G‘. N. Mahmudov

8.4. AVTOMOBIL ELEKTR JIHOZLARINING SXEMALARI 
 
Avtomobil  elektr  jihozlarining  sxemasini  ishlab  chiqish  ma'lum  qoidalar 
asosida  amalga  oshiriladi.  Elektr  energiya  manbai  bo'lgan  akkumulyatorlar 
batareyasi va generator bir biriga paralell ulanadi. Agar ularni orasiga ampermetr 
o'rnatilsa,  iste'molchilar  elektr  energiya  manbasi  ulanadigan  joyga  qarab  ikki 
guruhga bo'linadi. 
Birinchi  guruhga  ampermetr  –  akkumulyatorlar  batareyasi  zanjirga  ulanadigan 
iste'molchilar  kiradi.  Bu  guruhga  qisqa  vaqt  davomida  ishlovchi,  lekin  katta  tok 
iste'mol qiladigan  yoki avariya  holatlarida ishlatiladigan asboblar kiradi. Birinchi 
guruh  asboblari  jumlasiga  startyor,  tutatqich,  tovush  signali,  avariya  xabarchilari 
va boshqa asboblar kiradi. 
Ampermetr  –  generator  zanjiriga  ulanadigan  asboblar  ikkinchi  guruhni  tashkil 
qiladi. Bu iste'molchilar o'z navbatida quyidagi kichik guruhlarga bo'linadi: 
-
 
o't oldirish kaliti orqali ulanadigan asboblar; 
-
 
markaziy almashlab ulagich orqali ulanadigan yoritish tizimi asboblari; 
-
 
ampermetr  –  generator  zanjiriga  bevosita  ulanadigan  asboblar  (kam  tok 
iste'mol qiluvchi va uzoq vaqt davomida ishlovchi iste'molchilar).