Fizika8 Uzb i-bob 1-26. pmd

12-§. Elektr kuchlanish va uni o‘lchash

---

36
II bob. Elektr toki
masalan, lampochkaga tok kelayotgan
zanjir qismidagi kuchlanishni o‘lchash
uchun voltmetrning 1 qisqichi lampoch-
kaning 1′ qisqichiga, voltmetrning 2
qisqichi lampochkaning 2′ qisqichiga
ulanadi. Voltmetrning iste’molchiga
nisbatan bunday ulanishi parallel ulanish
deyiladi.
Voltmetr elektr zanjirdagi kuchla-
nishi o‘lchanadigan iste’molchiga
parallel qilib ulanadi.
Tok manbalarining ulanishi
Bitta galvanik element beradigan kuchlanish ko‘p
hollarda yetarli bo‘lmaydi. Masalan, ayrim ko‘chma
radio 3 V li tok manbayida ishlaydi. Galvanik ele-
mentlarning har biri 1,5 V dan bo‘ladi. 3 V li kuch-
lanishni olish uchun radioga 1,5 V lik ikkita galvanik
element qo‘yiladi. Bunda birinchi elementning mus-
bat qutbi ikkinchi elementning manfiy qutbiga ula-
nadi (51-a rasm).
9 V da ishlaydigan magnitofon uchun 1,5 V li
6 ta galvanik element ketma-ket ulanadi (51-b rasm).
Akkumulyatorlarda bir nechta element ketma-ket
ulangan bo‘ladi.