G. S. K u t u m o V a I. I. I n o g a m o V g e o d e z I ya va m a r k s h e y d e r L i k I s h I



Download 6,42 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/203
Sana01.04.2022
Hajmi6,42 Mb.
#522882
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   203
Bog'liq
fayl 1622 20210825 (1)

(M
m

burchakdan, direksion burchagi esa (α) burchakdan iborat
(3.1-rasm).
Haqiqiy 
azimut bilan magnit azimuti (δ) burchakka, haqiqiy azimut bilan direksion burchak( 
γ) burchakka farq qiladi. Burchak (δ)magnit og’ish burchagi, (γ) esa meridianning 
yaqinlashish burchagi bo’lib deyiladi. 
Geodeziyada ishlatiladigan trigonometrik funksiyalar jadvallari ko’pincha 0 
dan 90

gacha beriladi. Shuning uchun
geodeziyada azimut va direksion 
burchak bilan birga rumbdan ham foydalaniladi.
 
3.1-rasm.Chiziq 
yo`nalish burchaklarini 
yo`lashishi 


26 
Rumb - 
boshlang’ich yo’nalishning shimoliy va janubiy tomoni bilan chiziq 
yo’nalishi orasidagi burchakdir; u 0 dan 90
o
gacha 
o’lchanadi.
Rumb magnit meridianidan boshlabhisoblansa- 
magnit 
rumbi
, geografik meridiandan boshlab hisoblansa –
haqiqiy rumb
,absissa o’qidan boshlab hisoblansa-
direksion rumb
deyiladi. Direksion rumb jadval 
burchaklari deb ham 
yuritiladi. Rumb 0 dan 
90
o
gacha shimol va 
janub tomondan sharq va g’arbga tomon 
hisoblanishi sababli uning to’g’ri burchakli 
koordinataning 
qaysi 
choragida 
ekanligini 
ifodalash uchun rumb qiymati oldiga chiziq 
joylashgan koordinata choragining nomi yoziladi 
(3.2-rasm). Yo’nalish birinchi chorakda bo’lsa 
rumb shimoli-sharqiy (ShShq), ikkinchi chorakda bo’lsa - janubi-sharqiy (JShq), 
uchinchi chorakda bo’lsa, janubi-g’arbiy (JG’), to’rtinchi chorakda bo’lsa- shimoli-
g’arbiy (ShG’) deb ataladi. 
Yer yuzidagi har bir chiziqning tog’ri va teskari oriyentirlash burchagi 
bo’ladi. Masalan, 3.3- rasmda (MN) chiziqning (M) nuqtadan boshlangan 
yo’nalshining direksion burchagi (α
MN
)- to’g’ri direksion burchak. N nuqtadan 
boshlangan yo’nalishining direksion burchagi (α
NM
) esa teskari direksion burchak 
hisoblanadi. Shakldan ko’rinishicha, chiziq yo’nalishining to’g’ri va teskari 
direksion burchagi bir-biridan 180
o
farq qiladi, ya’ni 
α

= α ± 180° (3.1)
Agar to’g’ri direksion burchak α<180
o
bo’lsa, teskari direksion burchakni 
hisoblashda 180
o
qo’shiladi, to’g’ri direksion burchak α>180
o
bo’lganda esa 180
o
ayriladi.

Download 6,42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   203




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish