|
Gazeta. Gazeta bul isenimli hám obektiv janaliqlar deregi. Búgingi kúnde gazetalardiń auditoriyasin keńeytiw hám oni ģalabalastiriw maqsetinde electron online versiyasiyalarida islep shiģilģan. Jurnallar
|
Sana | 03.06.2022 | Hajmi | 64 Kb. | | #633350 |
| Bog'liq медиалогия тийкарлары. Кайыпназарова
G’alaba xabar qurallari tariyxi baspa stanok payda bolg’an dáwirden baslanadi. Dáslepki jurnallar joqari lawazim iyeleri bolģan shaxslar paydalanip otirģan. XIX ásirge kelip bolsa baspa basilimlardiń hám fotografiya tarawiniń rawajlaniwi menen qaladaģi barliq lawazimli shaxslar keń kolemde paydalanģan. Buniń nátiyjesinde usi jámiyettiń bilim aliw imkaniyati artti. Tekst jaziw, koshiriwge talap kúsheyip baspa basilimlar bahasi arzanlap ģalabalasip keń tarqala basladi. Bunday talaplar jergilikli dásturiy qádiriyatlardi hám ádetlerdi jenip ótip jámiyetti jańa mádeniy tájiriybeler menen tanistirip, qiziqli bolģan temalardi jaritiwģ imkániyat berdi.
Búgingi kúnge kelip barliq tekstler bas basilimlar kompyuter járdeminde tayarlanadi. 1980-lijģa kelip bul texnologiyaliq rawajlaniw bir qansha jumis orinlariniń qisqartiliwina alip keldi.
Gazeta.
Gazeta bul isenimli hám obektiv janaliqlar deregi. Búgingi kúnde gazetalardiń auditoriyasin keńeytiw hám oni ģalabalastiriw maqsetinde electron online versiyasiyalarida islep shiģilģan.
Jurnallar
Gazetalarga qaraģan kewil ashar kontentti jaritip beriwde qolayliraq esaplanadi. Jurnallar sapasi, illyustratsiyaliq bezeliwi menen ajralip turadi. Material tayarlawda avtor temaga terenirek piker bildirip ótedi há tiģiz waqit talap etpeydi. Jurnallarda reportaj hám ocherkler jariyalanadi. En dáslepki jurnallar XVI ásirlerde yaģniy 1600 jillarda Frantsiya hám ulli Britaniyada basip shiģarila baslģan. 1960- jillarga kelip bolsa illyustratsiyaliq bezew berilgen jurnallarga talaplar kusheyip “Paparatstsiy”lardin júzege leliwine sebep bolgan.
Paparatstsi bul – taniqli insanlardin sotsiyalliq jeke turmisin sáwlelendiriwshi foto súwretler bolip olar óz fotolarin har turli jurnallarģa satiwi.
Kamerali qol telefoniniń payda boliwi suwretke aliq barisin jenillestirdi. Háweskerler hám paparatstsiyler tárepinen alinģan bunday foto súwretler “Sari basilim” (jyoltaya pressa) niń payda boliwina sebepshi boldi.
“Sari basilim” (jyoltaya pressa) ģalabaliq mádeniyattiń rawajlaniwi nátiyjesinde THE NEW YORK SUN, THE NEW YORK HEARLD hám THE NEW YORK TRIBUNEusaģan basilimlar payda boldi. Bul basilimlarda sol waqittaģi taniqli insanlardiń jeke turmisindaģi waqiya hadiyseler, jánjeller, jináiy isler, ólimshilik sebepleri, zorliq zombiliqlar haqqindaģi temalardi ústin qoydi. J.Plyuster hám V.Xrist usinday jańa imkániyatlardan paydalanip “New York dúnyasi”, “New York jurnali” basilimniń taniliw dárejesin asiridi. Olardiń basilimlari tikkeley shaw shuvli waqiyalar menen bayitilip keń auditoriyasin iyeledi.
Filmler
XIX ásir sońinda payda bolģan kino sanaatiniń jaratiliwi insanlardiń bos waqitin kewil ashar kórsetiwler menen toliqtiriw zarúrligine say juwap bola aldi. Dáslebinde bul filmlerdi kóriw tek ģana bay keyinshelli joqari hám orta tabaqali insanlar kóre baslaģan. Bul jámiyette jańa tus aldi hám kinosanaaatti hesh ekilenbesten “G’alaba mádeniyat ”tiń jaratiwshisi, háreketlendiriwshisi, deregi desek boladi. Keń jámiyettiń erkin koriwi ushin arnalģan dáslepki filmer 1890-jillardi óz ishine aladi. Bul filmler ádette bir kamera menen alinģan. Montaj islenbegen hújjetli kóriniste bolip onda tiykarinan kúndelikli turmista juz berip atirgan waqiya hádiyseler haqqinda tusirilgen. Xoliq film barisindaģi rejissiyorlar, hújjetli filmlerdi suwretke aliw, montaj degen pikirlerdi ańlap jetken. Dúnyada júz Bergen jáhan urislari hújjetli filmlerge úlken tásirin tiygizgen. Sebebi bul waqitta insanlarga ruwhiy aziq beriwshi qural ekenligi aniqlanģan. 1960-jilģa kelip televidenieniń rawajlaniwi hám úyde otirip tamashalaw imkániyati, kinoteatrda tamashagoylerdiń kemeyip ketiwine sebepshi boldi. 1980-jillari videomagnitafon, videokameralar 1900-jillaari jana medialar, kompyuterler, 2000-jillari filmlerdi internetten kóshirip aliw siyaqli imkániyatlar júzege kele baladi. Biraq bul jańaliqlardiń hesh biri kino álemin isrip taslay almadi. Tek ģana bul imkaniyatlar kino óniminiń islep shuģiw hám hám tarqatiliw usillari ózgerdi. Búgingi kúnde filmniń premerasi aldinan reklama kompaniyalari jumis alip baradi. Premyeradan bir neshe ay ótkennen son satiwģa qoyiladi hám milliy teleradiokompaniyalar arqali efirge berile baslaydi.
Televideniye
1920-jilda Germaniyada dáslepki telekórsetiwdi uzatiw tájiriybesi Germaniyada ámelge asirildi. 1935-jilģa kelip bolsa bul telekosetiwler toliq berile basladi. “WRGB” telekanaliniń aytiwinsha 1928-jil 13-yanvarda tájiriybe stantsiyasi tiykarinda qurilgan stantsiya oz korsetiwin New York shtatiniń General Electric zavodinda suwretke alingan. Tezligi hám operativligi menen garb kommunikatsiyalari tariyxinda en jaqsi GXQ na aylandi.
Internet 1960-jillari kompyuter sistemasiniń zárurli yadroliq tasirden qorgaw ushin islep shiģarilgan taniqli arpanent sistemasi zamanagoy internettiń payda boliwina sebep boldi. 1982-jilģa kelip bul tarmaq internet degen ataqqa eristi. Bul internetten paydalaniwda paydalaniwshiniń interfeysi www-standartiniń oylap tabiliwi tarmaqlar rawajina turtki boldi. Media kónlikpelerine iye bolģan búgingi kun jaslari internetten paydalaniw normalari, qaģiyda lari basqariw nizamlarina ámel etiwi zárúr esaplanadi. Internet insanlarģa ózlerine qolay bolgan informatsiya resurslariniń bayiwina kómekshi qural. Internetten paydalaniwdiń unamsiz aqibetleride bar bolip onnan qorganiwdin en jaqsi usili bul júzege kelgen qáwiplerdi basqara aliw.
Do'stlaringiz bilan baham: |
|
|