G. S. K u t u m o V a I. I. I n o g a m o V g e o d e z I ya va m a r k s h e y d e r L i k I s h I

 
9.17-rasm.DNA raqamli nivelir bilan ishlash sxemasi
S – bekat, B - orqadagi reykadan sanoq, F - oldingi reykadan sanoq, ZW - oraliq 
reykadan sanoq, DB- orqadagi reykagacha masofa,DF - oldingi reykagacha masofa, 
DZW - oraliq reykagacha masofa, H0 - boshlang’ich nuqtaning balandligi, H - 
oldingi yoki oraliq nuqta balandligi, H - orqadagi va aniqlanadigan nuqtalar 
orasidagi nisbiy balandlik, HIn - asbob gorizonti 
 
9.18-rasm.DL-102C TOPCON raqamli nivelirda nivelir yo’lni o’tkazish  
VM – reperlar, L – bekat, S.P - oraliq nuqtalar,T.P - bog’lovchi nuqtalar, V.S - 
orqadagi reykadan sanoq, F.S -oldingi reykadan sanoq,Int - oraliq nuqtadan 
sanoq, Inct Ht - asbob gorizonti.
Nivelir yo’llarni aniqlik talablariga qarab o’tkazishda quyidagilarga rioya 
qilish kerak: 
•
yelkalar birxilligini saqlash 

---

155 
•
yo’llarni bog’lashni nazorat qilish 
•
reykalargacha bo’lgan yo’l qo’yiladigan masofalarga rioya
•
qilish 
•
refraksiya ta’sirini kamaytirish uchun nivelirni yerdan minimal yo’l 
qo’yiladigan balandlikda o’rnatish 
•
o’lchashlar ishonchliligini oshirish va xatolarni kamaytirish uchun ikkilangan 
o’lchashlarni bajarish (BF FB, BFFB) 
•
gorizontal og’ish (avtomatik kompensatorning qoldiqli xatosi)ni bartaraf 
etish uchun quyidagi kuzatish jarayonini qo’llash (BFFB=BFFB FBBF), bu 
yerda V-orqadagi reykadan sanoq; F-oldingi reykadan sanoq. 
9.19-rasm.DL-102 С TOPCON nivelirning Menyu ekrani 

---

156 
D4-102C TOPCON raqamli nivelirning ishlash prinsipi. DL-102C TOPCON 
raqamli nivelirni bekatga o’rnatish tartibi ham yuqorida qayd etilgan Dini va DNA
nivelirlarga o’xshash. 
DL-102C TOPSON raqamli nivelir bilan nivelir yo’llarini o’tkazishda yozish rejimi 
(Out Module) RAM yoki OFF holatida, ma’lumotlarni xotiraning kartochkasiga 
yozish kerak bo’lganda esa faqat RAM holatida o’rnatilgan bo’lishi lozim. 
DL-102C TOPCON raqamli nivelir yordamida nivelir yo’lni o’tkazish 86-rasmda 
keltirilgan. 
Nivelirlar yo’lini o’tkazish jarayonida DL-102C TOPCON raqamli 
nivelirning Menyu ekranlarida quyidagi opsiyalar amalga oshiriladi (9.19-rasm):