Fuqaro himoyasi

Suv toshqinida qolgan odamlar turli xavfsirashlarga berilmasliklari va suv oqimi bo'yicha past satlili qirg'oq tomon suzishlari kerak. Suv toshqini paytida ma'lum qism odamlar (qutqanivchifar) shu falokat hududida qolib. imkoni boncha qilinadigan ishlami bajanshlari zarur. Ammo ular suv ostida qolgan ovqatlami yemasliklan, suv ichmasliklari kegzk.
Yashash joy lari da elektr jihozlardan foydalanmasliklari lozuru chun- ki elektr ta^Tmmoti simlari qo'Uanganda kichik qarshilik bo'lishi natija­sida yong‘mlar chiqishiga olib keladi. Suv toshqini o'tib boigandan keyin fuqarolar o'zl arming doimiy yashash joylariga qaytib kelib. tosh- qin oqibadanni bartaraf etish chora-tadbirlarmi boshlab yuboradilar. Ular quyidagilardan iborat:

• 
  Suv bosgan joylardagi suvni chiqarib tashlash va quntish:
  
• 
  Uylamingyertoialaridagi suvlami chiqarib tashlash.
  
• 
  Toshqin natijasida buzilgan joylami: maishiv-energetik tarmoq- lami, yoilami, ko'priklami v a boshqalami qayta tiklash;
  
• 
  Qayta tiklab bo’Imaydigan inshootiarm. uyiami yiqitish va ulami tozalash;
  
• 
  Ekinzorlami suvdan tozalash
  

Yuqoridagi tadbirlar fuqarolar muhofazasi shtabi va uning tizimlari boshchiligida xalq ommasi ishlirokida amalga oshiriladi.
Asosiy adabiyotlar
1. O‘zbekiston Res’ublikasi Konstitutsiyasi, T., O‘zbekiston, 1999.
2. Karimov I.A. O‘zbekiston XXI asr bo‘sag‘asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari. T., O‘zbekiston 1997.
3. Karimov I.A. O‘zbekiston XXI asrga intilmoqda. T., O‘zbekiston 1999.
4. O.Qudratov, T.G‘aniev “Favqulodda vaziyatlar va fuqaro muxofazasi. T.: “YAngi asr avlodi”, 2005yil.
5. M.Tojiev, I.Ne’matov, M.Ilxomov “Favqulodda vaziyatlar va fuqaro muxofazasi”. T.: “Ta’lim manbai”, 2002 yil.
6. A.K.Norxujaev va bosh. “Favqulodda vaziyatlar va fuqaro muxofazasi tadbirlari” T. 2003yil.
7. R.Ramazonova. Favqulodda vaziyatlar uchun tibbiy xamshiralar tayyorlash. T.: “YAngi asr avlodi”, 2006 yil.
8. Grajdanskaya zao’ita i chrezvqchaynaya situatsiya v Res’ublike Uzbekistan. T.: “YAngi asr avlodi”, 2003 yil.
9. N.Azizxo‘jaeva. ‘edagogik texnologiyalar va ‘edagogik maxorat. T.: 2003 yil.
10. B.Farberman. Ilg‘or ‘edagogik texnologiyalar. T.: FAN, 2001 yil.

Mavzu: 4.Yakka ximoya vositalari va klasifikatsiyasi.

Asosiy matn.
Yakka tartibdagi muhofaza qilish vositalari
Yakka tartibda saqlovchi vositalar mson tanasiga. tchki organlariga. tensiga va kiyim-keehaklariga radioaktiv moddalami. zaharli birshkmalarni va biologik mmanlarni tushishidan saqlaydi Yakka tartibda saqlovchi vositalar qoilamlishiga ko'ra. lerini saqlovchi. nafas organlarini. vuz-ko'zni saqlovchi turlarga boiinadi. Bundan lashqan. filtrlovchi hamda uolirlovchi xillarga boiinadi. Bunday vositalarga tibbiy saqlov­chi vositalar ham kiradi.