Fizika8 Uzb i-bob 1-26. pmd

III bob. Elektr tokining ishi va quvvati

---

67
t
A
Masala yechish namunasi
220 V kuchlanishli tarmoqqa ulangan elektr dvigatelli zanjirdagi tok kuchi
3 A ga teng. Agar dvigatelning foydali ish koeffitsienti (FIK) 80% bo‘lsa, dvigatel
1 soatda qancha ish bajaradi?
Berilgan:
  Formulasi:
 Yechilishi:
I  =3 A;
    A
 
t
  = IUt
 
;
 A
 
t
 =
 
3 A
 
⋅
 
220
 
V
 
 
⋅
 
3
 
600 s
 
 
=
 
 
2
 
376
 
000
 
J;
U  =220 V;
t
 
=
 
1
 
soat
 
=
 
3
 
600 s;
η = 80%.
Topish kerak
    A
 
f
    −  ?
Javob: A
 
f
 ≈
 
1,9 MJ.
1. Elektr tokining bajargan ishi qanday ifodalanadi?
2. Tokning bajargan ishi qanday birliklarda o‘lchanadi?
3. Sarflangan elektr energiya haqida fikr-mulohazalaringizni aytib bering.
4. Elektr energiya qanday asbob yordamida va qay tarzda hisoblanadi?
5. (3) formulani tahlil qilib, xonadonda elektr energiyani tejash uchun nima qilish
kerakligi haqida mulohaza yuriting va xulosa chiqaring.
1. Elektr dvigatelga ulangan simdan 0,5 A tok o‘tmoqda, undagi kuchlanish 20 V.
Dvigatel 1 soatda qancha ish bajaradi? Dvigatelning FIK 80% ga teng.
2. Cho‘ntak fonari lampochkasidagi kuchlanish 4,5 V, tok kuchi 0,2 A bo‘lsa,
1 minutda qancha elektr energiya sarflanadi?
3. Tok manbayidagi mis kuporosining eritmasi orqali 500 C miqdordagi zaryadli
ionlar o‘tgan. Qoplamalardagi kuchlanish 2 V bo‘lsa, tok qancha ish bajargan?
4. Xonadondagi hisoblagich bir oy (30 kun) davomida 33 kW⋅h elektr energiya
sarflanganini ko‘rsatgan. Agar xonadondagi 220 V kuchlanishga ulangan
iste’molchilar har kuni bir paytda o‘rta hisobda 5 soatdan yoqilgan holatda
bo‘lsa, iste’molchilar yoqilgan paytda xonadon zanjirida qancha tok o‘tib
turgan?
Uyingizdagi elektr hisoblagich yordamida bir sutkada sarflangan elektr energiya
miqdorini va to‘lov miqdorini hisoblang.