G‘. M. Milliy iqtisodiyotda axborot tizimlar va texnologiyalar

Ilovalar yaratish uchun vositalar

Ushbu sohada hozirgi kunda “visual” texnologiyasi keng kirib keldi. Bularga quyidagilar misol bo‘la oladi:

• 
  Borland Delphi – amaliy dasurlar yaratishda qo‘llaniladi;
  
• 
  Borland C++ Builder – Windows tizimli ilova dasurlarini yaratishda qo‘llaniladi;
  
• 
  Microsoft Visual Basic – Windows amaliy ilova dasurlarini yaratishda qo‘llaniladi;
  
• 
  Microsoft Visual C++ - Windows tizimli va amaliy ilova dasurlarini yaratishda qo‘llaniladi;
  

Integrallashgan tizimlar - IDE, Integrated development environment

• 
  ko‘pincha bir necha dasturlash tillarini o‘zida jamlagan muhit hisoblanadi, unga Eclipse, Microsoft Visual Studio va boshqalar misol bo‘la oladi.
  

Modellashtirish tizimlari – bu sohaga quyidagi tizimlar mansub: Matlab – tabiiy fanlarda mavjud jarayonlarni modellashtirish, BpWin – biznes jarayonlarni modellashtirish tizimi.
Ushbu vositalar orqali ishlab chiqilgan mahsulot – bu Dasturiy mahsulot, qaysikim foydalanuvchilar ehtiyojlarini qondirish , keng
tarqatish va sotish uchun mo‘ljallangan dasturdir. Dasturiy mahsulotlarni quyidagi tarqatish usullari mavjud:

• 
  freeware – erkin tarqatiladigan foydalanuvchining o‘zi qo‘llab- quvvatlaydigan bepul dasturlar.
  
• 
  shareware - notijorat (shartli – to‘lovsiz) dasturlar, ulardan odatda to‘lovsiz foydalanish mumkin.
  

Ko‘pgina foydalanuvchilar kompyuterga o‘rnatilgan yoki kompyuter bilan birgalikda keltirilgan maxsus dasturlardan foydalanadi. Dasturiy mahsulot foydalanishga tegishli ravishda tayyorlanishi zarur texnik hujjatlariga ega bo‘lishi, shuningdek davlat ro‘yxati kodi mavjud bo‘lishi kerak. Faqat shunday sharoitlarda yaratilgan dasturiy majmua dasturiy mahsulot deb nomlanadi.
Dasturiy mahsulot – sanoat mahsulotining istalgan turi kabi sotuvga tayyorlangan ommaviy ehtiyojli muayyan muammoni, yoki vazifani hal etish uchun o‘zaro bog‘langan dasturlar majmuasidir. Dasturiy mahsulotlar quyidagicha yaratilishi mumkin:

• 
  buyurtmaga ko‘ra individual ishlanma
  
• 
  foydalanuvchilar orasida ommaviy tarqatish uchun ishlanma.
  

Dasturiy mahsulotlarning sifat ko‘rsatkichlari xilma-xil, ular quyidagilardan iborat:

• 
  dasturiy mahsulotni qanchalik yaxshi (oddiy, ishonchli, samarali) foydalanish mumkinligi;
  
• 
  dasturiy mahsulotdan qanchalik yengil foydalanish mumkinligi;
  
• 
  dasturiy mahsulotni qo‘llashda sharoit o‘zgarganda undan foydalanish mumkinligi yoki yo‘qligi.
  

6.