Tirik organizmlarda kechayotgan jarayonlar va ularni o’rab turgan muhitda hayot kechirishga moslashishini ta’minlovchi jarayonlarni o‘rganuvchi fan?
Fiziologiya
Ichki kovak a’zolarga, qon tomirlariga turli xil kimyoviy bo’yoqlar yuborish usuli berilgan javobni ko‘rsating?
Inyeksiya
Maxsus eshituv asboblari yordamida zarur bo’lgan organizm a’zolari (yurak va o’pka)ning ishlab turgan paytda fonendoskop yoki stateskop yordamida eshitib ko’rib o‘rganish usulini ko‘rsating?
Auskultatsiya
Antropometrik usuliga kirmaydigan turini ko‘rsating?
Somotometrik fiziometrik somotoskopik
Bola bo’yining (o’tirgan va turgan holda) uzunligini, vaznini, va ko’krak qafasining kengligini aniqlash usulini ko‘rsating?
Somotometrik
6. Funksional ko’rsatkichlardan o’pkaningg tiriklik sig’imi, qo’l va oyoq mushaklarining kuchi, ko’zning ko’rish o’tkirligi, ko’rish maydoni kabilarni aiqlash usulini ko‘rsating?
fiziometrik
7. Qad-qomatning tuzilishi (umurtqa pog’onasining shakli, ko’krak qafasi, oyoq mushaklarining rivojlanishi, teri ostidagi yog’ qatlamining miqdori va hokazo), jinsiy rivojlanish alomatlarini aniqlash usulini ko‘rsating?
somotoskopik
8. Quyidagi qaysi usul organizmga tashqi muhitning har tomonlama ta’sirini o’rganadi?
Tabiiy exprement usuli
9. Ichki muhit suyuqliklariga quyidagilarning qaysilari kirmaydi?
Qon va limfa
10. Abn Bakr ibn Axaviy Buxoriy o’zining «Hidoyat» (tibbiyotni o’rganuvchilarga qo’llanma) kitobida qanday ma’lumotlar bergan?
Kattalar va bolalarda uchraydigan kasalliklar davolashda qo’llaniladigan dorilar
(odamda uchraydigan ko’p kasalliklar va ularni davolashda ishlatiladigan dorilar haqida ma’lumot berilgan)
11.Kasallikni aniqlash usullari ya’ni «Tibbiyot usullari» deb ataluvchi kitob muallifini ko‘rsating?
Ismoil jurjoniy
12. Organlar funksiyalari» nomli kitobi muallifini ko‘rsating?
Abu bakr arroziy
13. Yaxlit, barcha hujayralar, to’qimalar, a’zolar va a’zolar tizimining tuzilishi va funksiyalari jihatidan o’zaro bog’langan tuzilmaga nima deb ataladi?
organizm
14. Organizmni yaxlitligi va uning hayot sharoitlarini ta’minlanishi jarayonlarida bir necha organlar tizimining faoliyati tanlashib qo’shilishadi va bunday vaqtinchalik organlar tizimining birikishiga nima deb ataladi?
Funksional birikish
15. Organizm, ichki organlar funksiyalarini nisbatan dinamik doimiyligini va ichki muhitni tashkil qiluvchi suyuqliklarni biokimyoviy tarkibini bir xilda saqlashni ta’minlab turuvchi jarayonga nima deb ataladi?
gameostaz
16. Organizmning funksiyalari va shakli-uning ……….. rivojlanishi natijasidir. nuqtalar o‘rniga mos so‘zni qo‘ying?
Tarixiy va xususiy (filogenetik va ontogenetic)
17. Organizmning, organlarning fuknsiyasi nisbatan .……. o’zgaradi, uning tuzilishi esa aksincha jiddiy darajada …………o’zgaradi. Nuqtalar o‘rniga mos so‘zlarni qo‘ying
1)Juda tez o’zgaradi 2)sekin
18. Qaysi olim maymunlarda tajribalar o’tkazib anatomiya va fiziologiyaning rivojlanishiga katta hissa qo’shgan?
gallen
19. Quyidagi qaysi olim tashqi muhit omillari (iqlim, tuproq, suv) ni insonlarning jismoniy va ruhiy shakllanishiga ta’siri to’g’risida fikr yuritgan?
gippokrat
20. Yosh fiziologiyassi va gigiyena fani bo‘yicha bajariladigan tadqiqot ishlari aosan ..................... tajribalarda bajariladi. Nuqtalar o‘rniga mos so‘zlarni qo‘ying?
O’tkir va surunkali
21. Notekis rivojlanish nima deb ataladi?
Geteroxroniya-(getroxronizm)
22. “Tib qonunlari” asari muallifi kim?
