Газ саноати хусусида умумий маълумотлар

Маъруза машғулотининг технологик картаси (5-машғулот)

Босқичлар, вақти	Фаолият мазмуни
	Ўқитувчи	Талаба
1-босқич. Кириш (10 минут)	1.1. Ўқув машғулотининг мавзу ва режасини ҳамда кутилаётган натижалар маълум қилинади.	1.1. Эшитадилар ва ёзиб оладилар.
2-босқич. Асосий (60 минут)	2.1. Талабалар эътиборини режадаги саволлар ва улардаги тушунчаларга қаратади ва тезкор савол-жавоб ўтказади. 2.2. Ўқитувчи маърузани баён этишда давом этади. а)нефтни СФМ эритмалари билан сиқиб чиқариш технологиясини биласизми? б)полимер сув ҳайдаш тизимини биласизми? 2.3. Талабаларга мавзунинг асосий тушунчаларига эътибор қилишни ва ёзиб олишларини таъкидлайди.	2.1. Талабалар жавоб берадилар. 2.2. Эшитади ва ёзиб боради. 2.3. Эслаб қолади, ёзади. Ҳар бир саволга жавоб беришга ҳаракат қилади. Таърифни ёзиб олади, мисоллар келтиради.
3-боқич. Якуний (10 минут)	3.1. Мавзуга якун ясайди ва талабалар эътиборини асосий масалаларга қаратади. Фаол иштирок этган талабалар рағбатлантирилади. 3.2. Мустақил иш учун вазифа: нефт бераолувчанликни оширишда қўлланиладиган СФМ турларини ўрганиш	3.1. Эшитади ва аниқлаштиради. 3.2. Топшириқни ёзиб олади.

МАЪРУЗА N 5

Қатламга физик-кимёвий таъсирнинг усуллари. Нефтни СФМ эритмалари билан сиқиб чиқариш. СФМ нинг турлари. СФМ ларнинг композицияси ва уларнинг қўллаш технологияси. Полимерли сув ҳайдаш. Полимерлар турлари. Полимер-дисперс тизимлар. Ишқорли сув ҳайдаш. Сульфат кислотаси ва кислота эритмаларидан фойдаланиш. Кўпик тизимларидан фойдаланиш.

Маъруза режаси
1. Нефть бераолишликни оширишнинг физик-кимёвий усуллари.
2. Сирт-фаол моддалари аралашмаларини қатламга ҳайдаш
3. Нефтни унда аралашувчи эритмалар билан сиқиш
4. Полимерларнинг сувдаги эритмаси ёрдамида нефтни сиқиб чиқариш
5. Мициляр эритмалар билан нефтни сиқиб чиқариш.
6. Нефтни ишқорлар ёрдамида сиқиб чиқариш


Таянч сўзлар
Сиқувчи агент ҳошияси - Қатламда сиқилувчи нефть ва ишчи агент орасидаги бўшлиқ мухитни эгалловчи сиқувчи агент.
Нефтнинг сирт-фаол моддалари - Нафтенли кислоталар, смолалар, асфальтен ва бошқа моддалар, Уларнинг нефть таркибида бўлиши нефтнинг сув билан чегарасида сирт тортишув кучларини камайтиради ва бўшлиқлар деворида бу моддаларнинг адсорбцион қаватини пайдо қилади.
Қаттиқ сув - Кальций ва магнийни сув таркибидаги миқдорига боғлиқ бўлган - сувнинг хусусияти. У нефть қатламларига сув бостиришда сувни танлашда катта аҳамиятага эга бўлган кўрсатгич.
Мустаҳкам боғлиқ сув - Минерал заррачалар юзасида бир неча молекуладан иборат қалинлик қаватини ҳосил қиладиган сув. 780 С эриш ҳарорати билан ўз хусусиятларига кўра қаттиқ жинсга яқин бўлади.