G. S. Tursinbayeva, G. M. Duschanova, J. S. Sadinov

KITOBDA KELTIRILGAN AYRIM ATAMALAR LUG‘ATI 
Avtogamiya
– yunon. о‘z-о‘zini changlatish 
Avtosterillik
– yunon. о‘zidan naslsizlanish 
Avtotorf
– yunon. “
autos
” – о‘zi, “
trofe
” – oziq 
Avtoxor
– yunon. “
xoroye
”– tarqalaman 
Avtoxoriya 
– о‘zidan tarqalish 
Akropetal
– yunon. “
akros
” - tepa, “
petere
” - intilish (yuqoriga qarab 
о‘sish) 
Akrotoniya
– yunon. “akros”– uchki, “tonos”– kuch 
Aktinomorf
– yunon. “
aktis
”– nur, “
morfe
”– shakl 
Aktinostel
– yunon. “
aktinos
” – nur, “
stel
” – ustuncha, markaziy silindr 
Aleyron donachasi
– yunon. “bug‘doy uni” 
Alloxor
– yunon. “
allos
” – boshqa, “
xoreo
” – tarqalish 
Amiloplast
– yunon. “
amilon
” – kraxmal, “
plast
”– tо‘ldirilgan 
Amfivazal
– yunon. “
amffi
” – atrof, “
vaz
”– naycha 
Amfikribral
– yunon. “
amfi
”, “
kribrum
” – g‘alvir 
Amfimiksis 
– yunon. “
amffi
” – ikki tomondan, “
miksis
”– 
aralashtirish 
Amfitrop 
– yunon. “
amffi
” – ikki tomondan, “
tropos
”– burilish,
Anatomiya
– yunon. “
anatome
” – kesish, yorish 
Anafaza
– yunon. “
ana
” – yuqoriga, “
fazis
”– kо‘rinish 
Anatrop urug‘kurtak
– yunon. “
ana
” – tepa, “
tropos
”– burilish,
Androginofors
– yunon. “
androsi
” – erkak, “
gine
”– urg‘ochi, 
“
fors
” - tutqich 
Androtsey
– yunon. “
andros
” – erkak, “
oykos
”– uy 
Anemogeoxor
– yunon. “
anemos
” – shamol, “
geo
”– yer, “
xoreo
” – 
tarqalish 
Anemofiliya 
– yunon. “
anemos
” – shamol, “
fileo
”– changlanish 
Anemoxoriya 
– yunon. “
anemos
” – shamol, “
xoreo
” – tarqalish 
Anizatrop 
– о‘sish yо‘nalishini о‘zgartirgan novda 
Antiklinal
– yunon. “
antis
” – qarama-qarshi, “
klino
”– bukilish 
Anteridiy
– yunon. “
anteros
” - gullovchi (sporali o‘simlik - erkak jinsiy
organi) 
Antipod
– yunon. “
anti
” – qarama-qarshi, “
podos
”– oyoq 
Antofein 
– yunon. “
antus
” – gul , “
feo
”– qо‘ng‘ir 
Antotsion
– yunon. “
antus
” – gul, “
siano
”– yashil, binafsha 
Antropogen
– yunon. “
antropogos
” – odam, “
genos
”– tug‘ilish 
337

