Gaz turbina qurilmalari (gtq)

Gaz turbinali qurilmalarning tatbiqi
XX asrning 70-yillaridan keyin GTQ xususan, transport va energetikada keng qo'llanila boshladi. Energetikada qoMlaniladigan GTQ lari elektr energiyasi yetishmasdan qolganida, energetik sistemada buzilishlar, iste'molchilarning elektr energiyaga bo‘lgan talabi ortgan vaqtlarda asosan uzlukli ishlatiladi. Uzlukli ishlaydigan energetik GTQ lar quvvati 1-100 MW oralig‘ida bo‘lib, bir yilda 1500 soatdan ortiq ishlatilmaydi.

Dengiz kemalaridagi energetik GTQ lari asosiy energiya manbayi hisoblanadi va ulaming quwati 30 kW dan 10 MW gacha bo‘ladi. Kimyoviy, neftni qayta ishlash, metallurgiya, atom energetikasi va sh. k. ishlab chiqarish sohalarida keng qo‘llaniladi. Neftni haydashda, gaz magistralida turli xil kompressorlami ishlatishda, aviatsiya transportidagi turboreaktiv, turbovintli reaktiv samolyotning asosiy va forsaj (frans forcep — jadallashtirmoq) dvigatellarida hamda dengiz kemalarida , temir yo'l transportidagi lokomotiv ( lot . locomnveo - joyidan qo‘zg‘ataman) larda ham G T Q keng tatbiq etilgan .

Zamonaviy turboreaktiv, turbovintli reaktiv samalyotlarni, uzoq safarda bo‘ladigan dengiz kemalarini, temiryo‘l transportini katta quwatdagi gaz turbinalarisiz tasawur etish qiyin. Kelajakda albatta katta quwatlarolinadigan gaz turbinalarigina emas. past quwatlilari ham ishlab chiqariladi.