Fizika va astronomiya

9.3-rasm.

Darsning keyingi bosqichida o‘quvchilarga oddiy elektr lampasi berilib, sirtidagi yozuv bo'yicha (220 V, 40 V) uning qarshiligini aniqlash taklif qilinadi. O‘quvchi va o'quvchilar kerakli formulalardan foydalanib, uni osongina hisoblab topishadi, ya’ni I = U/R, P = IU, P = U²/R, R = U²/P ya’ni R = 220²/40 = 48400/40 = 1210 0m.

Endi o‘quvchilarga lampa spiralining qarshiligini ommetr bilan o‘lchash taklif qilinadi. U 75 Omga teng ekan. Demak, birgina lampaning qarshiligi ikki xil qiymatga ega bo‘lishini ko‘ramiz. Nima uchun bunday? degan savol tug‘iladi. Demak, muammoli vaziyat yuzaga keldi! Ushbu hodisaning sababini topish natijasida lampadagi yozuv, uning ishlash holatiga to‘g‘ri kelishini topamiz. Haqiqatda ham lampaning qarshiligini ommetr bilan o‘lchash paytidagi harorati, uning ishlash paytidagi haroratiga teng emas. Demak, bu muammoning hal qilinishi o'quvchilaming darsda olgan yangi bilimlarini mustahkamlashga hamda aniqlashtirishga olib keladi.

Endi muammoli o‘qitish qanday hollarda qo‘llanilishiga to‘xtab o‘taylik. Buning uchun o‘quvchilaming tayanch bilimlari bilan yangi darsda ega bo‘luvchi bilimlarining ishtirokini solishtiramiz. Buni «Elektrolitlarda elektr toki» degan mavzu m isoIida qarab ko‘raylik.

Bu darsning asosiy maqsadi, o‘quvchi va o‘quvchilami clektrolitlardagi elektr tokining tabiatini bilishi hisoblanadi. Ushbu material™ o‘zlashtirish uchun, qanday usulni qoTlasa bo'ladi. Buning uchun darsga tayyorlanish chog‘ida o‘qituvchining fikr yuritish mantiqini va o‘quv materialining mazmunini tanlashni qarab ko'raylik. Bunda o‘qituvchi o‘quvchilar egallaydigan yangi bilimlaming elementlarini va o‘zlashtirishga kerakli tayanch bilimlarni hamda yordamchi bilimlaming elementlarini aniqlaydi. I ahlilning natijasi 9.1 - jadvalga yoziladi.

9.1-jadval