9.1-rasm.
Buning uchun 9.2-rasmdagi zanjir tuziladi. Boshlang‘ich haroratda spiral orqali o‘tgan tokning kuchi va undagi kuchlanish o'lchab olinadi. Keyin esa, spirtli lampa yordamida spiralni qizdira boshlasak, kuchlanish o‘zgarmasa ham, tok kuchini asta-sekin kitinayganini kuzatamiz. Bu esa, spiralning harorati ortishi bilan uning qarshiligini ortishini ko‘rsatadi. Shundan keyin o'quvchilarga: «Nima uchun shunday?» degan savol qo‘yiladi. Bu hain o‘quvchilar uchun muammo bo'lib hisoblanadi.
Albatta, buni o‘qituvchi o‘quvchilarga elektron nazariya asosida, turli rasmlardan foydalanib tushuntiradi. Bog'liqlikning ichki mexanizmini ko‘rsatuvchi multfilmdan yoki kompyuterdan foydalanish mumkin.
Natijada R = Ro(l+at), 8 = 80(l+at) formulalar topiladi. Qarshilikning haroratga bog‘liqlik grafigi (9.3-rasm) beriladi. Bog'lanishning amaliy ahamiyati va uni turli maqsadlarda qo‘llanilishi aytiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |