Foydali qazilmalarni boyitish jarayonlari

1. Тug‘ma (sof) elementlar; 
masalan,
 
sof tug‘ma mis
: 
 
1-rasm. Sof tug‘ma mis, qizil rangda 
 
2. Sulfidlar (metallarning oltingugurt bilan birikmasi)
 
2-rasm. Molibdenit 
 
Molibdenit -MoS
2, 
Kovellin – CuS, Хаlkоzin – Cu
2
S, Xalkopirit –
CuFeS
2, 
Bornit – Cu
5
FeS
4,
Sfalerit - ZnS, Galenit –PbS. 
3. Oksidlar (metallar va ba’zi elementlarning kislorod bilan 
birikmalari) 
Molibdit - MoO
2
, Povellit - CaMoO
4
, Vulfenit - PbMoO
4
, 
Smitsonit -ZnCO
3
, Anglezit - PbSO
4
, Galenit - PbS. 

---

8 
4. Silikatlar (metallarning kremniy va kislorod bilan 
birikmalari)
Kvars – SiO
2
, Тridimit – SiO
2
, Kristobalit – SiO
2
, Хaltsedon – SiO
2
, 
Оpal – SiO·nH
2
O. 
3-rasm. Sfalerit va Galenit
 
5. Alyumosilikatlar (alyuminiy saqlovchi silikatlar) 
Аnortit – CaAl
2
Si
2
O
8
, Lyetsit – K
2
Al
2
Si
4
O
12
, Оrtoklaz – 
K
2
Al
2
Si
6
O
16
, Аlbit – Na
2
Al
2
Si
6
O
16
 
Rudadan xalq xo‘jaligida ishlatish maqsadida ajratib olinadigan 
minerallar qimmatbaho yoki foydali minerallar deyiladi. Sanoat 
ahamiyatiga ega bo‘lmagan minerallar puch tog‘ jinslari deyiladi. 
Minerallarning bunday bo‘linishi shartlidir, chunki bitta mineralning 
o‘zi ayrim sharoitda qimmatbaho, boshqa sharoitda esa puch tog‘ jinsi 
bo‘lishi mumkin. Masalan, kvars oltinli rudalarda puch tog‘ jinsi, keramika 
sanoati uchun esa qimmatbaho komponent hisoblanadi. Mahsulotni 
kompleks ravishda ishlatilishining ortishi puch tog‘ jinslari minerallarining 
sonini kamayishiga olib keladi.