Günümüzde mısır ve pamuğun zararlılara,
soya ve kanolanın böcek ilaçlarına, papaya (bir çeşit kavun)
ve kabağın da virüslere karşı dirençli olmasında GDO tekniği
kullanılmaktadır.
Genlere müdahale edilerek bitkilerin lezzet, besleyicilik
ya da dayanıklılık gibi özellikleri geliştirilebilmektedir.
Geneti-
ği değiştirilmiş organizmaların özellikle aşı ve ilaç yapımında
kullanılması önem kazanmaktadır. Dünyamızın geleceği için
susuzluğa dayanıklı bitki geliştirme araştırmaları ise güncel
bir çalışma alanı olarak sürdürülmektedir. Bununla birlikte
genetik müdahale sayesinde az sulamayla daha bol ürün
elde etmek de teorik olarak mümkündür ve uygulamaya
geçirilmiştir. Bu özelliklerinden dolayı uygulamayı savunan-
lar, dünyada artan gıda ihtiyacının karşılanması
konusunda
GDO’nun çözüm olabileceğini düşünüyorlar. Diğer taraftan
bazı uzmanlar genetiğiyle oynanmış bu ürünlerin insan sağ-
lığını önemli derecede tehdit
edebileceğini, insan sağlığı
üzerindeki etkileri için ya-
pılmış bilimsel bir araştır-
ma olmadığını belirtiyorlar.
Bu ürünlerin zararlı oldu-
ğunu savunanlar GDO’lu
ürünlerin alerji başta olmak
üzere antibiyotiklere karşı
dayanıklılık oluşturduğunu,
organ yetmezliği
ve kanser gibi
hastalıklara neden olduğunu belirti-
yorlar. Farelerde yapılan deneylerden yola çıkılarak ortaya
atılan bu iddialar ise hazır gıda maddelerinin zararlı olduğunu
gösteriyor. Çünkü hazır gıda maddelerinde GDO’lu olduğu
bilinen soya çokça kullanılmaktadır.
Sonuç olarak canlıların
genleriyle oynayarak yarar
sağlamak mümkün. Ama dünyanın geleceği ile oynamak da
mümkün. Daha güzel bir gelecek için GDO’nun olumlu yön-
de kullanımına ihtiyacımız var.
11
A)
Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.
1.
GDO’nun ortaya çıkış sebebi nedir?
.....................................................................................
2.
GDO’nun açılımı nedir?
.....................................................................................
3.
GDO tekniğinin kullanıldığı bitkiler hangileridir?
.....................................................................................
4.
GDO’nun kullanıldığı faydalı çalışmalar nelerdir?
.....................................................................................
5.
GDO tekniğinin getirdiği olumsuzluklar nelerdir?
.....................................................................................
6.
Tükettiğiniz yiyeceklerin GDO’lu olup olmadığına
dikkat ediyor musunuz? Nedenleriyle açıklayınız.
.....................................................................................
ANLAMA
B)
Aşağıdaki sözcüklerin hangisi metindeki anlamı dışın-
da kullanılmıştır?
1.
sorun
a) Arkadaşımın sorunu öz güven eksikliği.
b) Özellikle gelişmekte olan ülkelerin sorunu: Terör.
c) Senin sorunu bugün tez hocama soracağım.
d) Onunla ilgili bir sorunum yok ama…
e) Sorunlarınla başa çıkmayı öğrenmelisin.
2.
bol
a) Param o kadar çok ki bol bol harcıyorum.
b) Elbisesi çok bol olmuş, bir beden küçüğünü alsın.
c) Her şeyden bolca var, soframız çok zengin.
d) Mesaj hakkım bol, istediğine benden mesaj atabilirsin.
e) Türkiye’de bol miktarda bor madeni bulunmaktadır.
3.
derece
a) İngilizce kurslarımız derece derece gruplandırılmıştır.
b) Gelir kaynaklarımız önemli derecede artış gösterdi.
c) Çocuğun ateşi çok yükselmiş, 39 dereceye çıkmış.
d) Şirkete başarı derecesi yüksek kişileri alıyorlar.
e) İşlerin bu derece kötü olduğunu bilmiyordum.
C)
Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.
1.
Okuduğunuz metinden aşağıdaki yargılardan
hangisi
çıkarılabilir?
a) Dünyadaki ülkelerin tamamında GDO tekniği vardır.
b) GDO, özellikle kümes hayvanlarında kullanılmaktadır.
c) GDO’lu ürünlerin hayvanlar üzerinde olumsuz bir etkisine
rastlanmamıştır.
d) GDO tekniği, istenirse çok faydalı alanlarda kullanılabilir.
e) GDO’lu bitkiler, organ yetmezliği tedavisinde kullanılmaktadır.
2.
Okuduğunuz metinden aşağıdaki yargılardan hangisi
çıkarılamaz?
a) GDO kullanımı kimi zaman iyi, kimi zaman kötü sonuç-
doğurur.
b) Susuzluk sonucu oluşacak kıtlığa GDO çözüm olabilir.
c) Genetiği ile oynanmış maddeler hayvanlar üzerinde
denenmiştir.
d) GDO’lu ürün kullanımı Batı’da Doğu’dan daha yaygındır.
e) Kimyasal böcek ilaçlarının kullanımını azaltmada GDO
etkilidir.
4.
gelecek
a) O geleceği parlak bir çocuk, onunla tanışmanı isterim.
b) Geleceğini de düşünüp yatırım yapmalısın.
c) Senin geleceğini düşünüp yemek hazırlamıştım.
d) Her vatandaş ülkesinin geleceğini düşünmeli.
e) Gelecek de bir gün gelecek.
