Fizikaviy kimyo fanidan laboratoriya mashg`ulotlari uchun

Metallar korroziyasi va ularni korroziyadan himoya qilish

Tashqi ta’sirlar (havo, turli xil gazlar, suv, kislota, ishqor va tuzlar eritmalari) natijasida metallar emirlishga uchraydi. Metallarning kimyoviy va elektrokimyoviy emirilishiga korroziya deyiladi. Metallarning kimyoviy korroziyasida ular turli gazlar, suv bug‘lari (yuqori haroratda) va elektr tokini o‘tkazmaydigan suyuqliklar bilan ta’sirlashadi. Elektrokimyoviy korroziya esa turli elektrolit eritmalari ta’sirida boradi.

A. Himoya oksid pardalari va ularni sinash

Bir qancha metallarda korroziya natijasida hosil bo‘lgan oksid pardalari metallni keyingi emirilishdan saqlaydi. Ular metallarni qizdirish va maxsus ishlov berish orqali olinadi. Metallardagi sun’iy ravishda hosil qilingan oksid qavati faqat korroziyadan himoya qilibgina qolmay, balki, buyumlarga chiroyli rang (bo‘yoq) ham beradi. Bu jarayondan po‘lat, alyuminiy, rux va ularning qotishmalarini himoyalashda foydalaniladi.

1. Oksid qavatlarining korroziyaga chidamliligini sinash

Tajriba. Uzunligi 25-30 sm, eni 1,5-2 sm bo‘lgan po‘lat plastinka jilvir qog‘oz bilan yaxshilab tozalanadi va bir uchi shtativga mahkamlanadi. Ikkinchi tomonidan gaz gorelkasi alangasida rangi o‘zgarguncha qizdiriladi. So‘ngra plastinka olovdan olinib, sovutiladi. Plastinkaning uzunligi bo‘ylab har 2 sm masofaga bir tomchidan 0,1 N li mis kuporosi eritmasidan tomiziladi. Mis dog‘ining hosil bo‘lish tezligi oksid qavatlarining himoyalash xususiyatini belgilaydi.