---

Antropoxoriya
– yunon. “
antropogos
” – odam, “
xoreo
”– tarqalish 
Apertura
– ekzina qavatilgan chang nayi о‘sib chiqadigan teshiklar 
Apikal
– lat. “
apiks
” – uch, tepa 
Apoplast
– yunon. “
apo
” – mas, “
plastoye
”– qatlam 
Apogamiya
– yunon. “
apo
” – dan, “
gamoye
”– qо‘shilish 
Apokarp
– yunon. “
apos
” – aks, inkor,“
karpos
”– meva 
Apomiksis
– yunon. “
apo
” – mas, “
miksis
”– aralashuv 
Aposporiya 
– yunon. “
apo
” – mas, “
sperma
”– urug‘ 
Apoxlamid 
– yunon. “
apo
” – inkor, “
xlamid
”– qо‘rg‘on 
Arxegoniy
– yunon. “
arxe
” – boshlang‘ich, “
genos
”– yaratilish, 
hosil bо‘lish 
Arxesporial tо‘qima
– yunon. “
arxe
” – chang donasining 
boshlang‘ich tо‘qimasi 
Atakostel 
– yunon. “
a
” – inkor ma’nosida, “
taksos
”– joylashish 
Aerenxima
– yunon. “
aer
” – havo, “
enxima
”– tо‘ldirilgan 
Bazitoniya
– yunon. “
bazis
” – asos, “
topos
”– kuch 
Ballist
– lat. “
ballista
” – irg‘itish uchun mashina 
Baroxoriya 
– yunon. “
baros
” – vazi, og‘irlik, “
xoreo
”– kо‘chaman 
Bikollaterial
– lat. “
bis
” – ikki marta, “
kol
”– birgalikda, “
laterial
”– 
yon 
Braktey
– gulyonbargchalar 
Vakuol
– lat. “
vakus
” – bо‘shlik 
Virginil davr
– lat. “
virginitos
” – voyaga yetmagan о‘simlikning
holati 
Galofit
– yunon. “
xalos
” – tuz, og‘irlik, “
fiton
”– о‘simlik 
Gameta
– yunon. “
gametes
” – er, rafiq 
Gametangiy
– yunon. “
gametes
” – er, rafiq, “
angeyonn
”– nay 
Gaploid 
– yunon. “
xaplos
” – oddiy 
Gaplostel 
– yunon. “
xaplos
” – oddiy, “
stel
”– ustuncha 
Gaustoriya 
– yunon. “
xaustor
” – yutuvchi 
Geytonogamiya 
– yunon. “
geyton
” – qо‘shni, “
gameos
” – 
qо‘shilish 
Gelofit 
– yunon. “
xelo
” – botqoq, “
fiton
”– о‘simlik 
Gemikriptofit
– yunon. “xemi” – yarim, chala, “kriptos” yashirin, 
“fiton”- о‘simlik 
Gemitrop
– yunon. “
xemi
” – yarim, chala, “
tropos
”– burilish 
Geterogamiya
− yunon. «
xeteros
» – turlicha, «
games
» – qushilish 
Geterokarpiya
− yunon. «
xeteros
» – turlicha, «
karpos
» – meva 
338

---

Geterospermiya 
− yunon. «
xeteros
» – turlicha, «
sperma
» – urug‘ 
Geterostiliya
− yunon. «
xeteros
» – turlicha, «
stilos
» – ustuncha 
Geterotrof
− yunon. «
xeteros
» – turlicha, «
trofe
» – oziq 
Geterofiliya
− yunon. «
xeteros
» – turlicha, «
fillon
» – barg 
Geteroxlamid
− yunon. «
xeteros
» – turlicha, «
xlamid
» – qо‘rg‘on 
Gigrofit 
− yunon. «
xigros
» – namlik, «
fiton
» – о‘simlik 
Gidatodlar
− yunon. «
gidatos
» – suv, «
odos
» – yо‘l, teshikcha 
Gidrofit
− yunon. «
xidor
» – suv, «
fiton
» – о‘simlik 
Gidrofiliya
− yunon. «
xidor
» – suv, «
fileo
» – xohlayman 
Gidroxoriya
− yunon. «
xidor
» – suv, «
xoreo
» – boraman 
Ginetsey 
− yunon. «
gine
» – ayol, «
oykos
» – uy. Urug‘chi, 
urug‘lovchi, 
urug‘don 
Ginofor 
− yunon. «
gine
» – ayol, «
foros
» – lik, dor 
Gipoderma
− yunon. «
xipo
» – ost tomonidan, «
derma
» – teri, pо‘st 
Gipokotil
− yunon. «
xipo
» – ost tomonidan, «
koteledon
» – 
urug‘palla 
Gialoplazma
− yunon. «
xialos
» – shisha, «
plazma
» – bitgan, hosil 
bо‘lgan 
Gistologiya
− yunon. «
xistos
» – tо‘qima, «
logos
» – ta’limot 
Gistokimyo
− yunon. «
xistos
» – tо‘qima ximiY. (Tо‘qimalar 
kimyosi) 
Gomoriziya
− asosiy ildizga ega bо‘lmagan ildiz sistemasining
shakllanishi 
Gaploxlamid
− yunon. «
xaplos
» – oddiy, «
xlamis
» – qо‘rg‘on 
Gomoxlamid
− yunon. «
gomos
» – bir xil, «
xlamis
» – qо‘rg‘on 
Deplazmoliz
− lot. «
de
» – inkor, plazmoliz 
Dermatogen
− yunon. «
derma
» – teri, «
genos
» – tug‘ilish 
Diktiosomalar 
− yunon. «
diktion
» – tur, «
soma
» – tana 
Diktiostel 
− yunon. «
diktion
» – tur, «
stel
» – ustuncha 
Diploid 
− yunon. «
diplos
» – ikki marta ortiq 
Diaspora
− yunon. «
dia
» – kо‘ndalang, «
spora
» – urug‘. 
Kо‘payuvchi organlar 
Dixogamiya 
− yunon. «
dixe
» – ikki qism, bо‘lak, «
gameo
» – 
qо‘shilish 
Dixotomik shoxlanish
− yunon. «
dixe
» – ikki qism, bо‘lak. Ayri 
shoxlanish 
Dorzoventral
− lot. «
dorzum
» – orqa, «
venter
» – qorin 
339

