For ko'rsatmasi u dasturda qandaydir qiymatning doimiy qadam bilan o'zgargan hollarda ayrim harakatlar (ko'rsatmalar)ning takrorlanishi tashkil etishda qo'llaniladi. 1-misol

n = 923451
n = n//10
print(n)
n = n//10
print(n)
n = n//10
print(n)
n = n//10
print(n)
n = n//10
print(n)
n = n//10
print(n)
ya'ni for sikl ko‘rsatmasidan foydalanish mumkin:
for k in range(6):
n = n//10
print(n)
O'quvchiga quyidagi 2-masalani mustaqil topshiriq yechishni taklif etamiz.
5-masala. 923451 soni berilgan. Ekranga quyidagilarni chiqarilsin:
23451
3451
451
51
1
0
Bunda print() (print(23451), print(1) va b.) chiqarish ko‘rsatmasidan foydalanilmasin.
6-masala. Natural n soni berilgan. Undagi raqamlar sonini aniqlansin.
Yechishning g'oyasi quyidagicha:
Son raqamlaridan biri olib tashlash va "olib tashlash" ning har bir bosqichida hisoblagich o'zgaruvchisining qiymati 1 ga oshirilishi kerak.
Berilgan sonning oxirgi raqami olib tashlanadi.
Demak, masala yechish dasturda quyidagi harakatlarni takroriy bajarishilishi kerak bo‘ladi:
1) son oxirgi raqamini olib tashlash;
2) hisoblagich qiymatini 1 ga oshirish.
Ammo, bu keltirilgan ko‘rsatmalarning necha marta takrorlanishi ma'lum emas. Bu holatda while ko‘rsatmasi qo‘llaniladi.
Bu ko‘rsatma xususiyatlarini qarab chiqamiz.
Ko‘rsatmaning umumiy ko'rinishi quyidagicha:
while :

bu erda - bu bajarilish sharti.
Bunday ko'rsatmada yoziladigan shartni aniqlashga yordam beradigan foydali qoidalarni keltiramiz:
1) harakatlarning takrorlananishi mumkin bo'lmagan yoki kerak bo'lmagan shartni aniqlash;
2) while ko‘rsatmasida 1- bosqichda aniqlangan shartga qarama-qarshi shartni yozish.

Nazorat savollari

1. "Sikl" nima?
2. Qanday hollarda for ko‘rsatmasi ishlatiladi? Uning umumiy ko'rinishi qanaqa?
3. “Ko'rsatma parametri” nima? “Ko'rsatma tanasi” nima? for ko‘rsatmasi parametri sifatida nimalardan foydalanish mumkin?
4. Qanday hollarda while ko‘rsatmasi ishlatiladi? Uning umumiy ko'rinishi qanaqa?