Gafurova cubase docx

Show ALL Equalizers
) – ekvalayzerlar maydonlarini aks
ettirish;
(
Show ALL Equalizers with Curve
) – ACHX grafiklari ko‘rinib
turgan ekvalayzerlar parametrlarini aks ettirishning yana bir usuli;
(
Show
ALL Sends
) – yuborishlarning hamma sakkizta
maydonini aks ettirish;
(
Show Sends 1-4/Show Sends 5-8
) – yuborishlarning 1-dan
to 4-gacha yoki 5-dan to 8-gacha maydonlarini batafsil aks ettirish;
(
Show Studio Sends
) - Studio shinalariga yuborishlarni aks
ettirish;
(
Show Surround Panners
) – aylanma panoramalashtirish
maydonlarini aks ettirish;
(
Show ALL Meters
) – signal darajalari indikatorlarini aks
ettirish;
(
Show Channel Overview
) – trek parametrlarini obzor qilish
rejimi (ekvalayzerning ulangan plaginlar, yuborishlar va filtrlarining
holatini aks ettirish).
Miksher
modullari
ikki
holatda
bo‘lishi
mumkin:
Wide
–
miksherning hamma modullari normal kenglikka ega;
Narrow
–
miksherning hamma modullari minimal kenglikka ega. Unisidan bunisiga
o‘tish
tugmasi yordamida amalga oshiriladi.

---

86
Mixerning kengaytirilgan oynasi
EKVALAYZER
Virtual studiyalar bilan ishlash jarayonida, sizga ko‘p hollarda
ekvalayzerlardan foydalanishga to‘g‘ri keladi.
Ekvalayzer bu- o‘zida bir nechta filtrlarni birlashtirgan qurilma
bo‘lib, u ishlov berilayotgan signalning spektrli xususiyatlarini (tembrni)
o‘zgartirishga mo‘ljallangan. Tovushli muharrirlar tarkibida dasturiy yo‘l
bilan amalga oshirilgan filtrlar spektrli tahlilga asoslangan.
Chastotalar o‘qida o‘tkazish chizig‘ining qanday joylashganligiga
qarab, ular quyidagilarga bo‘linadi:
·
Pastki chastotalar filtrlari (Low pass), ularning tipik
amplitudali-chastotali xarakteristikalari (ACHX) quyida keltirilgan
1-rasmda aks etgan;
·
Yuqori
chastotalar
filtrlari
(High pass),
ularning
amplitudali-chastotali
xarakteristikalari
(ACHX) 
2-rasmda
keltirilgan;

---

87
·
Chiziqli
o‘tkazuvchi
(chiziqli)
filtrlar
(Band pass),
ularning ACHXlari 3-rasmda keltirilgan;
·
Chiziqli ushlanuvchi (rejektorli) filtrlar (Band stop),
ularning ACHXlari 4-rasmda keltirilgan
1-rasm
2-rasm
3-rasm
4-rasm

---

88
ACHXning uzatish koeffitsienti 0 ga teng bo‘lmagan qismi, filtrning
o‘tkazish chizig‘iga mos. Ushlanish chizig‘ida, aksincha, filtrning uzatish
koeffitsientiminimal bo‘lishi lozim (ideal holda 0 ga teng). Jiddiy
so‘zlaganda,
real
filtrlar
o‘tkazish
chizig‘idan
tashqarida,
uzatish
koeffitsientining 0 ga tengligini ta’minlab bera olmaydilar. Ushlanish
chizig‘ida, juda kuchsiz holda bo‘lsa ham tebranishlar filtrdan o‘tib
ketadilar.
Pastki va yuqori chastotalar filtrlari quyidagi asosiy parametrlar bilan
tavsiflanadilar:
·
kesim chastotasi;
·
o‘tkazish chizig‘ining kengligi;
·
o‘tkazish chizig‘ida xarakteristikalarning notekisligi;
·
o‘tkazish
chizig‘idan
ushlanish
chizig‘iga
o‘tish
sohasidagi nishabning keskinligi.
Chiziqli filtr uchun yana bitta parametr qo‘shiladi – sifatlililik, ya’ni
filtrni sozlashning markaziy chastotasini uning o‘tkazish chizig‘iga nisbati.
Bundan tashqari, yana ikki turdagi filtrlar qo‘llanadi: Low-frequency
shelf va High-frequency shelf. Ular pastki va yuqori chastotalarning
regulyatorlariga
o‘xshaydi,
ular
tovush
bilan
ishlaydigan
hamma
qurilmalarda
mavjud
bo‘lib,
magnitofonlar,
radiopriyomniklar
va
televizorlar ham bundan mustasno emas.
Low-frequency shelf filtri pastki chastotalar bilan ishlaydi. U, kesim
chastotasidan yuqorida joylashgan spektrli xususiyatlarni (o‘zgarishsiz
o‘tkazadi
(past
chastotali
filtrlar
esa
ularni
so‘ndiradi).
Kesim
chastotasidan pastda joylashgan xususiyatlarni, u, uzatish koeffitsientidan
kelib chiqqan holda, yoki kuchaytirishi (a rasm):

---

89
a)
yoki kuchsizlantirishi (b rasm) mumkin:
b)
High-frequency shelf filtrining xususiyatlari Low-frequency shelf
filtriga nisbatan aksinchadir: kesim chastotasidan pastda joylashgan
tovushning spektrli komponentlarini filtr o‘zgarishsiz o‘tkazadi, yuqorida
joylashganlarni kuchaytiradi:
a)
yoki kuchsizlantiradi:
b)
avvaliga ekvalayzer (equalizer, EQ), asosan, tovushli signalni
kuchaytirish va o‘zgartirish traktining u yoki bu qismining notekisligini
kompensatsiyalovchi qurilma vazifasini bajargan. Ekvalayzer mavjud
bo‘lganda, avvalida notekis bo‘lgan ACHXni tekislash mumkin.
Bajaradigan
vazifasiga
va
tuzilishiga
ko‘ra
turlicha
bo‘lgan
ekvalayzerlar mavjud bo‘lib, ular orasida, siz, Cubase dasturida ishlash
jarayonida uchratuvchi ekvalayzerlar ham mavjud:

---

90
·
grafik ekvalayzer;
·
parametrik ekvalayzer;
·
ishtirok filtri.
Grafik
ekvalayzer
bu
–
fiksirlangan
markaziy
chastota
va
kuchaytirishning o‘zgaruvchan koeffitsientiga ega chiziqli filtrlar to‘plami
bo‘lib, ularni slayder orqali boshqarish mumkin. Regulyatorlar sifatida
siljitish tugmalaridan foydalanish mumkin, chunki ular ekvalayzer ACHX
grafikiga
o‘xshashlikni
namoyon
etadi.
Shuning
uchun,
bunday
ekvalayzerlarni
“grafik”
ekvalayzerlar
deb
atash
qabul
qilingan,
foydalanuvchi, go‘yoki, mazkur tugmalar yordamida ACHXning egri
chizig‘ini chizadi.
Shunday qilib, grafik ekvalayzer bu – chiziqli filtrlar to‘plami bo‘lib,
ma’lum bir chastotalar oqimi ularni bir-biridan ajratib turadi. Tovushli
chastotalarning hamma sohasida chastotali xarakteristikalarni boshqarish
uchun imkonga ega bo‘lish uchun bunday filtrlar parallel ulanadi. Hamma
filtrlarning kirishiga bitta signal uzatiladi, va har bir filtrning vazifasi –
kuchaytirish koeffitsienti regulyatorining (slayderning) joylashuviga mos
holda spektrdagi “o‘z” qismini kuchaytirishi yoki kuchsizlantirishidir.
Grafik ekvalayzerlarda boshqaruv amalga oshiriladigan chastotalar
unifikatsiyalangan bo‘lib, ular butun tovushli diapazonni qamrab oluvchi
va bir-biridan ozgina intervalga farqlanuvchi standart chastotalar qatoridan
tanlanadi. Bu interval oktava, uning yarmi, uchdan bir qismi bo‘lishi
mumkin. Uchdan bir qismli grafik ekvalayzerlar eng katta imkoniyatlarga
ega va shu sababli, ular ko‘proq tarqalgan.
Grafik ekvalayzerlardan ko‘proq alohida tarkibiy qismlarni filtrlash
uchun emas, balki yig‘indi signalga ishlov berish, ishni oxiriga etkazish
uchun foydalaniladi. Grafik ekvalayzer yordamida tovushga ishlov berish
tizimi yoki akustik tizimning kerakli ACHXsini taxminiy shakllantirish,
ya’ni spektrning biror sohasida kuchayishni ko‘tarish, boshqa sohasida esa
pasaytirish mumkin. Biroq grafik ekvalayzer nozik chastotali korrektsiya
uchun yaramaydi. Chunki, unda filtrlarning markaziy chastotalari
o‘zgarmas bo‘lib, ular spektrli tarkibiy qismlari kuchaytirilishi yoki
so‘ndirilishi lozim bo‘lgan chastotalar bilan ustma-ust tushmasligi
mumkin. Bunday hollarda parametrik ekvalayzer yordamga keladi.
Parametrik ekvalayzer nafaqat filtrning kuchaytirish koeffitsientini
boshqarish, balki uning markaziy chastotasi, sifatliligini (o‘tkazish chizig‘i
kengligini) ham boshqarishga imkon beradi. Ozgina tajribaga ega
bo‘lganingizdan so‘ng, alohida cholg‘uning tovushini ta’kidlash yoki
kerak bo‘lmagan shovqinni tovushning boshqa unsurlariga minimal ta’sir

---

91
qilgan holda olib tashlash uchun, siz mazkur parametrlarning qiymatlarini
aniq o‘rnata olasiz (misol uchun 50 Gtsga teng fon yoki akustik
sistemaning o‘z-o‘zidan shovqin chiqarish chastotasi).
Murakkab ko‘rinishdagi ACHXlarni shakllantirish uchun ko‘p
chiziqli parametrik ekvalayzerlardan foydalaniladi, ularning har bir
parametrini bir-biriga bog‘liq bo‘lmagan holda o‘zgartirish mumkin.
Ishtirok filtri (presence) yordamida yangrayotgan cholg‘u (yoki
qo‘shiqchi) tinglovchi bilan bir xonada ekanligini effektini yaratishga
imkon beradi. haqiqatda esa, bu boshqariluvchi chiziqli filtr bo‘lib, uning
markaziy chastotasi 2-6 kGts diapazonida joylashgandir.