Fizikaviy kimyo fanidan laboratoriya mashg`ulotlari uchun

A. ELEKTROMETRIK METODDAN FOYDALANIB pH NI TOPISH.
Vodorod ionlari konsentratsiyasini elektrometrik metoddan foydalanib topishda konsentratsion zanjirning elektr yurutuvchi kuchini o‘lchash asos qilib olingan. Konsentratsion zanjir ikkita vodorod elektroddan (yarim elementlardan) tashkil topgan. Vodorod elektrodning biri tekshirilayotgan suyuqlikga botirilgan bo‘ladi. Uning potensiali e_x ga teng. Ikkinchi elektrod esa potensiali e_n gat eng bo‘lgan normal vodorod elektroddan iborat. U vaqtda (4) tenglamaga muvofiq zanjirning elektr yurutuvchi kuchi

E = e_n – e_x = 0,058 lg C₁

ga teng bo‘ladi.

C₁ ning qiymati ma’lum bo‘lsa, zanjirning elektr yurutuvchi kuchini o‘lchab C₂ konsentratsiyasini topish mumkin.

Agar konsentratsiyasi ma’lum eritma tariqasida vodorod ionlarining konsentratsiyasi C₁ 1 ga teng bo‘lgan eritma, ya’ni 1 litrda bir gram-ekvivalent vodorod ionlari bo‘ladigan eritma olinsa,

1

E = 0,058 lg

C₂

Yoki C₂ = [H⁺] bo‘lganlikdan

1

E = 0,058 lg = 0,058 lg 1 – 0,058 lg [H⁺] = 0,058 (- lg [H⁺] )

[H⁺]
- lg [H⁺] = pH ga teng, shuning uchun e = 0,058 pH

e

Bunda. pH =

0,058

bo‘ladi.

Agar normal vodorod elektrod o‘rniga kalomel elektrod ishlatilsa elektrometrik metoddan foydalanib pH ni topish uchun qo‘llaniladigan formula mana bunday tus oladi.

e – 0,2816

pH =

0,058
Elektrodlar orasidagi potensiallar farqini yoki tekshirilayotgan elementning (vodorod elektrod hamda tekshirilayotgan suyuqlikda va kalomel elektroddan iborat) elektr yurutuvchi kuchni topish uchun yuqorida tavsif etilgan kompetsatsion metod qo‘llaniladi.