G’azal gʻazal (arabcha — ayolni sevish, unga oshiqona munosabatda boʻlish) — Sharq adabiyotida eng keng tarqalgan lirik janrʻʻGʻazal’’ atamasi dastlab VI-VII asrlarda arab sheʼriyatida paydo boʻlgan

G‘azal baytlarining nasriy bayoni

1. Ertalab chiqqan quyosh kosasining aksidan hidoyat nurlari porlab ko‘rindi va Xudoning jamolini uning tajallisida ko‘r, deb olamdan sado chiqdi.

2. Ey soqiy, agar Xudodan o‘zga tashvishlar, moddiy dunyo g‘amu anduhi ko‘ngil oinasini kir qilgan bo‘lsa, bu kir – zangni faqat ilohiy tajalliy nuri, shu nur zavqi bilan yuvish mumkin.

3. Bu nur, bu may shunday ajoyibki, unga bir singan sopol kosa bo‘lagi – faqir kishi ko‘ngli ham idish bo‘lishi mumkin, o‘shanda jom – butun olamni ko‘rsatadigan bo‘ladi va bu jomdan may ichgan, ya’ni tajalliy nuridan bahra topgan odam, gado bo‘lsa-da, o‘zini podshoday his etadi.

4. Agar jom bilan may shunaqa bo‘lsa, bu jom uchun yuz jahonni bag‘ishlasa, bu may uchun ming jonni fido qilsa arziydi.

5. Ey pir so‘zini keltiruvchi, pir majlisida hushyorlar hushini yo‘qotib, bexudu rasvo bo‘lish uchun yig‘ilgan ekan, agar pir mujdasi, so‘zini yetkazmoqchi bo‘lsang, buni men devonadin boshlagin.

6. Shunda bu ilohiy nur – maydan ko‘ngil jomi yorishib ketib, chehrai maqsud – Alloh jamoli namoyon bo‘ladi va o‘sha zahoti Allohdin boshqa narsalar yo‘qoladi.

7. Shunday holatda may bilan jom, ya’ni ilohiy tajalli bilan dunyo yoki ko‘ngil orasida bir yaqinlik, birlashish yuz beradiki, “jom” va “may” so‘zlarini talaffuz qilgan odam har ikkisini bir nom (so‘z) bilan ifodalashi mumkin.

8. Ey zohid, sen o‘ylayotgan jomu mayni aytayotganim yo‘q, chunki bu sen nazarda tutgan jomu may emas, bilmasdan darveshlarni malomat qilma.

9. Ey Navoiy, azaliy zot – Parvardigori olam tajallisi nuridan bebahra bo‘lma, chunki Uning o‘zi o‘z kalomida “Iching, ey tashnalar!” deb qo‘yibdi.