---

Zigota 
− yunon. «
dzigotos
» – qushilish 
Zigomorf
− yunon. «
dzeugos
» – juft, «
morfe
» – shakl 
Zoospora
− yunon. «
zoon
» – hayvon, «
spora
» – urug‘. 
Harakatchang spora 
Zooxoriya
− yunon. «
zoon
» – hayvon, «
xoreo
» – tarqalish 
Idioblast
− yunon. «
idios
» – maxsus, «
blastos
» – hosil bо‘lgan 
Izogamiya
− yunon. «
izo
» – teng, «
gameo
» – qо‘shilish 
Izolaterial 
− yunon. «
izo
» – teng, «
laterialis
» – yon tomon 
Integument 
− lot. «
integementum
» – qoplama 
Interkalyar
− lot. oraga qо‘yish, joylashtirish 
Iniatsial
− lot. «
initsialis
» – boshlang‘ich 
Intina 
− lot. «
intus
» – ichida 
Interfaza
− lot. «
inter
» – orqasida, «
fazis
» – kо‘rinish 
Kambiy
− lot. «
kambium
» – almashish 
Kampilotrop
− yunon. «
kampilos
» – bukilgan, «
tropos
» – burilish 
Kaudeks
– lot. tana 
Karotinlar
– karotinoidlar guruhiga kiruvchi sariq – zarg‘aldoq
pigmentlar 
Kleystogamiya 
− yunon. «
klestos
» – yumuq, «
gameo
» – 
qо‘shilish 
Kollenxima
− yunon. «
kolla
» – yelim, «
enxima
» – tо‘lgan 
Koleoptil 
− yunon. «
koleos
» – qin. Birinchi barg 
Koleoriza
− yunon. «
koleos
» – qin. Ildiz g‘ilofi 
Kollaterial 
− lot. «
kol
» – birgalikda, «
loterialis
» – yon tomondagi 
Konsentrik
− lot. «
kon
» – birgalikda, «
sentrium
» – markaziy 
Konvergensiya
− lot. «
konvergere
» – yaqinlashmoq 
Konyugatsiya
– lot. qovushmoq, matalash 
Kriptofit 
− yunon. «
kriptos
» – yashirin, «
fiton
» – о‘simlik 
Ksilema 
− yunon. «
ksilos
» – yog‘ochlik 
Ksantofill
– karotinoidlar gruppasiga kiruvchi tabiiy pigment 
Ksenogamiya
− yunon. «
ksenos
» – begona, «
gameo
» – qо‘shilish