Ibn sino
23. Yosh fiziologiyasi fani rivojiga hissa qo`shgan buyuk mutafakkiri kim?
24. Bola hayotining birinchi 40 kuni bu?
chilla
25. Bola salomatligi haqida kitob yozgan dastlabki o`zbek olimi?
Abu bakr roziy
26.Tana hujayralarining ko‘payishi natijasida tirik organizm oʻlchamlarining ortishi, ya’ni bo‘yning choʻzilishi, tana massasining ortishi deganda nima tushiniladi?
O’sish
27. Geteroxroniya tushinchasini sodda qilib nima deb ta’riflash mumkin?
Notekis rivojlanish
28. Yangi tug‘ilgan bola bo‘yining uzunligi necha santimetr boʻladi?
50sm
29. Yosh avlodning ruhan va jismonan tez rivojlanishiga nima deb ataladi?
akseleratsiyada
30. Akseleratsiyada o‘sishning tezlanishini chaqiruvchi birlamchi qo‘zg‘atuvchi quyosh deb hisoblaydigan nazariyani koʻrsating?
Gomeogenli (galiogen nazariya )
31. Yangi tug‘ilgan davri qancha muddat davom etadi?
1-10 kunlik
32. Oʻg’il bolalarda o‘spirinlik davri nechanchi yoshlariga toʻg’ri keladi?
18-20(17-21)
33. Qiz bolalarda o‘spirinlik davri nechanchi yoshlariga toʻg’ri keladi?
16-18(16-20)
34. Pubertat davr deganda nima tushiniladi?
Balog’atga yetish davri
35. Emadigan davr to`g`ri berilgan javob?
10 kundan 1yoshgacha
36. Akselerasiya so`zini fanga kim kiritgan?
kox
37. Bola hayotining birinchi 40 kuni bu?
chillalik
38. “Akselerasiya” atamasi qanday ma`noni anglatadi?
Tezlashuv jadallashuv
39. Bola salomatligi haqida kitob yozgan dastlabki o`zbek olimi?
Abu bakr arroziy
40. Yosh davrlarning qaysi davrida bola kallasining uzunligi tanasi uzunligining 1/4 qismini tashkil qiladi?
1yoshda
41. Yangi tug‘ilgan qiz va o`g`il bolalarning vazni o‘rtacha qanchaga teng bo`ladi?
3kg
42. Akseleratsiyani ta’minlovchi qaysi nazariyada o‘sishning tezlanishini chaqiruvchi birlamchi qo‘zg‘atgichi quyosh hisoblanadi deb aytilgan?
gameogenli
43. Akseleratsiya- vegetativ, ichki sekretorli va miya bilan bog‘liq (aqliy) faoliyat turlariga qobiliyati yoki organizmning reaktivligi yuqori bo‘lgan odamlar sonining ko'payishi bilan belgilanadi. Keltirilganlar qaysi nazariyaga tegishli?
Konsititutsional tanlash nazariya
44. Akseleratsiya geteroxroniyaga qanday ta’sir ko`rsatadi?
Akseleratsiya geteroxoniyani yani o’sish va rivojlanishning notekisliginikuchaytiradi.
45. O‘spirinlik davri o‘g‘il va qiz bolalarda qaysi yoshlarga to`g`ri keladi?
Qizlar 16-18(16-20) o’gillar 18-20(17-21)
46. Markaziy nerv sistemasi qanday qismlarga bo‘linadi?
Bosh va orqa miya
47.Periferik nevr tizimiga orqa miyadan nechta sezuvchi, harakatlantiruvchi nerv tolalari chiqadi?
31juft harakatlantiruvchi asab tolalari, bosh miyadan chiqadigan 12 juft nervlar
48.Nerv tolalarining tuzilishi boʻyicha qanday turlari farq qiladi?
Mag’izli yoki miyelinli va mag’izsiz (akson yoki dendrit)
49.Nerv tolalari yo‘g‘onligiga ko‘ra qanday guruhlarga boʻlinadi?
3ta ( A, V, S)
50. A guruhiga kiruvchi miyelinli nerv tolalarining diametri qanchaga teng va impulsni qancha tezlikda oʻtkazadi?
Diametric 12-22mkm , tasirot tezligi 70-120m/sek
51.Katta odamlarda orqa miyaning vazni va uzunligi qanchaga teng.
Vazni 30-40 gram uzunligi esa 40-45sm
52.Yangi tugilgan bolalarda orqa miyaning vazni va uzunligi qanchaga teng?
14-16 sm
53. Yangi tug‘ilgan bola bosh miyasining vazni qanchaga teng?
400gram
54. MAS dagi uzunchoq miya, varoliy ko‘prigi, miyacha, o‘rta miya va oraliq miyani umumiy nom bilan nima deb ataladi?
Stvol qism yoki quyi markaz
55. Orqa miya qanday funksiyalarni bajaradi?
O’tkazuvchanlik va reflektorlik
56. Uzunchoq miya orqa miyaning davomi boiib, uning uzunligi qanchaga teng
3-3.5 sm
57. Uzunchoq miya qanday funksiyalarni bajaradi
Nafas olish yurak ishi ( hazm himoya)
58. Muskullarning uyg‘un qisqarishida va harakatlarida, bir guruh muskullaming tegishlicha tarang turishini saqlashni MASning qaysi qismi boshqaradi?
