Fiziologiyasi va gigiyenasi

miksedema
  yoki 
shilliq  shishlar
  kasalligi  rivojlanadi.  Bu 
vaqtda odam  holsizlanadigan  bo'lib qoladi.  ishtaha yo'qoladi,  tana 
harorati  pasavadi,  to'qim alarning  g ’ovaklashishi,  umumiy  shish, 
muskullarning shalvirashi,  sochlarni  yomon o'sishi bilan ko’rinuv- 
chi  terining  shishi  unga  xarakterli  bo'lgan  ko'rinishni  beradi.
Bolalarning  yoshlik  davridagi  qolqonsimon  bez  funksiyasining 
yetarlicha  bo'lm asligi  kretinizm ga  olib  keladi.  Bu  vaqtda  bola 
o'sishdan  qoladi  va tana proporsiyasi  buziladi, jinsiy yetilish  orqa- 
ga suriladi, aqliy rivojlanishdan ortda qoladi. Qalqonsim on bezning 
gipofunksiyasini  ertaroq aniqlash  va  unga  mos  holda  davolash jid ­
diy  darajadagi  ijobiy  samara  beradi.
Qalqonsimon  bezning  funksiyasini  buzilishi  genetik  o'zgarish- 
lar natijasida yuzaga kelsa, ayrim hududlarda qalqonsimon bez gor- 
monlarini  sintezlanishi  uchun  zarur bo'lgan yodning  yetishmasligi
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

tufayli  yuzaga  kelishi  mumkin.  Bunday  holatlar.  odatda.  baland 
to g ii  hududlarda  hamda  suv.  tuproq  va  o'sim liklarda  yod  yetish- 
mavdigan  kul  rang  tuproqli  serdaraxtli  joylarda  uchrayli.  Bunday 
joylarda  yashovchi  odam larda  qalqonsimon  bez  o'lcham i jihatidan 
kattalashib  ketsada.  odatda.  uning  funksiyasi juda  past b o ia d i.  Bu 
esa endem ik zob deb \ uritiladi.  Endemik kasallik deb. m a iu m  joy- 
da  va  u  yerda yashovchi  odam larda  doimiy  ravishda  kuzatiladigan 
kasalliklarga  aytiladi.
Mustaqil  O 'zbekistonim izda  keng  k o iam d ag i  profilaktik  tad- 
birlarning  o'tkazilishi  tufayli  endemik  zob  umumiy  kasallik  sifati- 
da y o ‘qotilgan. Non.  choy  va tuzlarga yodni qo'shilishi ju d a yaxshi 
samara  beradi.  Har  100  g  tuzga  1  g  dan  kaliy  yodidan  qo’shish 
organizmning  vodga  b o ig a n   talabini  qondiradi.