Fizika va kimyo

Tayanch so‘z va iboralar izohi.

Fizik kimyoviy tahlil usullari asosida kimyoviy muvozanatdagi sistemaning fizik xossalari bilan shu muvozanatni belgilovchi fakterlar orasidagi bog‘lanishni o‘rganish yotadi.

Holat diagrammasi sistema tarkibi va uning biror xosasi orasidagi bog‘likni ifodalaydi va undan komponentlarni o‘zaro ta’sirini, kimyoviy tarkibini va fazalar mavjudlik chegaralarini aniqlash mumkin.

Uzluksizlik tamoyilliga (prinsipiga) binoan uzluksiz o‘zgarishida sistemaning alohida fazalar xosalari ham uzluksiz o‘zgarib boradi, bu o‘zgarish yangi faza paydo bo‘lishi yoki bor fazalardan biri yoki bir nechtasini yuqolishi sodir bo‘lguncha davom etadi. Bu hodisalar sodir bo‘lishi bilan sistema xosasi o‘zgarishida sakrash kuzatiladi.

Mos kelishlik tamoyiliga muvofik, har bir fazaga yoki fazalar majmuiga holat diagrammasida ma’lum geometrik shakl mos keladi.

Mavzu bo‘yicha nazorat savollari

1.Fizik kimyoviy taxlil usullari hakida nimalarni bilasiz.

2.N.S. Kurnakovning uzluksizlik va mos kelishlik tamoyillarini izohlang.

3.Sovush egrilari qanday vujudga keladi?

Ular asosida qanday kilib holat diagrammalarini chizish mumkin.

4.Evtektikali sistema holat diagrammasini izohlang.

Evtektika nuqtasiga mos keladigan aralashma qanday xususiyatlarga ega.

5.Biror bir tarkibli suyuqlanmani kristallanish yulini chizmada izohlang.

6.Likvidus va solidus chiziqlarini chizmada ko‘rsatib, izohlang.

7.Kongruent suyuqlanadigan sistema holat diagrammasini keltiring va izohlang.

8.Inkongruent suyuqlanadigan sistema holat diagramasini izohlang.

9.Termik analiz usuli asosida nimalar etadi?

10.Ikki komponentli qattiq sistemalarga fazalar qoidasini tadbiqibini izohlang.

Adabiyotlar:

1.X.R. Rustamov “Fizik kimyo”, T. , “O‘zbekiston”, 2000., 243-250 betlar.

2.A.G. Stromberg, D.P. Semchenko “Fizicheskaya ximiya”, M., “Visshaya shkola”, 1988., 164-172 betlar.

3.Fizik kimyo fanidan amaliy mashg‘ulotlar B.N. Afanasev va boshqalar. Tarjimonlar X.I. Akbarov, R.S.Tillaev - 4-ruscha nashr tarjimasi, T., O‘zbekiston, 1999., 111-116 betlar.