G. M. Davlyatova, O. N. To’ychiyeva, D. R. To’xtasinova

I
y1
= (T
1
-T
2
)

Q
2
-Еk
x 
Bu yerda: 
I
y
 –
yillik iqtisodiy samaradorlik;
T
1
 
va
T
2
–
maxsulot (ish) birligi uchun sarflangan xarajatlar (tadbirgacha va 
tadbirdan so’ng), sum;
Q
2
 –
tadbirdan kеyingi ishlab chiqarishning natura shaklidagi hajmi;
Е –
iqtisodiy samaradorlikni solishtirma normativ koyeffiysiyenti;
k
x
 –
tadbirlarni ishlab chiqish va joriy qilish bilan bo’lgan xarajatlar. 
Agar shartli o’zgaruvchi va shartli doimiy xarajatlarni ajratish imkoniyati 
bo’lsa unda, yillik iqtisodiy samaradorlikni aniqlash formulasi quyidagi shaklni 
egallaydi: 
I
y
=[(A
1
-A
2
)+







2
1
Q
V
Q
V
Q
2
]-Еk
x
Bu yerda: 
A
1
va A
2
–
tadbirgacha tadbirdan kеyingi maxsulot tannarxi tarkibidagi, shartli 
o’zgaruvchi xarajatlar qilishdagi maxsulot birligi uchun sarflangan joriy xarajatlar, 
so’m; 
V –
bazis davri maxsulot tannarxi tarkibidagi shartli, doimiy xarajatlarni summasi, 
so’m; 
Q
1
va 
Q
2
 –
tadbirgacha va tadbirdan kеyingi yillik maxsulot hajmi. 
Agar bir xil yoki ikki xil variantdagi tadbirlar joriy etilayotgan bo’lsa, 
bunda kapital xarajatlar miqdori hamda yillik maxsulot hajmining to’la tannarxi 
miqdori barcha variantlarni solishtirish asosida ko’rib chiqiladi. Ikkinchi 
variantdan biri maxsulot tannarxini minimal miqdoriga erishish imkoniyatini 
bеrishi bilan birga vaqtning o’zida katta miqdordagi kapital xarajatlarning o’z-
o’zini qoplash muddati ham aniqlanadi: 

---

207