Fiziologiyasi va gigiyenasi

Sun’iy  voritilish. 
Keyingi  paytlarda  o ‘quv  xonalarini  yoritish- 
da  luminessent  lampalardan  foydalanilmoqda,  ular  yaxshi  yorita- 
di,  uncha  yaraqlab  ketmaydi.  v o ru g iik   bir tekis tarqaladi,  spektral 
tarkibiga  k o i a   kunduzgiga  o'xshaydi.  Y o rugiik  manbayi  o'rnida 
quvvati  40  va  80  W  li  luminessent  «oq»  yorug‘lik  lampalari  (SB 
tipidagi  lam palarjdan  fovdalangan  m a’qul.
Tarqoq  v o ru g iik   beradigan  luminessent  chiroqlar  poldan  hi- 
soblaganda  balandligi  3,3  m  ni  tashkil  etadigan  binolarga  o in a -  
tiladi.  Binolarning  balandligi  3,3  m  dan  kam  b o is a ,  shipga  o ‘rna- 
tiladigan  chiroqlardan  foydalaniladi.  Binolarni  yoritish  uchun 
ch o'g 'lanish   lampalari  bilan  luminessent  lampalarini  baravar  ish- 
latish  yaramaydi,  chunki  v o ru g iik   oqimining  ravshanligi  va rangi 
bir-biriga  to 'g 'ri  kelmaydi.  Lum inessent  lampa  chiroqlari  har  qa- 
torga  uchtadan qilib  3  qator joylashtiriladi. Ayni vaqtda chiroqdagi 
lampalar  soni  ularning  quvvatiga  b o g iiq   b o ia d i.
Tarqoq  v o ru g iik   beradigan,  ekranlashtiruvchi  metall  panjalari 
bor,  usti  ochiq,  oq  emal  bilan  b o ‘yalgan,  ShOD-2-40  markali  chi­
roqlardan  fovdalaniladigan  bo'lsa,  bular  sinfning  bor  bo'yiga,  har 
qatorda  6  ta  chiroqdan  ikki  qator  qilib joylashtiriladi,  sinf doskasi 
yoniga  ShMZ  markali  ikkita  chiroq  o'rnatiladi.
Sinf  xonasidagi  luminessent  lampalarning  umumiy  quvvati 
1040  W,  ch o ‘g ia n is h   lampalarining  umumiy  quvvati  esa  2400  W 
bo'lsa,  ko'rsatilgan  v o ru g iik   normalariga  bemalol  amal  qilish 
mumkin.  Bu  luminessent  lampalar  bilan yoritilganda  130  W li  8  ta 
va ch o 'g 'lan ish  lampalari bilan yoritilganida 300  W li  8 ta chiroqni 
tashkil  etadi.  Demak,  sinf xonasi  sathining  har  bir  kvadrat  metrga 
to 'g 'ri  keladigan v o ru g iik  normasi  (solishtirma quvvat)  vattlar hi- 
sobida  olganda  luminessent  lampalardan  foydalanganda  21-22  W, 
c h o 'g ia n is h   lanmalaridan  foydalanganda  48  W  b o ia d i.
Y orugiikning  normal  b o iish i  uchun  chiroqlarni  xonada  gigi­
yenik jihatdan to 'g 'ri joylashtirish,  ya'ni  qator-qator qilib,  derazali 
tashqi  devorlarga  parallel joylashtirish  muhim  aham iyatga  egadir.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Chiroqlar  alohida-alohida  (har  bir  qatori  alohida)  voqib  o'chiri- 
ladigan  bo'ladi,  bu  ertalabki  m ashg'ulotlar  vaqtida.  derazadan  na- 
ridagi jovlarni.  birinchi  navbatda.  yoritishga imkon  beradi.  Aralash 
yorug'lik  (tabiiy  va  sun’iy  yorug'lik)  ko'ruv-organlariga  salbiy 
ta'sir  qilmasligi  tadqiqotlar  asosida  tasdiqlangan.