Физиология, психология, Г. Гельмгольц, психофизиология, психофизика, Э. Вебер, Т. Фехнер, В. Вундт, экспериментал психология, Э. Титченер, лаборатория методлари

1.Конституциявий. Мавзу тузилмайдиган материалдан маълум бир тузилишни яратиш учун талаб қилинади, баъзи бир аморф материаллар таклиф қилиниши керак, у уларга маъно бериши керак. Масалан: Роршах тести.1921 йилда яратилган, у ҳали ҳам шахсиятни тадқиқ қилишнинг энг кенг тарқалган усули ҳисобланади. Жаҳон амалиётига кўра, учта синов клиник тадқиқотлар орасида машҳурлик бўйича биринчи ўринни эгаллайди: Роршах, Тематик Апперсептион Тест (ТАТ) ва инсон расмларини чизиш. Ўтган асрнинг 90-йилларида Роршах тести кўплаб Ғарб рейтингларида машҳурлик бўйича биринчи ўринни эгаллади.


2. Конструктив. Безатилган тафсилотлар (одамлар, ҳайвонларнинг расмлари ва бошқалар) таклиф этилади, улардан мазмунли бир бутун яратилиши ва тушунтирилиши керак.
Болаларни ўрганиш учун проектив психологик усул. Мавзу турли хил одамларни ифодаловчи ҳайкалчалар тўплами билан тақдим этилган. Бола рақамларни эркин бошқаради, уларга турли хил ҳиссий ҳолатларни ва кайфиятларни, умидларни акс эттирадиган позалар ва имо-ишораларни беради. Боланинг бошқалар билан муносабатларини ўрганиш учун ишлатилади. Одатда, болалар ва ўспиринлар ўзларининг ҳаётидан (ёки экспериментатор томонидан тайинланган) турли хил саҳналарни яратадилар ва ушбу саҳналарнинг маълум хусусиятларига ва улар ҳақидаги ҳикояга кўра, уларнинг яратувчиси шахсияти ва ижтимоий муҳитнинг ўзига хос хусусиятлари тўғрисида хулосалар чиқарилади.


3.Таҳлилий. Ҳар қандай ҳодисани, вазиятни талқин қилиш, талқин қилиш керак. Масалан: тематик апперепсия тести.
Аввал 1935 йилда Морган ва Мюррейнинг мақоласида тасаввурни ўрганиш усули сифатида тасвирланган. Шарҳнинг якуний схемаси ва огоҳлантирувчи материалнинг якуний (учинчи) версияси 1943 йилда нашр этилган. 29 та расм ўзига хос тасвирларга эга (масалан, расмларнинг бирида скрипка устига эгилган бола тасвирланган (ўғилнинг ифодаси жуда ноаниқ). Бошқа расмда икки аёл тасвирланган: қари ва ёш, юзлари тенг даражада номаълум бўлган) ва биттаси оқ карта, унда ҳар қандай расмни тасаввур қилиш учун махсус келтирилади. Умуман олганда, мавзу, жинси ва ёшига қараб, 2 сессияда 20 та расм тақдим этилади. Вазифа - расмларнинг ҳар бири учун иккита ҳикоя қилиш мумкин бўлган ҳикоя тузиш: расмда тасвирланган воқеаларга нима сабаб бўлди, нима бўлади, бош қаҳрамонлар нима деб ўйлашади ва у қандай якунланади. Ўртача, битта расмга 5 дақиқадан кўп бўлмаган вақт берилади. Одатда улар тасаввурни ўрганаётганликлари ҳақида огоҳлантирадилар. Аслида, улар ким ва қайси мавзу ҳақида гаплашишига, қандай одатий, такрорланадиган ҳолатлар пайдо бўлишига эътибор беришади. Ҳикоялар сўзма-сўз ёзилган, идеал равишда яширин магнитафонга ёзилган. Соғлом одамда тест қизиқиш ва шахсий хусусиятларни, шунингдек муваффақиятга эришиш учун мотивация ва мулоқотга мойилликни аниқлашга ёрдам беради. Руҳий касалликлар билан оғриган беморларда ТАТ асосий ҳиссий муаммоларни аниқлашга ёрдам беради.