Miyacha
59. MASni qaysi qismining faoliyati izdan chiqsa, odam uyg‘un harakatlar qila olmay qoladi, tez charchab, oyoqlarini katta kerib, gandiraklab va qaltirab yuradi?
Miyacha
60. MAS ning qaysi qismi 4 tepalik plastinkasi va miya oyoqchalaridan tashkil topgan?
Varoliyev ko’prigi (o’rta miya)
61. Yangi tugilgan bolada o‘rta miyaning vazni oʻrtacha qanchaga teng boʻladi?
2.5g
62. ko‘rish bo‘rtiolari, bo‘rtiq osti qismi va tizzasimon tana MAS ning qaysi qismiga kiradui?
Oraliq miya(o;rta miya)
63. Yangi tug‘ilgan bola miyachasining vazni qanchaga teng boʻladi?
20.5-23g
64. Nafas olish, qon tomirlari devori harakatining nerv markazi, qo‘sish, yutish, ter ajratish, soiak ajratish, ko‘z yoshi ajratish, qovoqlarni yumish, aksa urish, yo‘talish kabi nerv markazlari MAS ning qaysi qismida joylashgan?
Uzunchoq miyya
65. Nerv hujayralari orqa miyaning ……….. nerv tolalari esa ………… moddasini hosil qiladi. Mos soʻzlarni qoʻyib chiqing?
Kulrang modda , oq modda
66. Bola har 3-4 soatda ovqatlantirib turilsa, bir necha marta ovqatlanganidan so‘ng unda shu vaqtda ovqatlanish shartli refleksi paydo boiadi. Bu qanday refleks turiga kiradi?
Shartli
67. I.P.Pavlov ko‘p yillik ilmiy kuzatishlari asosida miyaning nerv hujayralaridagi qo‘zg‘alish va tormozlanish jarayonlarining kuchiga, tarqalish tezligiga va ularning bir-biriga munosabatiga ko‘ra odam Oliy nerv faoliyatini nechta tipga boʻlgan?
4ta
68. Kuchli, qo‘zg‘aluvchan, muvozanatlashgan, kam harakat tip. Bu tipda qo‘zg‘alish va tormozlanish kuchli, ammo ularning o‘rin almashinuvi sust, reflekslar sekin hosil boladi, tez so‘nadi va sekin tiklanadi, ular o‘qish, yozish va gapirishni tez o‘rganadilar, ularning xulqlari yaxshi, odobli, nutqlari sekin va ravon, his tuyg'ulari past boʻladi. Bu ta’riflar OAF ning qaysi tipiga tegishli?
Flegmatik
69. I.P.Pavlov boʻyicha OAF ning 1 chi tipiga berilgan ta’rifni toping?
Kuchli qo’zg’aluvchan muvozanatlashmagan tip -xolerik
70. Tashqi muhitni ko‘rish, tovushlarni eshitish, hid sezish, ovqat ta’mini bilish kabi sezgilari qaysi signal sistemasiga kiradi?
1—signal sistemasi
71. Nimjon yoki sust tip. Bu tip I.P.Pavlov boʻyicha OAF ning qaysi tipi hisoblanadi?
melanxolik
72. Qaysi javobda «motor birlik» tushunchasi to’g’ri ifodalangan?
Orqa miya oldingi shoxlarida joylashgan harakatlantiruvchi neyron o’simtalari bilan bog’liq bo’lgan muskul tolasi retseptorlari.
73. MAT ga miyaning qaysi qismlari kiradi?
Bosh va orqa miya
74. Nerv tizimining qanday tipi sangviniklar deb ataladi?
Kuchli qo’zgaluvchan muvozanatlashgan serharakat tip---sangvenik
75. Ichki va tashqi muhit ta’sirlariga markaziy nerv sistemasi orqali qaytariladigan javob reaksiyasi nima deb ataladi?
Refleks
76. Tashqi ta’sirlar eng avvalo o‘ta sezgir periferik nerv uchlari ………… orqali qabul qilinadi?
Retseptor
77. Refleksning yuzaga chiqishida qo‘zg‘alish o‘tadigan yo‘l nima deb ataladi?
Refleks yoyi
78. Refleks yoyi qanday tarkibiy qismlardan iborat?
Retseptorlar, markazga intiluvchi(afferent) nerv, nerv markazi, markazdan qochuvchi (efferent) nerv, ishchi organ
79. Odamlarda nechta signal tizimlari mavjud?
2ta 1- va2chi signal sistemasi
80. Reflekslar necha turga bo`linadi?
2ga shartli va shartsiz
81. Quyidagilarning qaysi biri yordamida biz tashqi muhitning rang-barangligini anglaymiz, boshqalar bilan muloqatda boiamiz, atrofdagi voqealarni qabul qilib ular haqida fikrlaymiz va fikrimizni boshqalarga bayon qilamiz?
