Fizika va kimyo

Ekzotermik jarayonlarda dastlabki moddalarning ichki energiyasi mahsulotlar energiya zapasidan katta bo‘ladi, ya’ni DU=U₁- U₂

U₁>U₂ ; H₁>H₂ va DU<0 ; DN< bo‘ladi.

(misol: oksidlanish, gidratlanish, galogenlash, polimerlanish va polikondensatlanish reaksiyalari)

Endotermik jarayonlarda aksincha, issiqlik yutilishi hisobiga xosil bo‘lgan moddalarning ichki energiyasi ortadi,

U₁₂ ; H₁< H₂ va DU>0 ; DN> bo‘ladi.

(misol: qaytarilish, degidratlanish, piroliz, gidroliz reaksiyalari)

O‘z-o‘zidan ma’lumki, reaksiya vaqtida issiqlik ajralsa (+ Q bo‘lsa), sistemaning issiqlik saqlami kamayadi(-DH bo‘ladi).

+Q= –ΔN

Agar reaksiya vaqtida issiqlik yutilsa (-Q), issiqlik saqlami ortadi (+DH), bundan

–Q= +ΔN kelib chiqadi.

Turli reaksiyalar issiqlik effektini bir - biri bilan solishtirish qulay bo‘lishi uchun issiqlik effektlari standart sharoitda (harorat 298K va bosim 101,325 kPa) 1mol modda uchun o‘lchanadi va standart issiqlik effekti deyiladi – ΔN⁰ bilan belgilanadi. Jarayonning xarakteriga qarab issiqlik effektlari turlicha bo‘ladi, masalan - ΔN⁰_h.b.; ΔN⁰_yonish; ΔN⁰_parch.; ΔN⁰_erish. va h.z.