Fotometrik usulda zaharli metallarni aniqlash

Bir nurli FEK ning tuzilishi.



1.

Ko’rinadigan sohadagi nurlar manbai – cho’lg’am lampa, 400 – 700 nm; 2. Nur suzgich; 3. Kyuveta tutqichlari; 4. Fotometrik darcha; 5 . Fotoelement; 6.

Registrator

II BOB. TAJRIBA QISMI

2.1. Fotometrik usulda og’ir metallarni aniqlash tartibi

Usul – titrlashni ekvivalent nuqtasi yoki uning yaqinida, titrlanuvchi eritmaning yorug’lik yutilishi keskin o’zgarishi asosida, titrlashni oxirgi nuqtasini (TON) aniqlashga asoslangan. Fotometrik titrlashni indikatorli va indikatorsiz usullarda olib boriladi. Indikatorli usul- titrlash jarayonida titrlanuvchi eritmaga indikator ishtirokida titrant eritmasidan qo’shib boriladi va titrlanuvchi eritmaning analitik to’lqin uzunlikdagi optik zichligi o’lchanadi. Indikatorsiz usul- titrlash jarayonida titrlanuvchi eritmaga titrant eritmasidan qo’shib boriladi va titrlanuvchi eritmaning analitik to’lqin uzunlikdagi optik zichligi o’lchanadi. Titrlanuvchi eritma optik zichligini o’lchash natijalari bo’yicha optik zichlik A ni qo’shilgan titrant hajmi V (titrant) ga bog’liqlik fotometrik egrisi chiziladi. Titrlash egrisining EN ga tegishli qismida keskin burilish kuzatiladi. Masalan: indikatorsiz usulda permanganat MnO4- ionlarini kislotali muhitda temir (II) ionlari bilan fotometrik titrlash. Titrlash jarayonida quyidagi oksidlanishqaytarilish reaksiyasi ketadi:

MnO4- + 5Fe2++ 8H+→ Mn2+ + 5Fe3++ 4H2O

Permanganat ionini optik zichligi 528 nm analitik to’lqin uzunligi (ε= 2400 dm3 · mol-1 · sm-1)da o’lchanadi. Titrlanuvchi permanganat eritmasiga titrant temir (II) eritmasidan qo’shaborilgan sari, titrlanuvchi eritmaning optik zichligi permanganat ionlari reaksiyaga kirib bo’lguncha, kamaya boradi. Titrant eritmasidan qo’shish davom etilsa titrlanuvchi eritmaning optik zichligi deyarli o’zgarmaydi.