G niyozov, M. Ahmedova pedagogika tarixidan seminar mashg

Bilasizmi!
Disterverg 1827-yildan to umrining oxirigacha «Tarbiya va ta’lim 
uchun Reyn varaqlari» degan jurnal chiqarib turdi. Shu jurnalda 
pedagogikaning turli m uam m olariga bag‘ishlab 400dan ortiq 
maqolasi nashr qilindi. Boshlang'ich maktab o ‘qituvchilarini 
tayyorlash ishini tubdan yaxshilash uchun kurashdi.
Dogma (yunon. aqida) dalil-isbotsiz har qanday holatda ham 
o ‘zgarishsiz qabul qilinadigan qoida, fikr, ta ’limot.
Dogmatizm (yunoncha aqidaparstlik) bir tom onlam a, qotib 
qolgan, dogmalarga tayangan holda fikrlash. Dogmatizm shaxsning 
obro‘-e ’tiboriga ko ‘r-ko‘rona e ’tiqod qilish. Eskirgan aqidalarni, 
qoidalarni yoqlashga asoslanadi.
Buni yodda saqlang!
N em is xalqi Distervergni dastlab Umum Germaniya o ‘qituvchilar ittifoqi
raisi, Prussiya deputatlar palatasiga o'zlarining vakili qilib sayladilar.
Disterverg hayot chog'idayoq? «Nim is muallimlarining muallimi» degan
faxrli unvonga sazovor boMadi
Disterverg umrining oxiri kunigacha ijtimoiy pedagogika ishlari 
bilan shug‘ullanadi. 1866-yil vabo kasali bilan vafot etadi.
Buni bilasizmi?
Disterverg umuminsoniy tarbiya g‘oyasini himoya qilib chiqadi, 
shu g‘oyaga tayanib pedagogika masalarini yuqori pog‘onaga 
ko‘taradi. Uning fikricha, maktabning vazifasi «chinakam prussiya- 
liklar» emas, balki insonparvar kishilar va ongli fuqarolarning 
tarbiyalab yetishtirishdir. Odamlarda insoniyatga va o ‘z xalqiga bo‘lgan 
muhabbat bir-biriga chambarchas bog'langan holda rivojlanishi 
lozim. «Inson - mening nomim, nemis - mening laqabimdir» 
deydi u. Disterverg Pestalossi singari, tabiyaning eng m uhim
prinsipi tabiatga uyg‘un bo‘lishdir, deb hisoblaydi.
119

---

Distervergning pedagogik faoliyati
1847-yil