Nutq yordamida(yoki Somatik asab tizimi)
82. Bola bir yoshga kirganda nechtagacha so‘zni ayta oladi?
5-10 ta
83. Bolaning nutqi quyidagi qaysi jarayonlarda rivojlanadi?
Tarbiya o’qish , bilib olish
84. Bosh miya neyronlarining ketma-ket uyg‘un faoliyati jarayonlarining almashinishi natijasida amalga oshadi?
Bosh miya neyronlarining ketma ket uyg’un faoliyati qo’zg’alish va tormozlanish jarayonlarining almashishi natijasida amalga oshadi
85. Qancha muddat uxlamaslik oʻlim holatiga olib kelishi mumkin?
10-12 kun(yoki3-5kun)
86. Organizmning sensor sistemalari yoki analizatorlariga quyidagilarning qaysilari kiradi?
Taktil, tam, hid, ko’rish, eshitish, muvozanat, teri
87. Ta’m bilishni ta’minlovchi har bir piyozchada nechtadan ta’m bilish piyozchalari boʻladi?
2-6 ta
88. Katta odamda ta’mni sezuvchi piyozchalarning umumiy soni nechtagacha yetadi?
9000ta
89. Tilda qaysi ta’mlarni sezuvchi ta ’m bilish retseptorlari joylashgan?
Shirin , achchiq, nordon, sho’r
90. Tilning qaysi qismlari qaysi ta’mlarni sezib beradi?
Shirin-uchida, achchiq-asosida, nordon-ikki yonida, sho’r-uchi va asaosida
91. Qaysi yoshdan qaysi yoshgacha ta’m bilish retseptorlarining sezuvchanligi ortib boradi?
1 yoshdan 6 yoshgacha
92. Hid bilish hujayralari joylashgan shilliq pardaning yuzasi necha santimetr kvadratni tashkil qiladi?
5sm kvadrat
93. Yangi tugilgan bola qaysi noxush hidlarga nisbatan yuz mimikasini o‘zgartirish, nafas olish va puls o‘zgarishi bilan javob beradi?
Binafsha, valeriana, aniz,
94. Hid bilish hujayralarining o‘siqlari quyidagilarning qaysi birini hosil qiladi?
Hidlash nervlari
95. Koʻzning toʻr pardasida joylashgan fotoretseptorlarning nomini koʻrsating?
Kolbacha , tayoqcha
96. Turli ta’sirni qabul qiluvchi to‘r pardadagi tayoqcha va kolbacha shaklidagi hujayralar soni qancha boʻladi?
130 mln tayoqcha, 7 mln kolbacha
97. Koʻzdagi rangdor pardaning orqasida yasmiq shaklidagi, juda tiniq, ikki tomoni qavariq linzaning nomini koʻrsating?
Gavhar
98. To'r pardada ko'rish nervining kirish joyi nima deb ataladi?
Ko’r dog’
99. Toʻr pardadagi narsalarni yaxshiroq koʻrinishini ta’minlaydigan, markaziy sohasida joylashgan sohasi nima deb ataladi?
Sariq dog, markaziy chuqurcha
100. Ko'zning qaysi qismlari o‘zidan o‘tadigan yorugiik nurlarini sindiradi?
Shox parda, shishasimon gavhar
101. K o‘zga yorugiik nurlari ta ’sir etganda qaysi moddalar parchalanib, kimyoviy reaksiya sodir boiadi?
Radopsin va eodopsin
102. Koʻzdan turlicha masofada turgan narsalarni aniq koʻrishga koʻzning moslashish qobilyatiga nima deb ataladi?
Ko’z akkomidatsiyasi
103. Bizning ko‘zimiz qanchaga yaqin oraliq ranglarni ajratadi?
200
104. Toʻr pardada joylashgan rang sezuvchi hujayralarni koʻrsating?
Kolbachalar
105. Yaqindan ko‘rishning kelib chiqish sabablari keltirilgan javobni koʻrsating?
Yotib o’qish juda egilib o’qilish
106. Ko‘z shilliq pardasining o‘tkir yallig‘lanishi nima deb ataladi?
konyunktivit
107. Ko‘z qovoqlari chetidagi yogʻ bezining yiringli yallig'lanishi nima deb ataladi?
govmijja
108. Eshitish organi qanday qismlardan iborat?
Tashqi o’rta ichki
109. Tashqi eshitish yoyining uzunligi qanchaga teng?
2,5 sm
110. Tashqi quloq bilan o‘rta quloq o‘rtasida nima joylashgan?
Nog’ora parda
111.Ichki sekretsiya bezlaridan ajralib chiqadigan suyuqlikka nima deb ataladi?
Garmon
112.Ichki sekretsiya bezlari gormoni nima bilan butun organizmga tarqaladi?
Qon va limfa
113.Gormonlar moddalar almashinuvini, ya’ni organlar faoliyatiga qanday ta’sir koqrsatadi?
Kuchaytiradi yoki susaytiradi
114.Epifiz bezi qanday gormon ishlab chiqaradi?
melotonin
115. Qaysi bez bolalar 6-7 yoshga yetganda atrofiyaga uchraydi?
Ayrisimon bez
116. Organizmdagi qaysi ichki sekretsiya bezi oldingi, oraliq va orqa boʻlaklardan tashkil topgan boʻladi?
gipofiz
117. Katta odamlarda qaysi bezning oraliq bo‘lagi bo‘lmaydi, bolalarda u yaxshiroq rivojlangan boʻladi?
Ayrisimon
118. Gipofiz bezidan qancha sondagi gormon ishlab chiqariladi?
8
119. O‘sish gormoni-somatotrop, jinsiy organlarning rivojlanishini tezlashtiruvchi gormon-gonadotrop, laktotrop yoki prolaktin-sut ajralishini qo‘zg‘atuvchi gormon, qalqonsimon bez sekretsiyasini qo‘zg‘atuvchi gormon, me’da osti bezi sekretsiyasini qo‘zg‘atuvchi kabi gormonlar gipofizning qaysi boʻlagidan ishlab chiqariladi?
oldingi
120. Qaysi bezning gormoni yetishmasa pakanalik va me’yoridan ortib ketsa boʻy uzunligi kelib chiqadi?
Gipofiz bezining somototrop garmoni
121. Agar gipofizning oldingi bo'lagi olib tashlansa, organizmda qanday oʻzgarish kelib chiqadi?
Gipofizning oldingi qismining bir necha garmonlari jinsiy bezlar
faoliyatiga ham ta'sir ko'rsatadi va bular gonadotrop gormonlar
deb yuritiladi. Ulardan biri follitiropin - tuxumdonlarda follikulalarning
o ‘sishini va yetilishini stimullaydi, spermatogenezni faollashtiradi. Lutropin — gormoni ta’sirida ayollarda ovulatsiya yuz beradi va sariq tana hosil bo'ladi: erkaklarda esa u testosteronni ishlab chiqilishini stimullaydi. Prolaktin esa sut bezlaridan sut hosil boiishini yaxshilaydi, u yetishmaganida esa sut mahsuldorligi pasayib ketadi.
122. Gipofizning o‘rta bo‘lagidan qanday gormon ishlab chiqariladi?
melanotropin yoki melanotrop melanofor
123. Gipofizning orqa bo'lagidan qanday gormonlar ajralib chiqadi?
oksitotsin,Antidiiuretik gormon (ADG),neyrogipofiz
124. Qalqonsimon bez gormonining nomini koʻrsating?
tiroksin,
125. Ayrisimon bezdan qaysi gormon ishlab chiqariladi?
Timozin,
126. Tiroksin gormoni tarkibida qancha miqdorda yod moddasini saqlaydi?
65 % gacha, Dan ko'proq
127. Quyida keltirilgan qaysi gormon moddalar almashinuvining kuchli stilmulyatori hisoblanadi, u biokimyoviy reaksiyalarni tezlashtiradi, markaziy nerv sistemasiga va barcha organlarga ta’sir ko‘rsatadi?
Tiroksin - organizmdagi moddalar almashinuvining juda kuchli
stimulatori hisoblanadi.
Qalqonsimon bezning gormonlari markaziy asab tizimiga
stimullovchi ta'sir ko'rsatadi.
Samototropin-moddalar almashinuvi jarayonini tezlashtiradi,
128. Qalqonsimon bez funksiyalarining buzilishi bilan kelib chiqadigan kasalliklar berilgan javobni koʻrsating?
Bazedov kasalligi,miksedema,shilliq shishlar,kretinizm bolalarda,endemik zob,gipoterioz.
129. Qalqonsimon bez oldi bezlaridan ishlab chiqariladigan gormon nomini koʻrsating? paratgormon
130. Qalqonsimon bez oldidagi bezchalarning giperfunksiyasida qanday holat yuzaga keladi?
Qalqonsimon bezoldi bezchalarining giperfunksiyasida suyaklarning dekalsinatsiyasi yuz beradi: suyaklar sinuvchan b o iib qoladi, yengil deformatsiyalanadi, qiyshiq b o iib qoladi.
131. Buyrak usti bezi mag‘iz qavatning muhim gormoni nomini koʻrsating?
adrenalin,noadrenalin
132. Qaysi bezining po‘stloq qismidan 3 ta asosiy gormon: glyukokortikoid gormonlar, mineralokortikoidlar hamda erkak va ayol jinsiy gormonlari ishlab chiqariladi?
Buyrak usti bezi
133. Ayrisimon bezda qaysi gormon ishlab chiqariladi?
Timozin
134. Chaqaloqlarda ayrisimon bezining massasi qanchaga teng?
12g.
135. Qaysi bezning ichki sekretsiya funksiyasi kamayib ketganda, qandli diabet kasalligi kelib chiqadi?
Meda osti bezi
136. Me’da osti bezidan qanday gormon ishlab chiqariladi?
Insulin
137. Bolalarda gigantizm kasalligini paydo bulishida qaysi garmon sababchi bo’ladi? somototrop
138. Qaysi garmon yetishmaganda bolalarda qandli diabet kasalligi kelib chiqadi?
Insulin
139. Paratgormon qaysi bezdan ishlab chiqariladi?
Qalqonsimon bez oldi
140. Qaysi ichki sekresiya bezi to’sh suyagining orqa tomonida joylashgan?
Ayrisimon bez
141. Buyrak usti bezlarining ustki po’stloq qavatidan hosil bo’ladigan garmonni belgilang.?
glukokortikoidlar,mineralokortikoidlar,androgenlar va esterogenlar
142. Qaysi ichki sekresiya bezidan tiroksin gormoni ishlab chiqiladi?
Qalqonsimon bez
143. Umumiy vazni 10-12 mg ni tashkil etadigan bezni aniqlang?
Qalqon oldi bezi
144. Erkaklik gormoni qaysi?
testosteron,androsteron
145. Ayollarga hos gormonni ko`rsating?
Estradiol,progesteron,estrogen
146. Nafas olish organlari ketma-ketligi toʻgʻri berilgan javobni koʻrsating?
Burun bo’shligi , xalqum ,hiqildoq /bronxlar o’pka alveolalar
147. Oʻpkaning hajmi katta odamda va yangi tugʻilgan bolalarda qanchaga teng boʻladi?
3500-4000 kattalarda, 30ml chaqaloqlarda
148. Yangi tugʻilgan bolalarda alveolalarning soni katta odamnikiga nisbatan necha marta kam boiadi?
20marta
149. Katta yoshli odamlar va yangi tugʻilgan bolalar oʻpkasining havo sigʻimi (nafas havosi hajmi) qanchaga teng?
30ml chaqaloqlarda, 300ml 14 yoshli bolalarda, 3500-4000ml kattalarda
150. O'pkalar ustki tomondan qanday parda bilan o‘ralgan boiadi?
Plevra pardasi
151. Oʻpkada bronxlarnng oxirgi bronxiollarining uchi nima bilan tugaydi?
Alveolalar
152. O‘pka bilan kapillyar qon tomirlaridagi qon o‘rtasidagi gaz almashinuviga nima deb ataladi?
O’rta nafas olish ( diffuziya )
153. Daqiqalik o‘pka ventilyatsiyasi deb nimaga aytiladi?
1 daqiqada nafasga olinadigan havo miqdori
154. Odam oldin chuqur nafas olib turib, keyin nafas chiqarish mumkin boʻlgan havo miqdoriga nima deb ataladi?
Qo’shimcha havo zaxiradaagi havo
155. Odam tinch holda nafas olganda va chiqarilganda, uning o‘pkalariga o‘rtacha qancha havo kiradi va havo chiqariladi?
500oladi 500chiqaradi
156. Voyaga yetgan odamlarning oʻpkalarida alveolalar soni qanchani tashkil qiladi?
750mln
157. O‘pka bilan qon o‘rtasidagi gaz almashinuviga nima deb ataladi?
O’rta nafas olish
158. Hujayralarda modda almashinuvini ta’minlovchi to‘qimalar bilan qon o‘rtasidagi gaz almashinuviga nima deb ataladi?
Ichki nafas olish
159. O‘pkaning qanday xususiyatlariga qarab odamning jismonan chiniqqanligi yoki chiniqmaganligiga baho berish mumkin?
O’pka ventilatsiyasi
160. Yangi tug'ilgan bolalarda ikkita o‘pkaning umumiy og'irligi qanchaga teng boʻladi?
50-57g
161. Voyaga yetgan odamlarda oʻpkaning umumiy hajmi qanchaga teng?
3500-4500
162. Yangi tug'ilgan bolalarda alveolalarning soni katta odamlarnikiga nisbatan necha marta kam boʻladi?
2.86
163. Quyidagi yoshdagilarning qaysi birida odam qorin tipida ya’ni, asosan diafragma muskuli qisqarishi hisobiga nafas oladi?
