Fiziologiya so’zi yunoncha bo’lib, tabiiyot ma’nosini bildiradi. XVI asrdan

GIPOTALAMUSNING YURAK FAOLIYATINI BOSHQARISHDAGI
ISHTIROKI
Yurak faoliyatini orqa va uzunchoq miyadan tashqari (adashgan nerv markazi
va simpatik markazlardan tashqari), gipotalamik markazlar ham nazorat qilib

---

turadi. Hayvonlarda o'tkazilgan tajribalar natijasi shuni ko'rsatadiki,
gipotalamusning ma'lum sohalarini rag'batlantirish yurak faoliyatini ifodalovchi
ko'rsatkichlarni sezilarli darajada o'zgartiradi. Bu o'zgarishlar yurakning urish
tezligi ortishi yoki kamayishi, chap qorinchaning qisqarishlar kuchini oshishi
yoki kamayishi sifatida namoyon bo'lishi mumkin. Paraventrikulyar,
ventromedial, preoptik yadrolar va mamillyar tana yurak faoliyatini
boshqarishda bevosita ishtirok etadigan gipotalamik yadrolarga kiradi.
Qaysi bir vegetativ faoliyatning boshqarilishi ustida gap ketmasin,
gipotalamus integrativ markaz ekanini yodda tutish kerak. U faoliyatlarni,
jumladan yurak faoliyatini ham organizmning har zumdagi ehtiyojlariga va
xatti-harakatlariga moslashishini ta'minlaydi. Ammo bu vazifani bajarishda
gipotalamus mustaqil emas. Unga limbik tizim va katta yarim sharlar po'stlog'i
uzluksiz ta'sir o'tkazib turadi.