Fiziologiya odam anatomiyasi asoslari bilan

FIZIOLOGIYA ODAM ANATOMIYASI ASOSLARI BILAN

MAVZU:QON AYLANISH TIZMI.YURAK,TUZILISHI VAZIFASI.

Reja:

• YURAKNING TUZULISHI VA FUNKSIONAL AHAMIYATI.
• QON TOMIRLARI TIZIMINING UMUMIY TA’RIFI.

1

2

• YURAK GEMODINAMIKASI.
• YURAK ISHINING BUZULISHI NATIJASIDA KELIB CHIQADIGAN KASALLIKLAR

3

4

YURAK QISMLARINI TEGISHLI RAQAMLARGA HOS JAVOBLARNI TOPING?

YURAK QISMLARINI TEGISHLI RAQAMLARGA HOS JAVOBLARNI TOPING?

1

2

3

Yurakning joylashishi va tuzilishi. I – yurakning kokrak qafasida joylashishi; ii – yurakning tashqi ko’rinishi va tojsimon arteriyalari; iii – yurakning ichki tuzilishi 1.o’ng bolmacha; 2.o’ng qorincha; 3. chap bo’lmacha; 4. chap qorincha; 5-6-yuqori va pastki kovak venalar; 7.yurakning tojsimon venasi quyiladigan joy; 8.o’pka arteriyasi; 9.o’pka venalari; 10.aorta; 11. perikard qavati; 12. epikard qavati; 13.muskul qavat; 14. endokard qavat;

QON TOMIRLARINING TUZULISHI. QON TOMIRLARI TANAMIZNING HAMMA QISMLARIGA TARQALGAN.

ULAR ARTERIYA,VENA, KAPILYARLARLARGA AJRATILADI

ARTERIYA VA VENA QON TOMIRLARI, LIMFA AYLANISHI

ARTERIYALAR – YURAK CHAP QORINCHASIDAN CHIQIB, TANANING HAMMA QISMLARIGA QON OLIB BORUVCHI QON TOMIRLARI. ARTERIYALAR SIRTDAN QALIN VA ELASTIK BIRIKTIRUVCHI TOQIMA BILAN QOPLANGAN. BIRIKTIRUVCHI TOQIMA OSTIDA QALIN SILLIQ MUSKUL VA ELASTIK TOLALARDAN IBORAT O’RTA QAVAT, UNING OSTIDA BIR QATOR HUJAYRALARDAN IBORAT ICHKI QAVAT JOYLASHGAN. ARTERIYALAR ORGANLAR VA TOQIMALARDA INGICHKALASHIB ARTERIOLALAR VA KAPILYARLARNI HOSIL QILADI.

VENALAR – QONNI YURAK BOLMALARIGA OLIB KELADIGAN QON TOMIRLARI.VENALAR DEVORI HAM ARTERIYALARGA O’XSHASH UCH QAVATDAN IBORAT LEKIN YUPQA BOLADI. YIRIK VENALARDA JOYLASHGAN KLAPANLAR QONNI FAQAT YURAK TOMONGA OQISHGA YORDAM BERADI.

KAPILLARLAR – DEVORI BIR QAVAT HUJAYRALARDAN IBORAD. KAPILLARLAR ODAM SOCHIGA NISBATAN 50 MARTA INGICHKA BO’LIB, BARCHA TO’QIMALAR ORQALI O’TADI. ORGANLARDAN CHIQADIGAN KAPILLARLAR ASTA SEKIN BIRLASHIB VENALARNI HOSIL QILADI.

YURAK GEMODINAMIKASI NIMA?

Qonning yuqori bosimli joylardan past bosimga ega bo'lgan joylarga doimiy harakatlanishi fiziologiyada gemodinamika deb ataladi.

YURAK

GEMODINAMIKA-SI

NIMA?

GEMODINAMIKA

TURLARI

• Gemodinamikaning evkinetik turi - ko'rsatkichlar normal bo'lganda.
• Gipokinetik tip - ikkala qiymat ham belgilanganidan past.
• Giperkinetik - ko'rsatkichlar yuqori.

KASALLIKLARI

TOMIR SISTEMASI

YURAK QON

ANERVIZM

ARITMIYA

ATEROKLEROZ

DISLIPIDIMIYA

ENDOKARDIT

GIPERTONIYA

YURAK QON TOMIRLARI DEVORINING ICHKI YUZASIDA YOG’ VA TUZ MODDALARNING TO’PLANISHI OQIBATIDA TOMIRLAR QATTIQLASHIB MORTLASHIB QOLISHI NATIJASIDA ATERASKLEROZ KASALLIGI KELIB CHIQADI.

YURAK MUSKULLARIDA QON AYLANISHINING BUZULISHI TUFAYLI SODIR BOLADIGAN KASALLIK YURAKNING ISHEMIK KASALLIGI BU ASOSAN TOJ ARTERIYALAR TIZIMIDA PATALOGIK JARAYONLAR NATIJASIDA MIOKARDNING QON BILAN TA’MINLANISHI BUZILISHI YOKI BIROR TOJ ARTERIYASINI QON OQISHINING BUTUNLAY TOHTAB QOLISHI NATIJASIDA YUZAGA KELADIGAN KASALLIKDIR. TOJ ARTERIYASINING ASAB ZORIQISHI TUFAYLI TORAYIB QON OQISHINI SEKINLASHISHI HAM YURAKNING ISHEMIK KASALLIGIGA OLIB KELDI.

YURAKNING

ISHEMIK

KASALLIGI

ETIBORINGIZ UCHUN RAHMAT