Физика ва электроника асослари

7.1. Diod lampasi hamda uch elektrodli elektron lampalari

Diod va uch elektrodli lampalar oddiy elektrovakuum qurilmalarga misol bo‘la oladi. Bularning tuzilishi, ishlashi va volt-amper xarakteristikalari fizika va elektronika kursida etarlicha o‘rganilgan. Shuning uchun bu elektron lampalarning asosiy parametrlariga to‘xtalamiz. Diod lampasining asosiy parametrlari:

• 
  ruxsat etilgan anod qaytish kuchlanishi U_{qay. max} – anod bilan katod orasidagi eng katta qaytish kuchlanishi, lampaning yaxshi ishlaydigan oralig‘i (U_qay.max – zamonaviy diodlarda bir necha kilovoltni tashkil etadi);
  
• 
  ruxsat etilgan to‘g‘ri anod toki I_amax – bir qancha vaqt davomida ish faoliyatini saqlaydi va I_amax – bir necha o‘nlab mikroamperni tashkil qiladi. Bu kichik quvvatli yuqori kuchlanishli kenotronlar uchun, kuchli quvvatlilari bir necha yuzlab milliamperga teng. Ruxsat etilgan quvvat P_amax bir necha o‘nlab vattga teng.
  

12-rasmda diod lampasining belgilanishi va volt-amper xarakteristikasi berilgan.
Ch.t.
12-rasm. Diod lampasining belgilanishi (a) va volt-amper xarakteristikasi (b).
Uch elektrodli elektron lampaning asosiy parametrlari: - ichki qarshiligi;

• 
  anod-setka xarakteristikasi;
  
• 
  kuchaytirishning statik koeffitsiyenti;
  
• 
  ruxsat etilgan quvvat;
  
• 
  setka-anod orasidagi sig‘imi;
  
• 
  anod-katod orasidagi sig‘imi.
  

Uch elektrodli lampaning elektr sxemalaridagi grafik belgilanishi va anodsetka xarakteristikalari 13-rasm, a), b), v) da ko‘rsatilgan.

13-rasm.
Uch elektrodli elektron lampaning asosiy vazifasi kuchaytirish va tebranuvchan elektr signallarini hosil qilishdan iborat. Uning ish chastotasining chegarasi 0 Hz dan to 3300 MHz (to‘lqin uzunligi λ=9 sm) gacha. Setkaga berilayotgan o‘zgaruvchan kirish signali U_c, anod tokini boshqarish uchun ishlatiladi.