Fizika va kimyo



Download 3,48 Mb.
bet26/70
Sana01.01.2022
Hajmi3,48 Mb.
#304001
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   70
Bog'liq
fizikavij kimyo fanidan amalij va laborotoriya mashgulotlari uchun uslubij qollanma

Sr va Sv orasidagi bog‘liqlik

CP = CV + A

1mol gaz 10ga isitilganda bajargan kengayish ishi A=R=8,31 J/mol·K

bundan CP = CV + R

CP - CV= R=8,31 J/mol·K

Suyuqliklarda: CP - CV < 8,31. Issiqlik sig‘imi haroratga bog‘liq.



Suvning issiqlik sig‘imi

T0C

0

15

20

30

50

100

Cr

4,223

4,184

4,178

4,173

4,178

4,208

Solishtirma issiqlik sig‘imi suvda katta – 1ga teng.


  • etil spirti 0,5

  • shisha 0,2

  • temir 0,1ga teng.

Faqat suyuq geliy va vodorodning solishtirma issiqlik sig‘imi yuqori –



- Ne – 1,25

- N2 – 3,4

Qatiq moddalarda:

Dyulong, Pti 1818 yilda kristall holatdagi har xil oddiy moddalarning atom issiqlik sig‘imlari bir xil bo‘lib, tahminan 26,4Jga teng ekanligini aniqlashdi.

Kopp-Neyman qonuniga binoan kristall holdagi murakkab moddalarning molyar issiqlik sig‘imlari ular tarkibidagi elementlar atom issiqlik sig‘imlari yig‘indisiga teng.

Qattiq moddalarning issiqlik sig‘imlari uchun quyidagilar taalluqli(xos):



  1. Sr va Sv orasidagi farq harorat qancha past bo‘lsa shuncha kam bo‘ladi, juda past haroratda deyarli bo‘lmaydi.

  2. Past haroratlarda qattiq jismning issiqlik sig‘imi pasayadi. Absolyut nolda→0 intiladi.

Qizdirilsa oddiy moddalarda Sr cheksiz ortadi, Sv →3Rga intiladi. Murakkab moddalarda Sv →3Rn gacha intiladi, bu erda n- atomlar son

Laboratoriya ishini bajarish uchun kerakli qurilma va reak-tivlar: kalorimetr, sekundomer, termometr, o‘lchov silindri, distil-langan suv va suvda yaxshi eriydigan tuzlar.

Fizik - kimyoviy hisoblarni bajarish uchun moddalarning issiqlik sig‘imlarini, erish, solvatlanish jarayonlarini, bug‘lanish, suyuq-lanish, sublimatlanish va kimyoviy reaksiyalarning issiqlik effektlarini bilish zarur. Ushbu kattaliklarni o‘lchash uchun turli xil eksperimental usullar mavjuddir. Uy haroratiga yaqin haroratlarda (20-25ºS) kalorimetrik usul keng qo‘llaniladi (1-rasm).

Kalorimetr ikki qavatli ichki idish (1) va tashqi stakan (2), teshiklari bo‘lgan qopqoq (3), Bekman termometr (4), shisha tayoqcha (5), va aralashtirgich (6) dan iborat. Ichki va tashqi stakanlar orasidagi havo issiqlik almashinuvini saqlash uchun xizmat qiladi.



1-rasm. Laboratoriyada qo‘llaniladigan oddiy kalorimetr qurilmasi.






Kalorimetrik tajribalarda issiqlik effektining qiymati va ishorasi kalorimetr haroratining o‘zgarishidan (∆t) aniqlanadi. Haroratning o‘zgarishi (∆t)ni topishda grafik usulidan foyda-laniladi. Grafik millimetrli qog‘ozdagi koordinatalar chizig‘ida abssissa o‘qiga vaqt, ordinata o‘qiga haroratning qiymatlari qo‘yib chiziladi.

RASM

Erish jarayonida kalorimetr va tashqi muhit orasida issiqlik almashinuvi sodir bo‘lib, haroratning eng past nuqtasi tajribada kuzatilmaydi. SHuning uchun tuzning erish jarayonida harorat o‘zgarishini topish uchun grafikdagi 2- va 3-chiziqlarni davom ettirib, kesishish nuqtasidan ordinata o‘qiga perpendikulyar tushurish orqali T2 topiladi. SV kesma sistema haroratining haqiqiy o‘zgarishini ko‘rsatadi (∆t).

t=T2-T1


Download 3,48 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   70




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish