G‘. M. Milliy iqtisodiyotda axborot tizimlar va texnologiyalar

Foydalanuvchilarni biometrik identifikatsiyalash va autentifikatsiyalash. Oxirgi vaqtda insonning fiziologik parametrlari va harakteristikalarini, xulqining xususiyatlarini o‘lchash orqali foydalanuvchini ishonchli autentifikatsiyalashga imkon beruvchi biometrik autentifikatsiyalash keng tarqalmoqda.
Biometrik autentifikatsiyalash usullari an’anaviy usullarga nisbatan quyidagi afzalliklarga ega:

• 
  biometrik alomatlarning noyobligi tufayli autentifikatsiyalashning ishonchlilik darajasi yuqori;
  
• 
  biometrik alomatlarning sog‘lom shaxsdan ajratib bo‘lmasligi;
  
• 
  biometrik alomatlarni soxtalashtirishning qiyinligi.
  

Foydalanuvchini autentifikatsiyalashda faol ishlatiladigan biometrik algoritmlar quyidagilar:

• 
  barmoq izlari;
  
• 
  qo‘l panjasining geometrik shakli;
  
• 
  yuzning shakli va o‘lchamlari;
  
• 
  ovoz xususiyatlari;
  
• 
  ko‘z yoyi va to‘r pardasining naqshi.
  

Biometrik autentifikatsiyalashning daktiloskopik tizimi. Biometrik tizimlarning aksariyati identifikatsiyalash parametri sifatida barmoq izlaridan foydalanadi (autentifikatsiyaning daktiloskopik tizimi). Bunday tizimlar sodda va qulay, autentifikatsiyalashning yuqori ishonchliligiga ega. Bunday tizimlarning keng tarqalishiga asosiy sabab barmoq izlari bo‘yicha katta ma’lumotlar ba’zasining mavjudligidir.
Autentifikatsiyaning daktiloskopik tizimi quyidagicha ishlaydi. Avval foydalanuvchi ro‘yxatga olinadi. Odatda, skanerda barmoqning turli holatlarida skanerlashning bir necha varianti amalga oshiriladi. Tabiiyki, namunalar bir-biridan biroz farqlanadi va qandaydir umumlashtirilgan namuna, «pasport» shakllantirilishi talab etiladi. Natijalar autentifikatsiyaning ma’lumotlar bazasida saqlanadi. Autentifikatsiyalashda skanerlangan barmoq izi ma’lumotlar bazasidagi «pasportlar» bilan taqqoslanadi.