Fiziologiyasi va gigiyenasi



Download 8,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet201/252
Sana29.04.2022
Hajmi8,61 Mb.
#594382
1   ...   197   198   199   200   201   202   203   204   ...   252
Bog'liq
Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi (Z.Rajamurodov va b.)-857

Olinadigan, chiqariladigan va alveolar havolarning tarkibi
Havo
G azlarning m iqdori (% da)
Kislorod
K arbonat angidrid
Azot
Olinadigan
20.94
0,03
79,03
Chiqariladigan
16,3
4
79,7
Alveolar
14,2
5,2
80,6
Nima uchun alveolar havoga nisbatan chiqarilayotgan havoning 
tarkibida kislorodning miqdori ko‘p? Bu holatni, nafas chiqarilayot­
gan paytda alveolar havoga nafas a ’zolaridagi va havo o'tkazuvchi 
yo'llardagi havolar bilan aralashishi bilan tushuntirish mumkin.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Bolalarning o'p k a ventilatsiyasining yanada past samarasi chiqa- 
rilayotgan va alveolar havolam ing gazlar tarkibining boshqacha 
b o iish i bilan ham nam oyon bo'ladi. Bolaning yoshi qancha kichik 
bo'lsa, chiqarilayotgan va alveolar havolar tarkibida karbonat an- 
gidridning miqdori shuncha kam va kislorodning miqdori shuncha 
ko 'p bo'ladi. Shunga mos holda kisloroddan foydalanish darajasi 
ham past bo'ladi. Shu sababli m a'lum darajadagi kislorodni qabul 
qilishi va m a iu m darajadagi karbonat angidridni chiqarishi uchun 
voyaga yetgan odamlarga nisbatan o'pkasi k o'p ventilatsiya qilishi 
zarur bo'ladi.
0 ‘pkada gazlar almashinuvi. 
O 'pkada kislorod alveolar 
havodan qonga o is a . karbonat angidrid gazi qondan o ‘pkaga o'tadi. 
Gazlarning harakatlanishi diffuziya qonuniyatlari asosida. y a ’ni bu 
qonuniyatlarga asosan gaz parsial bosimi yuqori bo'lgan muhitdan, 
parsial bosim past bo'lgan muhitga qarab tarqaladi. Suyuqliklarda 
erigan va erkin gazlar uchun q o ilaniladigan «parsial bosim» ata- 
masiga mos holdagi «kuchlanish» atamasi qoilan ilad i.
O 'pkada gazlar almashinuvi alveolar havo bilan qon orasida ke­
chadi. O 'pka alveolalari qalin kapillarlar turi bilan o'ralgan. Alveo- 
lalar devori ham kapillarlar devori ham juda yupqa va ular gazlar­
ning o'pkadan qonga va. aksincha, harakatlanishini ta'm inlaydi.
Parsial bosim
deb. gazlar aralashmasidagi umumiy bosimdan 
bitta gazning hisobiga to 'g 'ri keladigan qismiga avtiladi. Aralash- 
madagi gazning foyiz miqdori qanchalik yuqori bo'lsa. shunga mos 
holda uning parsial bosimi ham yuqori bo'ladi.
Gazlarning almashinuvi. gazlarning diffuziyasi bajarilayotgan 
yuzaga va diffuziya qilinayotgan gazlarning parsial bosimni farqi- 
ga bog'liq bo'ladi. O 'pkada bunday sharoit mavjud. Chuqur nafas 
olinganda alveolalar kengayadi va ularning yuzasi 100-150 m2 ga­
cha yetadi. Xuddi shunday o'pkadagi kapillarlarning yuzasi ham 
kattalashadi. Alveolar havodagi gazlarning parsial bosimida ham 
yetarlicha farq va venoz qonidagi bu gazlarning kuchlanishida ham 
farq bor (11- jadval).
Jadvaldan shu narsani qavd qilish mumkinki, venoz qonidagi 
gazlarning kuchlanishi orasidagi farqi va ularning alveolar havo da-
www.ziyouz.com kutubxonasi


gi parsial bosimlari orasidagi farq kislorod uchun: 110-40 = 70 mm 
sim. ust. karbonat angidrid gazi uchun esa 4 7 -4 0 = 7 mm sim. 
ustunini tashkil etadi. Bosimlarning bunday farqi organizmni kis­
lorod bilan ta'm inlash va undan karbonat angidrid gazini ajratib 
chiqarish uchun yetarlidir.

Download 8,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   197   198   199   200   201   202   203   204   ...   252




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish