Gaz turbinalari

Regeneratsiyali gaz turbina qurilmasining T— S diagrammasi.

Regeneratsiyali gaz turbina qurilmasi sxemasi.


1—2 — turbinada havoning kengayishi;
2— 6 — regeneratorda ishlatilgan gazlarning issiqlik almashinuvi;
6— 3 — atmosferaga chiqariladigan gazlarning izobarik sovishi;
q₁ - 1 kg — havoning regeneratorda olgan issiqlik miqdori;
q₂ - 1 kg — gazning havoga uzatgan issiqlik miqdori

t₄);
t₄).


=^Ср(^Г5
«2 = ^Cp(^T2

Regeneratsiya paytida bosim oshirish darajasining optimal qiymati tushadi. Shuning uchun regeneratsiyaning qo‘llanilishi FIKning oshishiga olib keladi. Bu turdagi GTQning FIK // = 0,87 - 0,89 ga teng. Lekin regeneratsiyaning optimal qiymati olinmasa, rege- neratorning yuzasi ortib, metall isrofiga olib kelishi yoki uning aksi bo‘lishi mumkin. Bu holni regeneratsiya darajasi xarakterlaydi. Regeneratsiya darajasi R < 0,5 dan kichik bo‘lsa, regeneratsiya qo‘llanilishidan iqtisodiy samara olinmaydi.

Zamonaviy GTQlarida bu daraja 0,6—0,8 ga teng. Bunda yoqilg‘i 22—28% iqtisod qilinadi, chunki yonish kamerasida havoni qizdirish uchun kam yoqilg‘i sarf etiladi. Regeneratsiya darajasi texnik iqtisodiy taqqoslash yo‘li bilan kompressor FIK boshlang‘ich temperatura, gabarit ko‘rsatkichlar, ish rejimi e’tiborga olinib qabul qilinadi.
HAVONI POG'ONALI SIQISH VA POG'ONALI
YONDIRISHLI GAZ TURBINA QURILMALARI
GTQlarida havoni siqish uchun ketadigan ishni kamaytirish uchun har bir pog‘onada havoni sovitish yo‘li bilan siqiladi. Bujarayonlarni oraliq sovitgich (xolodilnik)larda amalga oshiriladi. Qancha ko‘p sovitgichli pog‘onalar bo‘lsa, sikl izotermaga yaqin bo‘ladi va kam ish sarf bo‘ladi, lekin qurilmaning murakkabliligi, qimmatliligi va gidravlik qarshiliklari oshishi tufayli quvvat tushadi. Shuning uchun sanoatda GTQ, asosan, ikki pog‘onali va kamdan kam uch pog‘onali bo‘lishi mumkin (11.5-rasm).