G. A. Shahmurova yosh fiziologiy as I


XIIBOB.  QON VA QON AYLANISH SISTEMASINING YOSH


bet141/202
Sana16.06.2022
Hajmi
#676128
1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   ...   202
XIIBOB.
 QON VA QON AYLANISH SISTEMASINING YOSH
XUSUSIYATLARI VA GIGIYENASI
Q onning aham iyati. 
Qon tomirlarda uzluksiz oqib, organizm tirikligini 
saqlashda muhim vazifalarni bajaradi: 
o rg a n iz m n in g
ichki muhitini qon, 
to'qim a suyuqligi va limfa tashkil etadi. Bular tomirlarni va to'qim alar 
orasidagi kanalchalarni to'ldirib turadi. Qon, to ‘qima suyuqligi va limfa 
tarkibi va fizik-kimyoviy xossalarini deyarli o'zgartirmasdan doimo bir 
xilda saqlaydi. Bu doimiylik organizmning hayot faoliyati normal kechib 
turishi uchun zarur shartdir. Qon suyuq biriktiruvchi to'qim a bo'lib, 
qizil rangli, yopishqoq, xira, ta ’mi sho'rroq bo'ladi. Organizmni hayot 
faoliyati uchun zarur oziq m oddalar va kislorod bilan t a ’minlaydi, 
hujayralar va to'qimalarda moddalar va energiya almashinuvi natijasida 
hosil bo'lgan turli chiqindi moddalarni va karbonat angidridni buyraklar, 
o 'p k a , teriga yetkazib beradi. Shuningdek, oq qon ta n ach alari -
leykotsitlar, organizm ga tushgan turli m ikroblarni zararsizlantirib, 
organizmda himoya vazifasini bajaradi. Ichki sekretsiya bezlari ishlab 
chiqqan gormonlar qon orqali turli organlarga yetib keladi, qon organlar 
o'rtasida aloqa o ‘rnatadi, tana haroratini turg'un saqlashda katta rol 
o'ynaydi.
Qonning solishtirma og'irligi asosan qizil qon tanachalarining soniga 
va ulardagi gemoglabin miqdoriga bog‘liq bo'ladi. Qonning solishtirma 
og‘irligi erkaklarda o'rtacha 1,050-1,0608 ga, ayollarda 1,053 ga teng.
Qoning solishtirma og'irligi o'zgaruvchan bo'lib, u muhit haroratiga, 
iste’mol qilingan suvning miqdoriga ham bog‘liq.
224
www.ziyouz.com kutubxonasi


Qon katta odamda o ‘rta hisobda tana vaznining 7-8% ni tashkil etadi. 
Shunday qilib, o g irlig i har xil b o ig a n kishilarning qoni ham turli 
miqdorda boiadi. O girligi 70 kg bo ig a n odamda 5-6 1 qon bor. Uning 
40-45% qon tomirlarda harakatlanadi, qolgan qismi taloq, jigarda, teri 
osti to'qimasida zaxira holda saqlanadi, bunga depolangan qon deyiladi. 
B ulard ag i qon y o 4q o tilg a n d a , m u sk u llar ish id a, ta n a h a ro ra ti 
k o ‘ta rilg a n d a , odam b o ‘g ‘ilg and a va boshqa zaru riy h o la tla rd a
tomirlarga chiqariladi. Qonning 1/4-1/3 qismi yo'qolishi hayot uchun 
xavfli hisoblanadi.

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   ...   202




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish