Fiziologiya so’zi yunoncha bo’lib, tabiiyot ma’nosini bildiradi. XVI asrdan

YURAK MUSKULINING QISQARUVCHANLIGI
Yurak muskulining qisqarish mexanizmi skelet muskulining qisqarish
mexanizmidan deyarli farq qilmaydi. Aktin iplar miozin iplar oralig’iga sirpanib
kirganda, miokard tolalari qisqaradi. Bu sirpanish ko’ndalang ko’prikchalarning
eshkaksimon harakatlari natijasi hisoblanadi. Tolalar bo’shashgan vaqtda aktin
iplar yuzasidagi ipsimon oqsil – tropomiozinning troponin oqsili bilan hosil
qilgan kompleksi aktinning miozin bilan birlashuviga yo’l qo’ymaydi. Tolada
harakat 
potensialining 
vujudga 
kelishi 
sarkoplazmatik 
retikulumning
sisternalaridan kalsiyning tashqariga chiqib, aktin va miozin iplar sohasiga yetib
borishiga va troponin bilan bog’lanishiga olib keladi. Kalsiy-troponin
birikmasining hosil bo’lishi troponin-tropomiozin kompleksining fazodagi
holatini o’zgartiradi. Aktin va miozin iplar o’rtasidagi to’siq yo’qolib, sirpanish
boshlanadi. Yuqori ATF-aza faolligiga ega bo’lgan aktomiozin ATFni
parchalab, energiya ajralishini ta’minlaydi.
Membrananing repolyarizatsiyasi natijasida kalsiy troponindan ajralib,
sarkoplazmatik retikulum ichiga o’tadi. Kalsiy nasosi kalsiy ionlarining bir
qismini 
membrananing 
hujayralar 
oralig’idagi 
suyuqlikka 
chiqaradi.
Mioplazmada erkin kalsiy ionlarining kamayib ketishi kardiomiositlarning
bo’shashishiga olib keladi.
Qo’zg’alishni qisqarish bilan bog’lanishini miokardda ham ko’ndalang va
bo’ylanma naychalar ta’minlaydi. Qisqarishning yuzaga chiqishida kalsiy
ionlarining harakat potensiali vaqtida hujayraga kirishi juda muhim rol o’ynaydi.
Kalsiy harakat potensialini o’zgartirib, refrakterlikni cho’zadi. Hujayralar
oralig’idan kalsiy ionlari olib tashlansa, qo’zg’alish qisqarishdan butunlay
ajraladi: harakat potensiali hosil bo’laveradi, miotsitlar qisqarmaydi.