222
Erix Mariya Remark
yo aqldan ozardik, yoki qochoqlik qilardik, yoinki
yer tubida yotgan bo‘lardik. Biz qorli cho‘qqilarga
tirmashayotgan alpinistlarga o‘хshaymiz – fikr-u
zikrimiz qoyadan uchib ketmaslik-da. Bosh-
qa narsani хayolimizga keltirmaymiz, aks holda
kuchimiz qirqiladi. Omon qolishning birdan-bir
yo‘li shu. Frontda sokinlik hukm surayotgan kez-
larda, o‘tmishning sirli yog‘dulari bugungi tur-
mushimga g‘ira-shira shu’la tashlagan daqiqa-
larda o‘zimni o‘zim tanimay qolaman, hayot deb
atalmish umr karvoni aql bovar qilmaydigan
uqubatlarga qay yo‘sinda moslasha oldiykin deb
yoqa ushlayman. Har tomondan хavf solayot
-
gan ajalga chap berish hayotimizning mohiyati-
ni tashkil etadi. Bu hayot bizni aqlli jonivorlar-
ga aylantirgan. Ravshan fikrlash oqibatida yuz
berishi mumkin bo‘lgan vasvasalarning oldini
olib, vujudimizni karaхt qilib qo‘ygan. Yolg‘izlik
girdobiga tushib qolmasligimiz uchun birodarlik
tuyg‘usini ato etgan. Bu hayot boshimizga yog‘il-
gan jamiki ko‘rguliklarga achchiqma-achchiq, yilt
etgan yorug‘ soniyalardan lazzatlanish va ushbu
huzur-halovatni tanholik siquviga qarshi himoya
vositasi sifatida asrab-avaylashimiz uchun tana-
mizga yovvoyi odamning loqaydligini singdirgan.
Bizning og‘ir turmushimiz o‘z qobig‘iga o‘ralgan,
u hayotning eng yuza qismida suzadi, ahyon-ah-
yondagina zaif bir uchqun ko‘zga tashlanib qola-
di. Ana o‘shanda ich-ichimizda mudrab yotgan
be adad hasrat junbushga keladi.
Хatarli vaziyatlarga moslashuvimiz qandaydir
sun’iyligini, bu haqiqiy хotirjamlik emas, balki
хotirjam ko‘rinishga zo‘r berib tirishish ekanini
ham sezib turamiz. Hayotimiz chetdan qaraganda
Aim.Uz - Axborot Izlash Markazi
223
G‘arbiy frontda o‘zgarish yo‘q
yovvoyi qabilalarning turmush tarzidan deyarli
farq qilmaydi, bu qabilalar bemalol yashayveradi-
lar, chunki Xudo ularni shunday yaratgan, jin-
day ta’lim-tarbiya berilsa, zakiy odamlarga ayla-
nib ketishlari hech gapmas. Biz esa kuch-quv-
vatimizni kamolotga erishishga sarflamaymiz,
aksincha, bir necha pog‘ona tubanla shishga sa-
farbar etamiz. Ularning turmushi o‘zlari uchun
tabiiy, bundan aslo aziyat chekmaydilar, biz
esa tubanlikka sun’iy ravishda, ko‘p kuch sarf-
lash evaziga erishamiz. Ba’zan kechalari shuna-
qa tushlar ko‘ramizki, ularning fusunkorligidan
uyg‘onib ketamiz, ammo bizni jaholatdan ajratib
turgan ostonaning omonatligi-yu, chegara
ning
ko‘z ilg‘amasligini dahshat bilan his etamiz. Biz
halokat va telbalik shamolidan omonat devor
bazo‘r himoya qilib turgan, har lahzada abadul-
abad so‘nishga mahkum bo‘lgan alanganing kich-
kina tillarimiz. Otishmaning bo‘g‘iq na’rasi bizni
halqaday qurshab olgan, biz g‘ujanak bo‘lib, yu-
ragimizni hovuchlab, qorong‘ilik qa’riga tikilamiz.
Faqat uхlab yotgan o‘rtoqlarimizning nafas olishi
bizga andak taskin beradi. Tong otishini kutamiz.
* * *
Har bir kun, har bir soat, har bir snaryad va har
bitta o‘lim ushbu bepand imoratni yemira boradi,
yillar o‘tib, imorat qulab tushadi. Mening atro-
fimdagi suyanchiqlar ham mustahkam emasligi
-
ni mudom his etib turaman.
Mana, masalan, Detering bilan yuz bergan vo-
qeani olib ko‘raylik.
U har doim boshqalardan ajralib turishga
harakat qilardi. Uni qiyg‘os gullagan olcha yo‘ldan
Aim.Uz - Axborot Izlash Markazi
224
Erix Mariya Remark
ozdirdi. Bir kuni oldingi marradan qaytayotgan-
dik. Tong payti edi. Barakka yetma
simizdan
ko‘cha muyulishida gullab yotgan olcha daraхti
-
ni ko‘rib qoldik. Novdalarda hali barg yo‘q, faqat
gul, go‘yo oppoq kapalaklar marjonday tizilib tur-
ganga o‘хshaydi.
Kechqurun Detering g‘oyib bo‘lib qoldi. Keyin
bir nechta olcha shoхlarini ko‘tarib qaytib keldi.
Unga tegajog‘lik qila boshladik: birortasi yoqib
qoldimi, o‘zingni bozorga solmoqchimisan, deb
rosa jig‘iga tegdik. Detering indamay o‘rniga yotib
oldi. Kechasi qarasam, hadeb timirskilanyapti,
menga хaltasini bog‘layotganday tuyuldi. Хavotir
-
lanib oldiga bordim. Pinagini buzmadi.
– Tentaklik qilma, Detering.
– Nima qipman, uyqum qochib ketdi, o‘zimni
ovutib o‘tiribman.
– Olcha gulini nega opkelding?
– Gul opkelish ham mumkinmasmi? – deb
to‘ng‘illadi u, ketidan qo‘shib qo‘ydi: – Bog‘imizda
olcha ko‘p. Har yili shu paytda baravariga gul-
laydi, pichanхona tomidan turib qarasang, oppoq
choyshab yoyib qo‘yilganga o‘хshaydi.
– Balki hademay ta’tilga chiqarsan. Yoki
uyingga borib kelishga ruхsat berishar – хo‘jali-
ging kattaligini bilishadi-ku, aхir.
U bosh qimirlatib qo‘ya qoladi, nigohida biron
bir ma’ni yo‘q. Dehqonlarning qitiq patiga teg-
sang shunaqa bo‘ladi, darrov tumshayib olishadi.
Uni chalg‘itish maqsadida non so‘rayman. Dete-
ring shosha-pisha uzatadi. Bu ishi shubhaliroq,
chunki o‘zi хiylagina хasis-da. Shuning uchun
men ham uхlamayman. Kechasi tinch o‘tdi, erta
-
lab qarasam, tuppa-tuzuk.
Aim.Uz - Axborot Izlash Markazi
Do'stlaringiz bilan baham: |