7-8yoshda
164. Nima uchun bolalarda o'pkaning ventilyatsiyasi yuqori boiadi?
Nafas olish tez bo’lgani uchun
165. Nafas olish markazi markaziy asab tizimining qaysi sohasida joylashgan?
Uzunchoq miya
166. Me’da osti bezidan qanday gormon ishlab chiqariladi?
Insulin glukagon
167. Odamning ovqat hazm qilish kanali qancha uzunlikda boʻladi?
8-10m
168. Ovqat hazm qilish kanali toʻgʻri keltirilgan javobni koʻrsating?
Og’iz bo’shlig’I va undagi organlar xalqum, qizilo’ngach,oshqozon, ingichka ichak va yo’g’on ichak, meda osti bezi
169. Jigarning vazni katta odamda qanchaga teng bolʻadi?
1500 gr
170. Bolalarda sut tishlari soni nechta boʻladi?
20
171. Sut tishlarning oʻrniga qaysi yoshda doimiy tishlar chiqadi?
6-12 yoshgacha
172. Bolaning qaysi yoshdan boshlab sut tishlari chiqa boshlaydi?
6oydan 2yoshgacha
173. Yangi tugʻilgan bolaning me’dasini hajmi qanchaga teng?
250-300ml
174. 1gr yog’ parchalanganda qancha energiya hosil bo’ladi?
9,3kkal , 38.9kj
175. Qanday ovqatli moddalar oshqozonda uzoq vaqt saqlanadi?
Yog’li
176. Og’iz bo`shlig`ida mikroblarni eritib yuboruvchi qanday modda bor?
lizotsim
177. 1g oqsil parchalanganda qancha energiya ajralib chiqadi?
4.1kkal yoki17.6 kj
178. 1 gr uglevod parchalanganda qancha energiya ajralib chiqadi??
4.1kkal yoki17.6 kj
179. Bir kunda bolalar necha marta ovqatlanishlari kerak?Ikki oylik bòlgunicha 7 marta,3 oydan 5 oygacha 6 marta, 5 oylikdan 1 yoshgacha 5 marta, maktab bolalari uchun 4 marta ovqatlanish kerak.
180. Og`iz bo`shlig`ida qaysi ferment faoliyat ko`rsatadi? Murakkab uglevodlarni maltozagacha parchalovchi Ptialin fermenti va disaxaridlarni glukozagacha parchalovchi Maltoza fermenti saqlanadi.
181. Tish necha qismdan iborat?
3
182. Bolalarda qancha so`lak bezlari mavjud? 3 juft yoki 6 ta
183. Yuqori jag`dagi doimiy tishlar soni?
16 ta
184. Ingichka ichakning uzunligi qancha?
5-6 m
185. Bir yashar bolada me`daning sig`imi?
300-350 ml
186 . Me`dada oqsillarni parchalovchi ferment qanday nomlanadi? Me'da shirasi ikki xildagi oqsillarni parchalovchi fermentlar pepsin va ximozin saqlanadi.Pepsin oqsillarni albumoz va peptongacha parchalaydi.
187. Katta yoshli insonda yo`g`on ichakning uzunligi qancha?
1.5-2m ni tashkil etadi va bu ichaklarning eng keng qismi
188. O`t suqligi ishlab chiqaruvchi bez?
Jigar
189. O`t suyuqligining vazifasi
O’t suyuqligi tarkibida oziq moddalarni parchalashda ishtirok etuvchi fermentlar bo’lmasa ham ovqat hazmida uning roli katta, 1-dan me’da osti bezi hujayralaridan ishlab chiqiladigan lipaza fermentini faol holatga o’tkazadi. 2-dan o’t yog’larni mayda tomchilarga aylantirib imulsiyalaydi. 3-dan o’t suyuqligi inginchka ichaklarda so’rilish jarayoniga faol ta’sir ko’rsatadi. 4-dan meda osti bezidan shira ajraliwini tezlashishini taminlaydi.
190. Bir sutkada katta odamlarning so`lak bezlaridan qancha miqdorda so`lak ishlanib chiqariladi? 1.5-2L
191. Qon katta odamda o‘rta hisobda tana vaznining necha foizini tashkil etadi? 7-8%
192. Yangi tug'ilgan bolaning har bir kilogramm vazniga oʻrtacha qancha miqdorda qon toʻgʻri keladi? 150 ml
193. Yangi tugʻilgan bolada qon tana vaznining necha foizini tashgkil qiladi?
14,7%
194. Yangi tugilgan bolalarda leykositlar soni 1 mm3 qonida qanchaga teng boʻladi?
20 mingtagacha
195. Katta odamlarning 1 mm3 qonida trombositlar soni qanchaga teng? 200 mingdan 400 mingtagacha
196. To`rtinchi qon guruhi qanday nomlanadi? Universal retsipiyent
197. Qon ivishini qaysi qon hujayrasi ta`minlaydi? Trombotsitlar
198. Leykositlar necha kun yashaydi?
2-4 kun
199. Qonning ivimasligi qanday kasallik? Gemofliya
200. Bolaning 1kg tana og`irligiga qancha qon to`g`ri keladi?
150 ml
201. Eritrositlar necha kun yashaydi?
100-120 kun
202. Gemoglobin qaerda uchraydi?
Qonda: eritrotsitlar tarkibiga kiradi.
203. Sog`lom bolada qon ivish vaqti qanchaga teng? 3-4 daqiqa
204. Qizil qon hujayralari nima?
Eritrotsitlar
205. Oq qon hujayralari bu…….?
Leykotsitlar
206. Yadroli qon hujayralariga nima kiradi?
leykositlar
207. Qonning taxminan necha foizini qon plazmasi necha foizini shaklli elementlar tashkil etadi?
55% plazma , 45% shakilli elementlar
208. Leykotsitlarning qanday turlari farqlanadi?
Donador va donasiz
209. Leykotsitlar quyidagilarning qaysi birlarida hosil boiadi?
Qizil ilikda ,taloqda va linfa tugunlarida
210. Eritrotsitlarni cho‘kish tezligi voyaga yetgan odamlarda qanchaga teng?
3-9 mm /soat erkak , 7-12mm/soat ayol
211. Qon tomirlar turlari va ularning ketma-ketlig keltirilgan javobni koʻrsating?
Arteriyalar ,arteiolalar qon kapilyarlari (gemokapilyarlar )venulalar , venalar va arteriolavenulalar
212. Yurakning chap qorinchasidan chiquvchi eng yirik arteriya qon tomiri nima deb ataladi?
aortalar
213. Yurakning o‘ng qorinchasidan o‘pka arteriyasi bilan boshlanib, o'pkaga boradi va u yerda arteriya, yirik arteriya, kapillyarlarga tarmoqlanib, o‘pka hujayralarida gazlar almashinadi, 4 ta o‘pka venasi yurakning chap bo‘lmachasiga quyiladi. Bu qaysi qon aylanish doirasi hisoblanadi?
Kichik qon aylanish doirasi
214. Yangi tug‘ilgan bolaning yuragi daqiqasiga necha marta uradi?
140 marta uradi
215. Yurak bir daqiqada qon tomirlarga haydagan qon miqdori yurakning nimasi deyiladi?
Qonning daqiqalik hajmi
216. Yurak bir marta qisqarganda qon tomirlarga haydab chiqargan qon miqdori nima deb ataladi?
Zarbli yoki sistolik hajm
217. O‘rta hisobda yangi tugilgan bolada yurakning sistolik hajmi qanchaga teng?
2,5 sm kub
218. Katta odamlarning yelka arteriyasida maksimal qanchags teng?
110-125mm.sim
219. Kattalarda va yangi tug‘ilgan bolada qon organizmni qancha vaqtda 1 marta aylanib chiqadi?
Kattalarda 22 soat , yangi tug’ilgan chaqoloqlarda 12 soat
220. Yurakdan qon olib ketuvchi qon tomirlari qanday nom bilan ataladi?
Arteriya
221. Yurakka qon olib keluvchi qon tomirlarini qanday nom bilan ataladi?
Vena
222. Qaysi qon aylanish doirasi yurakning o‘ng qorinchasidan o‘pka arteriyasi bilan boshlanib, o'pkaga boradi va u yerda arteriya, yirik arteriya, kapillyarlarga tarmoqlanadi?
Kichik qon aylanish doirasi
223. Yurak bir marta qisqarganda qon tomirlariga haydab chiqaradigan qon miqdori qanday nom bilan ataladi?
Zarbli yoki sistolik bosim
224. Yangi tugʻilgan bolada yurakning daqiqalik hajmi qanchaga teng?
350sm kub
225. Yurak bir daqiqada qon tomirlarga haydagan qon miqdori qanday hajm deyiladi?
Qonning daqiqalik hajmi
226. Qorinchalar qonni bosim ostida tomirlarga haydaganda qon tomirlaming tebranishi nima deb ataladi?
Sistolik yoki maksimal bosim
227. Maksimal qon bosimi bilan minimal qon bosimi o‘rtasidagi farq nima deb ataladi?
Plus bosim
228. Katta yoshdagi odamlarda yurakning sistolik hajmi qanchaga teng?
72 -60 sm kub
229. Yurakni organizmdan ajratib olib, oziq moddali va kislorodli eritma bilan oziqlantirib turilsa, u bir necha soat qisqarib turadi. Yurakning bu xususiyati nima deb ataladi?
avtomatiya
230. Yurak faoliyatiga parasimpatik va simpatik nervlar qanday ta’sir koʻrsatadi?
Yurak ishini simpatik nerv kuchaytiradi , parasimpatik nerv susaytiradi
Do'stlaringiz bilan baham: |