G‘. M. Milliy iqtisodiyotda axborot tizimlar va texnologiyalar

Mantiqiy himoyalash – dasturiy vositalar bilan ma’lumotlarga egalik qilishni ta’qiqlash uchun qo‘llaniladi.
Tarmoqlararo ekranlar va shlyuzlar – tizimga keladigan va undan chiqadigan ma’lumotlarni ma’lumotlar bazasidagi ma’lum hujumlar bilan tekshirib boradi va protokollashtiradi.






8.5.7.-rasm. Tarmoq xavfsizligining texnikaviy vositalari
Xavfsizlikni auditlash tizimlari – joriy etilgan operatsion tizimdan o‘rnatilgan parametrlarni zaifligini qidirishda qo‘llaniladigan tizimdir.
Real vaqtda ishlaydigan xavfsizlik tizimi – doimiy ravishda tarmoqni xavfsizligini tahlillash va auditlashdir.
Stoxastik testlarni tashkillashtirish vositalari-axborot tizimlarining sifatini va ishonchliligini tekshirishda qo‘llaniladigan vositadir.
Aniq yo‘naltirilgan testlar - axborot texnologiyalarini sifatini va ishonchligini tekshirishda qo‘llaniladigan vositadir.
Xavflarni imitatsiya qilish – axborot tizimlariga nisbatan xavflar yaratiladi va himoyani effektivligi aniqlanadi.
Statistik tahlillagichlar – dasturlarni tuzilish tarkibidagi kamchiliklarni aniqlash, dasturlar kodida aniqlanmagan kirish va chiqish nuqtalarini topish, dasturdagi o‘zgaruvchilarni to‘g‘ri aniqlanganligini va ko‘zda tutilmagan ishlarni bajaruvchi qism dasturlarni aniqlashda foydalaniladi.
Dinamik tahlillagichlar – bajariladigan dasturlarni kuzatib borish va tizimda sodir bo‘ladigan o‘zgarishlarni aniqlashda qo‘llaniladi.
Tarmoqni zaifligini aniqlash – tarmoq zaxiralariga sun’iy hujumlarni tashkil qilish bilan mavjud zaifliklarni aniqlashda qo‘llaniladi.

Identifikatsiya usullari va vositalari

Identifikatsiya (ingl.: Identification). Ko‘rsatilgan identifikatorni uning egasiga taqdim etilgan identifikator bilan taqqoslash.
Identifikator (ingl.: Identifier). Axborot jarayoni subyekti, vositasi va obyektiga (axborotga) taqdim etiladigan, faqat unga biriktirilgan noyob belgi, simvollar qatori.