Fizika tarixining predmeti va metodi

Fizika tarixining predmeti. Fizika tarixining predmeti – bir tomondan, tegishli fanlarning paydo bo‘lish va rivojlanish jarayoni, ikkinchi tomondan esa - odamlar hayotida muhim ahamiyatga ega hamda muayyan vazifani bajaruvchi ijtimoiy hodisalardir.

Fizika tarixi tabiatshunoslik fanining asli bo‘lib, jamiyat tarixi rivojlanishida muhim o‘rin tutadi va uning rivojlanishiga ulkan hissa qo‘shadi.

Fizika tarixi tabiat va jamiyatni o‘rganishda qo‘llanadigan ilmiy tabiiy va gumanitar yondoshuvlarning sintezi sifatida qabul qilinishi kerak.

Har qanday fanning tarixini o‘rganishda, bu fan aslida qanaqangi fan, bu fan o‘z taraqqiyotida umumbashariy rivojlanishda jamiyat taraqqiyotida qanday o‘rin tutadi va qanday metodlar bilan o‘rganilishi kerak. Shu nuqtai nazardan qaraganda fizika tarixini o‘rganish,jamiyat taqqiyotining bosqichini o‘rganishda tabiatshunoslik fanlar ichida yetakchi o‘rni muhimdir. Chunki fizika atrofimizni o‘rab olgan tabiat qonunlarni o‘rganish bilan bog‘liqlikligi tufayli, uni o‘rganish tarixi ham juda qadimiy bo‘lib, hozirgi kungacha 2000 yildan ortiq vaqtni o‘z ichiga oladi. Fizika fani o‘tgan XX asr davomida shunchalik o‘zgarib ketdiki, fizika fanini o‘rganishda uning oddiy fizik hodisalardan boshlab uning hozirgi kundagi murakkab taraqqiyotda davom etayogan taraqqiyotini inson ongiga singdirib borish uchun ham fizikani fan tarixi bilan bog‘lab o‘rganish muhimdir.

Fizika tarixi bu umumiy fizikaviy bilimlarning ajralmas bir qismdir, chunki fizika fanning o‘rganish bilan uning tarixi ham o‘rganib boriladi, bu fanning qonun - qoidalarning ochilishi, ushbu qonun ochishda olimlarning tutgan o‘rnidir. Fizika tarixini bilish uchun asosan shu qonunlarning yozilishini, asl nusxasini o‘rganish uchun asil ma’nosini o‘rganish muhim o‘rin egallaydi. Fizika tarixi fani fizikaviy bilimlarning ajralmas bir qismdir. Shu sababli fizika fanini o‘rganish fizika o‘qituvchilaridan fizikani chuqur o‘rganish, uni analiz qilish, qonunlarining bir-biriga bog‘liqligini ochib berish, o‘quvchilarga uni bir-biri bilan uzviy bog‘liqligini ko‘rsatib berish, qonunlarni mohiyatini tushuntirish, fanning jamiyat taraqqiyotida tutgan o‘rnini ochib berilishidan iboratdir.

Ma’lumki dunyo tuzilishi xaqidagi bilimlar birdaniga shakllanmaydi, masalan: I. Nyuton qonunlari minglab yillar o‘rganilgan va uning tushunish uchun esa 250 yil vaqtni talab qildi. Insoniyat bilmaslikdan bilimlilikka o‘tishi uchun juda katta og‘ir mashaqqatli yo‘lni bosib o‘tish kerak edi. Shu sababli ham fizika tarixini o‘rganiladi. Ushbu tarix uzluksiz bo‘lgani uchun ham har bir o‘tgan davr fanining rivojlanishida o‘z o‘rnini qoldirganligi sababli fizika tarixi ham predmet sifatida qaraladi.

Fizika fanining predmeti fan rivojlanishining butun tarixini jamiyat taraqqiyoti bilan ajralmagan holda qarab, bu rivojlanishda insoniyatning o‘rni qanchalik muhim ekanligini bildirishdan iborat.