Fonetika Hurmatli bo‘lajak talabalar, bugun sizlar bilan fonetika bo'limini boshlaymiz avvalo, sizlar (avval tayyorlangan bo'lish-bo'lmasligingizdan qat`i nazar) quyida berilgan savolni ishlashga harakat qilib ko‘rasizlar



Download 2,39 Mb.
bet5/49
Sana19.02.2022
Hajmi2,39 Mb.
#459452
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   49
Bog'liq
fonetika (3)

TOVUSHLARNING UCH TOMONI
Tovushlarning quyidagicha uch tomoni mavjud:
1) AKUSTIK TOMONI.
2) FIZIOLOGIK TOMONI.
3) LINGVISTIK TOMONI.

  • Tovushlarning FIZIOLOGIK jihati so'ralganida undoshlar tasnifining ikki jihatini: HOSIL BO'LISH USULIGA KO'RA UNDOSHLAR TASNIFINI va HOSIL BO'LISH O'RNIGA KO'RA UNDOSHLAR TASNIFINI baravar keltirish kifoya.

Masalan: "S" undoshining fiziologik xususiyati TIL OLDI, SIRG'ALUVCHI ekanligidir. "P" undoshining fiziologik xususiyati LAB-LAB, PORTLOVCHI ekanligidir. "H" undoshining fiziologik xususiyati BO'G'IZ UNDOSHI va SIRG'ALUVCHI ekanligidir.
ESLATMA: Tovushlarning fiziologik xususiyati ARTIKULYATSION jihad hamda TOVUSHLARNING TALAFFUZ JIHATI deb ham yuritilaveradi.

  • Tovushlarning AKUSTIK jihati so'ralganida yuqorida undoshlar tasnifida o'rganilgan "OVOZ VA SHOVQINNING ISHTIROKIGA KO'RA UNDOSHLAR TASNIFI"ni keltirish kifoya.

Masalan: "K" undoshining akustik xususiyati jarangsiz va shovqili ekanligidir. "M" undoshining akustik xususiyati jarangli va sonor ekanligidir. "Y" undoshining akustik xususiyati jarangli va shovqinli ekanligidir.
ESLATMA: Tovushlarning akustik tomoni FIZIK tomon deb ham yuritilaveradi.

  • Tovushlarning LINGVISTIK jihati so'ralganida bir tovushning boshqa yondosh tovushlar bilan birga biror so'zni (q+o+t+i+l) hosil qilishi va ushbu so'zining ma'nosini boshqa so'zning ma'nosi(qobil)dan FARQLASHI nazrda tutiladi, shuning uchun tovushlarning LINGVISTIK tomoni "vazifaviy tomon" hamda "ma'no farqlash tomoni" deb ham yuritilaveradi. Yuqorida qavs ichida berilgan QOTIL va QOBIL so'zlarida ikkita tovushning(T va B tovushlarining) LINGVISTIK jihati namoyon bo'lgan. Misollarni ko'paytiraman: Tog'ora -- Nog'ora, kEtmoq -- kUtmoq, Nafas Qafas, o'git o'g`it, Oyna O'yna, yaroQli -- yaroG'li va hokozo.......

ESLATMA: siz LINGVISTIK jihatga keltirgan misolingiz PARONIM bo'lishi shart emaaas, shuni unutmang. Qarang-a, yuqoridagilarning ayrimlari paronim, ayrimlari esa paronim emas.



Download 2,39 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   49




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish