70-rasm. Bosh miya po`stlogining motor va somstosensor
funksional qismlari
71-rasm.Miyaning po`stlog`idagi tananing turli muskullariga javobgar
qismlarning darajasi
252
73-rasm. Postloq markazlaridagi aloqa yollari
72-rasm.Miya po`stlog`I va postloq osti yadrolari ishtirokida
shartsiz reflex xosil bolish yollari chizmasi
253
73-rasm. Vaqtincha aloqalarni xosil bolish chizmasi.
74-rasm. Nerv tiplari.
254
GLOSSARIY
Termin
O`zbek tilidagi sharhi
Rus tilidagi sharhi
Ingliz tilidagi
sharhi
Rh – antitelolar
Rh-антитело
Rh – antitelo
Rh odamlarning qoniga Rh –
omili
mavjud
bo‘lgan
eritrotsitlarni
tushishi
natijasida xosil bo‘ladigan
antitelolar.
Антитела, которые
вырабатываются у
людей в результате
проникновения в
кровь эритроцитов,
содержащих резус-
фактор
Rh Rh factor in
the blood of
people in the
existing cells
will be formed
as a result of
antibodies .
Rh – faktor
Rh- фактор
Rh – faktor
85%
odamlarning
eritrotsitlarida
joylashgan,
makaka
–
rezus
maymunlarining
qonidagi
mavjud bir oqsil bilan bir xil
agglyutinogen
Агглютиноген,
содержащийся в
эритроцитах 85 %
людей, одинаков с
белком крови обезьян
макака-резус.
85 % of the
human cells ,
Makati -
rhesus monkey
blood of a
protein with a
different
agglutinogens
Azot balansi
Азотистый
баланс
nitrogen balance
Ovqat bilan birga tushib
turadigan azot mikdori bilan
organizmdan
chikarib
turiladigan
azot
mikdori
urtasidagi farki
Разность между
количеством азота,
поступающим с
пищей, и количеством
азота, выделяющимся
из организма.
The food down
with the
amount of
nitrogen from
the body
without pay -
line between
the amount of
nitrogen
Agglyutinogen
Agglyutinogen
Agglutinogen
Агглютиноген
Oqsil(antigen),
to‘qima
xujayralarida bo‘lib, guruxga
mansublikni belgilaydi.
Белок (антиген)
содержится в клетках
тканей и определяет
принадлежность к
группе.
protein (
antigen ) tissue
cells in the
group belongs
to
Agglyutinatsiya
Agglutination
Агглютинация
Xujayralarni
(bakteriyalar,
eritrotsitlarni) bir – biri bilan
va atrof – muxit bilan
immunologik
bog‘lanishi
natijasida
g‘uj
bo‘lib
yopishishi.
Склеивание клеток
(бактерий,
эритроцитов) в
результате
иммунологического
взаимодействия
между собой и с
окружающей средой.
Cells ( bacterial
cells ) with
each other and
with the
surrounding
environment
as a result of
immunological
binding landed
gluing
Agglyutinin
Agglutinin
Guruxga
mansublikni Специфический
Groups
255
Агглютинин
belgilovchi,
biologik
suyuqliklarni
(plazmani)
spetsifik oqsili, antitelo.
белок, антитело,
биологических
жидкостей (плазмы),
определяющий
принадлежность к
группе.
belongs to
biological
fluids ( plasma
) a specific
protein,
antibody
Adgeziya
Adgeziya
Адгезия
To‘qnashayotgan xujayralarni
bir – biriga yopishishi
Склеивание
взаимодействующих
клеток.
Unctioncellssti
cktogether
Akselerin
Akselerin
Акцелерин
Qon
ivishining
V
omili,
plazmada
nofaol
xolda
bo‘ladi. Trombin ta’sirida
faollashadi.
V фактор свертывания
крови, находится в
плазме в неактивном
состоянии.
Активируется при
влиянии тромбина.
Blood
plasmaclotting
factor V
deactivate the
case . The
effect of
thrombin
activates .
Antianemik
ichki omil
Антианемическ
ие внутренние
факторы
Antianaemiainte
rnalfactors
Me’da shilliq qavatida ishlab
chiqariluvchi V
12
vitaminini
o‘zlashtirilishini ta’minlovchi
mukopolisaxarid.
Мукополисахарид,
обеспечивающий
усвоение витамина
В12, вырабатываемого
в слизистой оболочке
желудка.
Mucous
membrane of
the stomach to
ensure the
extraction of
vitamin B12
mukopolisaxari
d
Anabolizm
Anabolizm
Анаболизм
Pastmalekulyar moddalardan
yukorimolekulyar moddalarni
xosil bulishi.
Образование
высокомолекулярных
веществ из
низкомолекулярных.
lowmalekulyar
substances of
high molecular
substances in
the dressing of
the country .
Antianemik
tashqi omil
Антианемическ
ие внешние
факторы
Antianaemiaexte
rnalfactors
V
12
vitamini, eritrotsitlarga
gemoglobin
sintezlanishini
ta’minlaydi.
Витамин В12,
обеспечивает синтез
гемоглобина в
эритроцитах.
Vitamin B12 ,
red blood cells
and
hemoglobin
synthesis
Antigemorragik
K vitamini
Антигеморраги
ческий
витамин К
Antigemorragiс
vitamin K
Bu vitamin ishtirokida jigarda
protrombin xosil bo‘ladi.
При участии этого
витамина в печени
образуется
протромбин.
The presence
of this vitamin
prothrombin
formation in
the liver .
256
Antigemofilik
globulinlar
Антигемофили
ческие
глобулины
Antigemofiliс
globulines
Qon
ivishida
ishtirok
etadigan, bir gurux plazma
omillari (VII,IX,X).
Группа факторов
плазмы крови (VII, IX,
X), участвующие в
свертывании крови.
Group
involved in the
curling of
blood plasma
factors ( VII , IX
, and X ) .
Antigenlar
Antigen
Антигены
Odam va xayvon organizmiga
kirishi natijasida spetsifik
antitelolar
ishlab
chiqarilishiga olib keluvchi
oqsil va boshqa tabiatli
moddalar.
Белки и вещества др.
природы,
способствующие
выработке
специфических
антител в результате
попадания в организм
человека и животных.
Enter the
human or
animal body
can lead to the
production of
specific
antibodies,
proteins , and
other nature
substances
Antikoagulyantl
ar (qon ivishini
ingibitorlari)
Antikoagulante
Антикоагулянт
ы
Qon
ivishiga
to‘sqinlik
qiluvchi moddalar
Агенты,
предотвращающие
свертывание крови.
Preventbloodcl
ottingagents
Antitelolar
Antitelo
Антитела
Qon yoki to‘qimalarda yot
moddalar (antigenlar) paydo
bo‘lishiga
javoban
organizmda
ishlab
chiqariluvchi
spetsifik
oqsillar.
Специфические белки,
вырабатываемые в
ответ на появление в
крови или тканях
чужеродных веществ
(антигенов).
Blood or tissue
substances (
antigene )
produced in
the body in
response to
the
appearance of
specific
proteins
Antitrombinlar
Antitrombin
Антитромбин
Trombin
xosil
bo‘lishiga
to‘sqinlik qiluvchi bir gurux
(plazma, xujayra va to‘qima)
omillari.
Группа факторов
(плазма, клетка и
ткань),
препятствующих
образованию
тромбина.
To prevent
thrombin
formation in a
group ( plasma
, cell and
tissue ) factors
Antifibrinolizinl
ar
Антифибринол
изины
Antifibrinolizin
Fibrinni
parchalanishiga
to‘sqinlik qiluvchi, organizm
qon ivish tizimining omillari
Факторы системы
свертывания крови
организма,
предотвращающие
распад фибрина.
Blood in the
body ,
preventing the
degradation of
fibrin
coagulation
factors
257
Adabiyotlar
Asosiy adabiyotlar
1.
Artur K. Gayton
Djon E. Xoll –Tibbiyot fiziologiyasi.
Moskva Logosferl –
2011 g.
2. Loginov A.V. Fiziologiya bilan odam anatomiyasi asoslari. T., «Fan»
nashriyoti, 2006 y
3. Maloshtan L.N.Fiziologiya s osnovami anatomi cheloveka Xarkov., izd –
vo “Zolotie stranitsi, 2002 g.
Qo‘shimcha adabiyotlar:
1.
Mirziyoеv Sh.M. Erkin va farovon dеmokratik O’zbеkiston davlatini
birgalikda barpo etamiz. Toshkеnt, “O’zbеkiston” NMIU, 2017. – 29 b.
2.
Mirziyoеv Sh.M. Qonun ustuvorligi va inson manfVATlarini ta'minlash
yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi. “O’zbеkiston” NMIU, 2017. – 47
b.
3.
Mirziyoеv Sh.M. Buyuk kеlajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan
birga quramiz. “O’zbеkiston” NMIU, 2017. – 485 b.
4.
O’zbеkiston Rеspublikasi Prеzidеntining 2017 yil 7 fеvraldagi
“O’zbеkiston Rеspublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha harakatlar stratеgiyasi
to’g’risida” gi PF-4947-sonli Farmoni. O’zbеkiston Rеspublikasi qonun hujjatlari
to’plami, 2017 y., 6-son, 70-modda
5.
B.Xodiyev; L Golish “Mustaqil o’quv faoliyatini tashkil etish usul va
vositalari, Toshkent – 2010-yil
6.
Малоштан Л.Н; Рядник Э.К; Жегунова Г.Р; Петренко И.Г
“Физиология с основами анатомии человека” Харков 2002 йил
7.
1. Rajabov A.J., Bobojonova SH. “Fiziologiya, anatomiya asoslari bilan”
fanidan o‘quv – uslubiy qo‘llanma “EMERALD GROUP” MCHJ. Toshkent -
2016 y.
8.
Bobojonova SH. Mirtursunova S.Z “Fiziologiya, anatomiya asoslari
bilan” fanidan o‘quv – uslubiy qo‘llanma “EMERALD GROUP” MCHJ.
Toshkent - 2015 y.
9.
Musaev X.N., Mirtursunova S.Z., Salibaeva S.A., Xakimova M.S.,
Rajabov A.“Fiziologiya, anatomiya asoslari bilan” fanidan o‘quv – uslubiy
qo‘llanma “KOLORIT GROUP” XK. Toshkent 2008 y.
10.
Kositskiy . G.I Fiziologiya cheloveka. M., izd – vo “Meditsina”, 1987g
11.
Korobkov A. .ATLAS po normalnoy fiziologii. M., izd – vo
“Meditsina”1987 g
Internet saytlari
1.
http://www.ziyonet.uz
2.
http://www.wikipedia.ru
3.
http://www.chemist.com
4.
http://www.himiki.ru
5.
http://www.organicchem.com
6.
http://
www.Lex.
3
MUNDARIJA
So‘z boshi
………………………………………………………..……………............3
Kirish
…………………………………………………….………………....................4
1-Bob
. Fiziologiya fanini o’rganishni zamonaviy usullari va vazifalari, tibbiyot va
farmatsevtikadagi ahamiyati…………………………………………………………...7
2-Bob
Hujayra tuzilishi va fiziologiyasi. Hujayra nazariyasi. Hujayra memdranasi.
Organizmdagi to’qimalar tuzilishi va vazifalari.……………………………….…......14
3-Bob
. Tayanch xarakat aparati. Skеlet va muskul tuzilishi va vazifalari. Osteologiya
soxasidagi profilaktik va diagnostic ishlar
.
…....................................................……...34
4 –Bob.
Qon va limfa. Qonning shaklli elimentlari va plazma tarkibi. Gemostaz
mexanizmlari. Qon guruhlari, Rezus-faktor. Таbiiy antikoogulantlar va ularni
gematologiyada ishlatilishi............................................................................................45
5-Bob
. Qon aylanishi. Yurak fiziologiyasi va tuzilishi. Qon tomirlari tuzilishi va
fiziologiyasi. Transplantasiya va stendlash usullari.…..............………………......….57
6-Bob.
Nafas. Nafas fiziologiyasi. Sog‘lom turmush tarzida nafasning ahamiyati..... 81
7-Bob.
Hazmlanish. Hazm a’zolari tuzilishi va vazifasi. Og‘iz bo‘shlig‘i va me’dada
hazmlanish jarayoni. Ingichka va yo‘g‘on ichak tuzilishi va vazifalari. Jigar, me’da
osti bezi. Jigardagi detoksikasiya va regenerasiya jarayonlari......................................88
8-Bob.
Modda va energiya almashinuvi. Oziqlanish. Termoregulyatsiya. Transgen
mahsulotlarni metabolism jarayoniga tasiri……………………………………….…..96
9-Bob
. Ayiruv jarayoni. Buyrak tuzilishi va fiziologiyasi. Diurez mexanizmi. Genle
halqasidagi fiziologik jarayonlar.................................................................................106
10-Bob.
Ichki sekretsiya. Ichki sekretsiya bezlari tuzilishi va vazifalari. Y.X.To’raqu-
lov ishlari.....................................................................................................................121
11-Bob.
Muskullar va asab fiziologiyasi. Qo‘zg‘aluvchan to‘qimalar umumiy tarkibi.
Muskullar va muskul hujayrasi fiziologiyasi. Turli ta’sirlarni qo’zg’aluvchi to’qima
membranasiga ta’siri....................................................................................................105
4
12- Bob.
Muskullar va asab fiziologiyasi. Asab va asab xujayrasi fiziologiyasi. MAT
fiziologiyasi. MAT umumiy xossalari. MAT umumiy anatomiyasi va fiziologiyasi.
I.M.Sechenov ishlari....................................................................................................150
13-Bob.
MAT xususiy fiziologiyasi. Vegetativ asab tizimi…......…....………..........170
14-Bob.
Analizatorlar fiziologiyasi. Eshituv, ko‘ruv, teri sezuvchanligi, xid va ta’m
bilish. Oftalmologiya soxasidagi profilaktik va diagnostic ishlar.............................. 178
15-Bob.
Oliy asab fiziologiyasi xossalari. Katta yarim sharlar anatomiyasi. Shartli
refleks. Tormozlanish.
Hissiyotlar va hissiy zo’riqishlar............................................195
Ilova
....…………………………………………………………………..…….…......161
Glossariy
……………………………………………………………...…….….........195
Adabiyotlar
ro‘yxati………………………………………………………………...198
Do'stlaringiz bilan baham: |