G. N. Maxmudova innovatsion iqtisodiyot

Innovatsion infratuzilma
– innovatsion faoliyat subyektlariga 
innovatsiyalarni amalga oshirish uchun zarur boʻlgan xizmatlarni taqdim 
etadigan tashkilotlar majmuasidir. 
Yuridik shaxs innovatsion subyektlarga ishlab chiqarish, texnologiya, 
konsalting, moliyaviy, axborot va boshqa xizmatlar koʻrsatadigan 
innovatsion faoliyat infratuzilmasi sub’yekti deb tan olinadi. 
Innovatsion infratuzilma quyidagi elementlar bilan ifodalanadi: 

---

214 

ishlab chiqarish va texnologik tuzilma, shu jumladan texnoparklar, 
innovatsion va texnologik markazlar, biznes-inkubatorlar; 

ekspert-konsalting: intellektual mulk masalalari, standartlashtirish, 
sertifikatlashtirish, konsalting markazlari, umumiy audit, shuningdek moliya, 
investitsiya va marketing sohalarida ixtisoslashgan xizmatlar koʻrsatish; 

moliyaviy: har xil turdagi mablagʻlar – byudjet, venchur, sugʻurta, 
investitsiya va moliya institutlari (yuqori texnologiyalar kompaniyalari 
ishtirokidagi fond bozorlari); 

kadrlar: kadrlarni tayyorlash va qayta tayyorlash boʻyicha oʻquv 
muassasalari, ilmiy va innovatsion menejment, shuningdek texnologik audit, 
marketing sohasidagi yangiliklarni reklama qilish va sotish tashkilotlari 
tarkibidagi innovatsion bozor infratuzilmasi; 

ma’lumot: amalda ma’lumotlar bazasi va bilimlar, kirish markazlari, 
shuningdek analitik, statistik, axborot markazlari; 

savdo: innovatsion jarayonning asosiy ishtirokchilari oʻrtasidagi oʻzaro 
aloqalarni kengaytirish, ilmiy va texnik ma’lumotlarning kengayishi. 
Innovatsion infratuzilmaning tarkibiy qismi, shu jumladan uning 
moliyaviy 
tarkibiy 
qismi, 
xususan 
innovatsiyani 
moliyalashtirish, 
innovatsion muhitning oʻziga xos xususiyatlari bilan belgilanadi. 
Infratuzilmani rivojlantirishning ustuvor yoʻnalishlari quyidagilardan 
iborat: 

davlat infratuzilmasi subyektlarining investitsiya faoliyatini qoʻllab-
quvvatlash va rivojlantirish, oʻzaro lizing, davlat kredit kafolatlari, tijorat 
banklariga foiz stavkalarini qoplash kabi turli mexanizmlarga asoslangan 
moliyaviy-kredit ta’minoti tizimini yaratish boʻyicha oʻzaro munosabatlari; 

innovatsion biznesni qoʻllab-quvvatlash choralarini amalga oshirish. 
Investitsion faoliyatni qoʻllab-quvvatlash va rivojlantirish boʻyicha 
davlat infratuzilmasi faoliyatini takomillashtirish, shahar tuzilmalari 
(jamgʻarmalar, biznes markazlari yoki mintaqaviy fondlarning filiallari) 
bilan oʻzaro munosabatlarni kuchaytirish, ushbu sifat tufayli oʻsib borishi va 
investorlarga koʻrsatiladigan xizmat turlarining kengayishi bilan bogʻliq 
boʻlishi kerak. 
Ilmiy va innovatsion qoʻllab-quvvatlash jarayonlari vertikal ravishda 
boshqarilishi kerak, Rossiya Federatsiyasida Federal ilmiy-innovatsion 
markaz (yoki bir nechta markazlar) federal darajada ishlaydi, hududiy ilmiy 

---

215 
innovatsion markaz innovatsion infratuzilmaning elementi sifatida muayyan 
mintaqada ma’lum bir sohada innovatsiyalarni rivojlantirish boʻyicha ishchi 
organ vazifalarini bajaradi. 
Hududiy ilmiy-innovatsion markazning asosiy vazifasi viloyat 
rahbariyati uchun takliflar tayyorlashdan iborat: 

mintaqadagi muayyan sohada innovatsiyalarni davlat tomonidan 
boshqarish kontseptsiyasiga muvofiq Rossiya Federatsiyasi Hukumatining 
Federal innovatsion dasturi va ilmiy, texnik sohada innovatsion faoliyatni 
intensivlashtirish 
boʻyicha 
Idoralararo 
dastur 
loyihalarini 
tarmoq, 
tarmoqlararo va mintaqalararo ilmiy-texnik loyihalar boʻyicha ilmiy-
texnikaviy loyihalarga kiritish uchun mintaqadan kelib tushgan arizalarni 
asoslash; 

mintaqaviy innovatsion dasturlar loyihalari, ilmiy-tadqiqot, tajriba-
konstruktorlik va texnologik ishlar, maqsadli va samarali foydalanish uchun 
tarmoq va tarmoqlararo byudjetdan tashqari jamgʻarmalarni shakllantirish; 

viloyatning byudjet va byudjetdan tashqari jamgʻarmalari, manfaatdor 
mahalliy va xorijiy investorlarning mablagʻlari hisobidan innovatsion dastur 
va loyihalarni moliyalashtirish; 

oʻz mablagʻlari hisobidan innovatsion dastur va loyihalarni 
moliyalashtirish; 

xalqaro, mintaqalararo va tarmoqlararo shartnomalar asosida birgalikda 
ishtirok etish shaklida shakllantiriladigan va amalga oshiriladigan ilmiy, 
texnik va innovatsion dasturlarni moliyalashtirish; 

oʻz nomidan talabnomalarni toʻldirish va himoya hujjatlarini (Rossiya 
Federatsiyasi patentlari va guvohnomalari) olish; 

patent egalari va patent egalaridan intellektual mulkdan patent berish 
shartnomalari va lizing shartnomalari boʻyicha pullik va bepul asosda 
foydalanish huquqini olish; 

samarali ilmiy-texnik ishlanmalar ishlab chiqarishda keng miqyosda 
amalga oshirish loyihalari; 

manfaatdor sarmoyadorlar bilan birgalikda texnopark shakllarini 
mulkchilikning barcha shakllarini tijorat markazlari sifatida qayta ishlash, 
sinovdan oʻtkazish, ishlab chiqarishni rivojlantirish, marketing, ishlab 
chiqaruvchilar bilan maslahatlashuv markazlarini tashkil etish, ishlab 

---

216 
chiqarishni rivojlantirish va innovatsiyalarni jadallashtirishga amaliy yordam 
berish; 

joylashgan joyidan tashqaridadagi yuridik shaxs boʻlmagan hududiy 
ilmiy-innovatsion markazning alohida boʻlinmalari sifatida vakolatxonalar 
va filiallarni tashkil etish; 

ilmiy-texnik mahsulotlar va intellektual mulk bozorini rivojlantirish; 

innovatsion jarayonlarni qoʻshma faoliyat toʻgʻrisidagi shartnomalar va 
federal infratuzilma subyektlari, mahalliy va xorijiy yuridik shaxslar bilan 
tuzilgan shartnomalar asosida rivojlantirish; 

hududiy va tarmoq ilmiy tashkilotlari, oliy va oʻrta maxsus oʻquv 
yurtlari, shuningdek barcha tarmoqlar va darajalarni amalga oshirish 
shakllari bilan oʻzaro munosabatlarni rivojlantirish; 

innovatsion xizmatlarning rahbarlari va xodimlari, maslahatchilar va 
ishlab chiqaruvchilarni oʻqitish va uzluksiz ta’lim tizimlari bilan oʻzaro 
munosabat; 
Mintaqaviy ilmiy-innovatsion markazning mablagʻlari quyidagilar 
tomonidan shakllantiriladi: 

ilmiy-texnik mahsulotlar va intellektual mulkni iste’molchilarga 
sotishdan olingan daromadlar; 

patentni berish toʻgʻrisidagi shartnomalar va litsenziya shartnomalari 
asosida intellektual mulkka boʻlgan huquqlarni sotishdan olingan 
daromadlar; 

korxonalar va tadbirkorlik sub’yektlari bilan qoʻshma faoliyat 
toʻgʻrisidagi bitimlar boʻyicha innovatsion loyihalarni amalga oshirishdan 
olingan daromadlar; 

innovatsion, axborot va konsalting ishlari va xizmatlarini toʻlashdan 
olinadigan daromadlar; 

shartnomalarni (kontraktlarni) bajarish, yuridik va jismoniy shaxslarga 
xizmatlar koʻrsatish uchun toʻlanadigan tushum; 

mintaqaviy ilmiy-innovatsion markaz ta’sischilar, ishtirokchilar yoki 
aktsiyadorlardan biri boʻlgan xoʻjalik yurituvchi subyektlar faoliyatidan 
olingan foyda ulushi; 

davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari, tashkilotlar, korxonalar va 
jismoniy shaxslar tomonidan byudjet mablagʻlari va byudjetdan tashqari 
jamgʻarmalarga oʻtkazmalar. 

---

217 
Federal va mintaqaviy ilmiy innovatsion markazlar va ularning 
texnoparklari Rossiya Federatsiyasi qonunchiligiga muvofiq hududlarda 
filiallar, vakolatxonalar, sanoat zonalarini tashkil etishlari mumkin. Bunday 
innovatsion tuzilmalar tarmogʻi sohada ilmiy-texnikaviy taraqqiyotning 
vertikal boshqaruvini tiklash, gorizontal ishlarni muvofiqlashtirish, "oʻsish 
nuqtalari" orqali innovatsiyalarni qoʻllab-quvvatlash uchun mablagʻ ajratish, 
innovatsiyalarni qoʻllab-quvvatlash fondlari va innovatsion infratuzilmani 
toʻldirishning haqiqiy manbalarini yaratishga imkon beradi.