Fizika predmeti

Moddiy nuqta, absolyut qattiq jism .

Klassik mexanikada o‟rganiladigan eng sodda ob‟ekt moddiy nuqta hisoblanadi.

Moddiy nuqta deb, ma‟lum massaga ega bo‟lgan, o‟lchami o‟rganiladigan

masofalarga nisbatan juda kichik bo‟lgan jismga aytiladi.

Moddiy nuqta tushunchasi abstraktdir. Masalan, Yerning o‟lchami Quyoshgacha

bo‟lgan masofaga nisbatan juda kichik bo‟lgani uchun, Quyosh atrofidagi harakatida

uni moddiy nuqta deb faraz qilish mumkin. Bunda Yerning butun massasi uning

geometrik markazida mujassamlangan, deb hisoblanadi.

Jismlar biri-biri bilan o‟zaro ta‟sirlashganda ularning shakli va o‟lchamlari

o‟zgarishi mumkin.

Har qanday sharoitda deformatsiyalanmaydigan jism absolyut qattiq jism deb

ataladi.

Qattiq jismning qismlari yoki ikki nuqtasi orasidagi masofa o‟zgarmasdir. Qattiq

jismlarning istalgan harakati ilgarilanma va aylanma harakatlar majmuasidan iborat.

Ilgarilanma harakat – bu shunday harakatki, unda harakat qilayotgan jism bilan

mustahkam bog‟langan istalgan to‟g‟ri chiziq boshlang‟ich holatiga nisbatan

parallelligini saqlab qoladi.

Aylanma harakat – bu harakatda jismning barcha nuqtalarining harakat

traektoriyalari aylanalardan iborat bo‟lib, ularning markazi esa aylanish o‟qi deb

ataladigan to‟g‟ri chiziqda yotadi.

Jismlar harakatini tekshirishda, ularning vaziyatini boshqa, shartli ravishda qo‟zg‟almas deb qabul qilingan jismning holatiga nisbatan aniqlash kerak