Fiziologiyasi va gigiyenasi



Download 8,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet140/252
Sana29.04.2022
Hajmi8,61 Mb.
#594382
1   ...   136   137   138   139   140   141   142   143   ...   252
Bog'liq
Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi (Z.Rajamurodov va b.)-857

Nazorat savollari:
1. Tavanch-harakat a'zolarining tarkibiy qismlari hamda havotdagi 
ahamiyatini ayting.
2. Sklet haqidagi tushunchangiz va suvaklarning rivojlanish bosqich- 
laridagi roni ayting.
3. Mushaklar tizimi. muskul tolalarining tuzilishi va funksiyalarini 
tushuntiring.
4. Miofibrilla. silliq va talg'ir muskullarning xususivatlarini ayting.
5. Tavanch-harakat a'zolarining rivojlanishida jismoniy mashqlarning 
roli qanday?
6. Muskullar oqsillari 
v a
ular qisqarish jarayonida 
q a n d a y
ahamiyatga 
ega?
VIII BOB. ICHKI SEKRETSIYA BEZLARI
8 .1 . Ichki sekretsiva bezlari faoliyatining
umumiy qonuniyatlari
Ichki sekretsiya bezlari haqida tushunchalar.
M aTumki. orga- 
nizmdagi mavjud bezlar spetsifik m oddalar-sekretlar ishiab chiqa- 
radi. Sekretlar oqish y o ila ri orqali gavdaning bo'shliqlariga (og'iz 
b o 'sh lig 'i, m e'daga, ichaklarga) yoki tashqi muhitga ajratiladi.
230
www.ziyouz.com kutubxonasi


Bunday holda tashqi sekretsiya haqida ham gap yuritishga to 'g 'ri 
keladi: 
Tashqi sekretsiya bezlari.
So'lak, m e'da, yo g ‘, ter bezlari — 
tashqi sekretsiya bezlariga kiradi.
Lekin organizmda yana shunday bezlar borki, ularning alohi- 
da chiqaruv vo'llari bo‘1 may, balki ajratgan sekretlarini to 'g ’ridan 
to 'g 'ri qonga ajratadi. Bunday bezlar ichki sekretsiya bezlari yoki 
endokrin bezlari deb yuritiladi va bu so 'z grekcha endon - ichki. 
krinin ajratadi degan m a'noni beradi. Endokrin bezlariga gipofiz, 
epifiz, qalqonsim on bez yoki qalqonsimon bezoldi bezchalari, 
m e’daosti bezi. jinsiy va ayrisimon bezlar kiradi.
M e'daosti va jinsiy bezlar - aralash bezlar hisoblanadi, y a ’ni 
ularning ayrim hujayralari tashqi sekretorlik funksiyasini bajarsa, 
ayrimlari ichki sekretorlik funksiyasini bajaradi.
Jinsiy bezlar jinsiy gormonlar ishlab chiqarish bilan birga, jin ­
siy hujayralarni (tuxum va spermatazoidlar) ham ishlab chiqaradi. 
M e’daosti bezining hujayralarini bir qismi insulin va glyukogen 
gormonlarini ishlab chiqsa, qolgan qismi m e’daosti bezining hazm 
shiralarini ishlab chiqaradi.
Odamning endokrin bezlari o'lcham i jihatidan unchalik katta 
emas, og'irligi ham unchalik katta emas (grammning bir qismidan, 
bir necha grammlargacha) lekin qon tomirlari bilan juda yaxshi 
ta'm inlangan. Qon ularga zarur bo'lgan qurilish materiallarini olib 
keladi va undan kimyoviy jihatdan faol sekretlarni olib ketadi.
Endokrin bezlarga juda katta tarm oqlangan asab tolalari kela­
di va ularning faoliyati doimiy ravishda asab tizimi bilan nazorat 
qilinadi. Ichki sekretsiya bezlari funksional jihatdan bir-biri bilan 
uzviy bog'langan va bitta bezning jarohatlanishi boshqa bir bezning 
faoliyatini buzilishini chaqiradi.

Download 8,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   136   137   138   139   140   141   142   143   ...   252




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish