Ғоя ва мафкура режа


Хозирги дунёнинг мафкуравий манзараси



Download 89 Kb.
bet3/4
Sana21.02.2022
Hajmi89 Kb.
#30331
1   2   3   4
Bog'liq
G'oya va mafkura

Хозирги дунёнинг мафкуравий манзараси. «Куп синовлар, азобу-укубатлар, хатолар, фожиалар, урушлар, катаКонларни бошидан кечирган асримиз поёнига етаётган, инсоният янги аср бусаКасида турган бугунги кунда турли хил эски ва янги мафкураларнинг узаро кураши хар качонгидан хам кура шиддатли тус олмокда, — деб ёзади Президентимиз. — Ранг-баранг, баъзан бир-бирига мутлако зид дунёкарашлар, сиёсий, миллий, диний окимлар, мазхаб ва секталар уртасидаги фикр талашувлари гох бахс-мунозара доирасидан чикиб тукнашувлар, оммавий кирКинларга сабаб булмокда, одамлар бошига бехисоб кайКу-кулфатлар солмокда».
Нега бундай кураш давом этмокда? Нега у тукнашув, конли кураш куринишларини олмокда? Жахон сиёсий харитасида куплаб давлатлар мавжуд. Турли динлар, диний окимлар, мазхаблар фаолият курсатмокда. Уларнинг хар бирининг узгалардан фарк киладиган мафаатлари бор. Айнан мана шу манфаатлар улкан харакатлантирувчи куч хисобланади ва у узга давлатлар, халклар, ижтимоий гурухлар онгига, дунёкаршига, турмуш-тарзига таъсир утказиш, узларига буйсундириш учун йуналтирилган максадларни шакллантиради.
Бундан максад, муайян иктисодий, сиёсий ва диний карашларни сингдириш оркали турли куринишдаги эхтиёжларни кондиришга интилишдир. Бундай интилиш турли воситалар ва йуллардан фойдаланишни, уларнинг доимий такомиллашиб боришини келтириб чикармокда. Президентимиз таъкидлаганларидек, «баъзан беозоргина булиб туюлган мусика, оддийгина мутфильм ёки реклама лавхаси оркали хам маълум бир мафкуравий максадлар ва интилишлар ифодаланади».
Халкаро майдонда хам бундай таъсир утказишнинг тинч йули кузланган максадга олиб келмаганда, мамлакат ички ишларига аралашиш, мавжуд зиддиятларни атайлаб кескинлаштириш, куч ишлатиш йули билан булса хам ижтимоий бекарорликни юзага келтиришга булган уринишларни исботловчи бундай мисолларни хам куп келтириш мумкин.
АфКонистондаги уруш йигирма йилдан ортик вактдан бери давом этиб келмокда? Бунинг сабаби нимада? Аввало, АфКонистон икки системанинг халкаро майдонда хукмронлик килишга интилишининг курбони булди, деб бемалол айтиш мумкин. Чунки, дастлаб АфКонистондаги бир-бирига душман булган кучларни икки системанинг етакчи давлатлари хар томонлама куллаб-кувватладилар, социалистик ва буржуа мафкуралари деб аталган мафкураларнинг кураш полигонига айлантирдилар. Кейинрок миллий яраш харакати юзага келган ва уни жахон афкор оммаси кенг куллаб-кувватлаган пайтда диний-экстремистик харакатларни кувватлаган кучлар таъсирида мамлакат кураш майдонига айланди ва фукаролик уруши янги сифатий холат касб этди. Бугунги кундаги вокеалар АфКонистондаги фукаролар уруши купрок сурункали низо куринишини олаётганлигини курсатмокда.
Буларнинг барчаси ташки кучларнинг АфКонистондаги ижтимоий-сиёсий вазиятга кучли таъсир утказаётганлиги, мамлакатнинг тараккиёт йули хусусидаги уз карашлари, стандартларини сингдиришга, бир суз билан айтганда, уз мафкураларининг хукмрон мавкега эга булиши учун харакат килаётганликлари окибатидир.
АфКонистоннинг бугунги ахволи жахон майдонларини мафкуравий жихатдан булиб олишга уринишлар кандай окибатларга олиб келиши мумкинлигини яккол курсатиб турибди. Шундай булса-да инсон онги ва калби учун кураш, уни эгаллаш оркали уз эхтиёжлари ва манфаатларини кондириш, руёбга чикаришга интилиш тобора кучайиб, янгидан-янги шакл касб этмокда.
Хусусан, жахон майдонларини диний эътикод умумийлигини пеш килган ёки этник бирликка урКу берган холда булиб олишга уринишлар мавжудлигини таъкидлаш зарур. Бу йулда хилма-хил усуллар ва воситалардан фойдаланилмокда. Ана шуларнинг барчасидан битта хулоса чикариш мумкин. ХХ асрда икки жахон урушини бошдан кечирган инсоният сунгги йилларда турли сабабларга кура, юзага келаётган ва уз окибатларига кура жахон урушларидан хам фалокатлирок булган янгидан — янги можароларга дуч келмокда. Бундай можаролар унга тортилган халклар хаётини издан чикарибгина колмай, кушни халклар рухияти, турмуши, тараккиётига хам жиддий ва сезиларли салбий таъсир утказиши табиий, албатта.
Афсуски, мустакилликка эришган ¤збекистонга чегарадош худудларда хам ана шундай можаролар давом этмокда. «Јушнинг тинч — сен тинч», — дейди халкимиз. Шу нуктаи назардан караганда, минг-минглаб одамлар хаётига зомин булаётган АфКонистондаги танглик давом этаётган экан, асло хотиржамликка йул куйиб булмайди. Нега? Чунки ушбу можаро таъсирининг бошка жихатларини инобатга олмаганда хам, адоват уруКини сочишга, урта аср жахолатпарастлигига асосланган уз акидаларини зурлаб кабул килдиришга ва шу йул билан минтакани уз таъсир доираларига тортишга интилаётган кучлар мавжудлигини ва уларнинг уз максадлари йулида фаол харакат килаётганликларини асло унутмаслик лозим.
ХХ асрнинг сунгги йиллари хакида гап кетар экан, у нафакат юкоридаги каби можаролар, балки ижтимоий хаётнинг хилма-хил сохаларида кулга киритилган улкан муваффакиятлар билан хам характерланишини тан олиш зарур. Айни пайтда ана шундай ижобий жараён билан бир каторда, юкорида таъкидланганидек, экстремизм ва фундаментализмдек ута хавфли карашлар тизими ва фаолияти хам тарих сахнасига чикканлигини таъкидлаш зарур. Бундай кучларнинг иктисодий, сиёсий ёки харбий салохиятининг катталиги, ахборот оркали ва мафкуравий йул билан тазйик курсатиш имкониятининг улканлиги, восита ва механизмларнинг хилма-хиллигини алохида таъкидлаш лозим.
Мамлакатимизнинг тараккиётига, кишиларимиз онги ва рухиятига узларининг тор манфаатларидан келиб чиккан холда таъсир курсатишга харакат киладиган кучлар, диний экстремизм ёки агрессив миллатчилик куринишидаги турли оким ва харакатлар, уларнинг Каразли максад ва интилишлари мавжуд булган вазиятда инсон уз мустакил фикрига ва эътикодига эга булмаса, турли мафкураларнинг босими ва тазйикларига бардош бериши кийин.
Бу туйКуларни шакллантириш, буюк максадларимизни руёбга чикариш, миллатнинг хамжихатлигини таъминлаш учун эса унга хизмат киладиган, раКбатлантирадиган, йуналтирадиган уз миллий мафкурамизни шакллантирмоКимиз лозимлиги шубхасиздир.
Хуш миллий мафкурамиз нималарга асосланиши ва онгимизга кандай тамойилларни сингдирмоКи лозим? Бу саволга жавобни хам Президентимиз асарларидан топиш мумкин. «Миллий истиклол мафкураси халкимизнинг азалий анъаналарига, удумларига, тилига, динига, рухиятига асосланиб, келажакка ишонч, мехр-окибат, инсоф, сабр-токат, адолат, маърифат туйКуларини онгимизга сингдириши лозим. Шу билан бирга бу мафкура халкимизда узининг кудрати ва химоясига суянган холда, умуминсоний кадриятларга асосланиб, жахон хамжамиятидаги мутараккий давлатлар орасида тенг хукукли уларок муносиб урин эгаллашга доимо интилиш хиссини тарбияламоКи керак»2.
Шубхасиз, айнан шундай мафкурагина фикр карамлиги, тафаккур куллигининг олдини олишга хизмат килади, миллий жипсликни, тараккиётни, мамлакатимизнинг том маънодаги буюк келажагини таъминлайди.



Download 89 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish