Fizika pánin oqıtıw ushın inovacion metodlar

Fizika pánin oqıtıw ushın inovacion metodlar

№	Alimlar		FIZIKANÍŃ RAWAJLANÍWÍNA ULES QOSQAN MIYNETLERI
	I. NYUTON	A	Salıstırmalılıq prınsıpı
	A. ENSHTEYN	B	Púkil dunyalıq tartılısıw nızamı
	Arximed	D	Om nızamı
	G.Hers	E	Maydan realyativistlik teoriyası
	G.OM	F	Arximed kúshi
	V.Ggeyzanberg	G	Fotoeffekt qublısı

Klaster metodı

Elektrostatıkalıq kúsh
Zaryad
aralıq
Sharl Kulonı
K
Kulon kúshi

Aqlıy hujım

• Mexanıkanıń altın nızamın túsintirip beriń?
• Nyutonnıń II nızamın túsintirip beriń?
• Pútkil dúnyaliq tartılısıw nızamın túsintirip beriń?

BILEMEN	BILIP ALDÍM	BILMEKSHIMEN

Б-Б-Б жадвали

Balıq skletı

tema
1
2
3
4
5
6
SHÍN
Jalǵan
Kinematika Fizikanıń mexanika bolımıne tıyıslı.
Statıka bolımınde denelerdıń teń salmaqlıq jaǵdayların uyrenemiz.
Dınamus grek tilinde kúsh degen mánisti ańlatadı.
Mexanika bolımı 2ge bolınedi.
Mexanika sozı “kúsh” degen mánisdi bildiredi.
Dinamika bolımınde denelerdin quram bóleklerin úyrenemiz.

Zinama zina

5
4 4
3 3
2 2
1 1

Blits sorawları

• 1) Potensial energiya , kinetik energiyaǵa aylanıwı múmkinbe?
• -AWA
• 2) Dene bir waqıtta maksimal patensial hám maksimal kinetik energiyaǵa iye bola aladıma?
• -Yaq

Grafik test

	Zaryad	Kulon nızamı	Erkin elektronlar	Tik kúshı	Neytral bolekshe
1
2
3
4
5

Test

• 1) Eger denege basqa hesh qanday deneler tásir etpese,dene jerge salıstırǵanda óziniń tınısh jaǵdayın yamasa tuwrı sızıqlı tegis qozǵalısın saqlaydı.Dene qozǵalısı haqqında bul pikirler qaysi ilimpaz tarepınen aytilǵan?
• A) Galiley B) Nyuton C) Aristotel D) Arximed
• 2) Nyutoniń 2-nızamınıń formulasında Fdı qalay ańlatamız ? A) P=m(g-a) B) P=m(g+a) C) P=mg D) F=ma

Soraw	1	2
Juwap	B	D
Ball

Venn diagramması
Interferebsiya
Difraktsiya
Optika
jaqtılıq

Krasword

T

E

Z

L

E

I

W

D

I

N

A

M

I

K

A

N

E

R

C

I

Y

A

M

A

S

S

A

M

E

X

A

N

I

K

A

K

Ú

SH

I

M

P

U

L

S

E

N

E

R

G

I

Y

A

D

E

N

E

Skanword

A	M	P	E	R	M	O	L
DJ	O	U	L	M	E	T	R
N	Y	U	T	O	N	B	J
K	F	S	E	K	U	N	D
U	A	V	O	L	T	O	M
L	R	L	G	R	A	M	M
O	A	K	E	L	W	I	N
N	D	G	R	A	D	U	S

Klassık juplıq ( úshlik )

• Mısalı: Kulon kúshi, zaryad, +zaryad, -zaryad, k , aralıq ,
• Klassık juplıq
• Kulon kúshi-aralıq
• Zaryad- +q
• Zaryad- -q

1) Kulon kúshi-zaryad
2) Kulon kúshi- aralıq
3) Zaryad-elektron
4) Zaryad-proton
1) Kulon kúshi-aralıq-K
2) Zaryad-elektron-proton

Jer óz kósherı átrapında aylanıw kosherınıń tezlıgı artıp ketse tırıshılıkke tásiri ?	Kerek bolǵan tıykarǵı maǵlıwmatlar.	Sheshımlerdı oylap tabıw, imkanıyatların sálıstırıw, básekelew	Qarar qabıl etıw. Sheshımlerdıń qolayın izlew hám keregın tabıw	Qabıl etgen sheshımnıń dáliyli hám nátiyjesi
Tezligi ártıp ketse tabiy ápatlar kelip shıǵadı. Áb-háwanıń ózgeriwi boranlar, suw tasqınları, waqıtqa tásırı kelıp shıǵadı.	Jer planetasınıń óz kósherinde aylanıwı ushın tásır korsetıwshı faktorlar: Tásir etıwshı kúshler. Jer óz kósheri átrapında aylanıwınıń tirishilikke tásiri.	Mashqalanı keltırıp shıǵarǵan faktor. Buǵan tıykarǵı sebeb jerdiń quyash sistemasinda aylanıw orbitasınıń kishreygenligi. Sonıń nátiyjesinde temperaturanıń joqarı darejede kóteriliwi	Bunda Insanlar Joqarı temperaturaǵa mutatsiya bolıwı kerek, sonıń menen birge jerdıń ekvator bolınınde emes, polyusqa koshıp otıwı kerek. Joqarı temperaturadan qorǵawshı jańa qurılmalar oylap tabılıwı kerek. Jil hám kalendarlar qayta esablanadı.	Quyash sistemasindaǵı esh bir planeta tirishilik etıwge qólayli emes, Basqa galaktıkadaǵı planetalardı izzertlewgw bilim hám waqtımız jetbegenlıkden jerde jasap qalıwǵa hareket etiwmiz .

Intelakt karta

Debat

• Fransus tilinde “ debattere “- basekelesıw.
• Mashqala tańlanadı
• 2 Toparǵa bólinedi.
• 10minut tayarlanıw ushın waqıt beriledi.
• Toparlar mashqa yamasa tema haqında óz pıkrlerin bayan etedı hám qorǵaydı.

Fizikalıq diktant

• Tınısh halatta turǵan yamasa salıstırmalı tuwrı sızıqlı tegis qozǵalıb atırǵan esaplaw sistemaları ............. delinedi. A)inercial emes esaplaw sistemaları B) inercial esaplaw sistemaları C) absolyut esaplaw sistemaları D) salıstırmalı esaplaw sistemaları
• Qarama-qarsı baǵitlanǵan denenıń tezligi,Nyutonnıń 2-nızamı boyınsha ............... anıqlanadı.

A) a= B) a= C) a= g D) a= g

•  

Kelıń, tanısayıq!

Fizikalıq jumbaq

• Kórinbesten aǵadı,
• Shıranıda jaǵpadı. ( elektr togi )
• Oshaǵı bar, morısı joq,
• Shoǵı bar, kúyesi joq. ( Elektr plitasi )

• Tezlik degenimiz ne?
• Tezlikdiń formulası qanday?
• Bir zamattaǵı tezlik degenimiz ne?
• Bir zamattaǵı tezlikdıń formulası?
• Ortasha tezlik degenimiz ne?
• Tekis qozǵalıs hám tekis emes qozǵalısdıń parqı qanday?
• Tezlikdiń SI sistemasındaǵı mánisi?
• Tezlik qanday shama?
• Tezlikdi ólshewshi asbap?
• Tezliklerdi qosıw usılların aytıń?

Ajurlı arra

• Ajur francuzsha “ajour” sózinen alınǵan bolıp, “bir jaqtan ekinshi jaqqa ótken, eki tárepi ashıq” degen mánini ańlatadı.
• talaba-oqıwshılardan 4-5 oqıwshıdan ibarat bolǵan kishi toparlar shólkemlestiriledi;
• talaba-oqıwshılarǵa berilgen tapsırma hám olardı orınlawda paydalanılatuǵın tekstlı materiallar bir neshe tiykarǵı bólekler (máselen, joba tiykarında bir neshe temalar) ǵa qırqıladı;
• temashalar hám olarǵa tiyislı tekstli materiallar paketi kishi toparlardıń hár bir aǵzasına tarqatıladı;
• kishi topar aǵzaları tekstli materiallardan paydalanıp tapsırmanı orınlawǵa kirisedi;
• kishi toparlardıń jaqsı ózlestiriwshi aǵzalarınan ekspert toparı shólkemlestiriledi;
• ekspert toparı aǵzaları qollarındaǵı tapsırmalardı birgelikte oylasıp, basqalarǵa úyretiw jobasın dúzedi;
• ekspertler ózleriniń dáslepki kishi toparlarına qaytıp, úyrengenlerin basqa sheriklerine úyretedi.

Kinematika
Dinamika
Statika
Eksport toparı

AJIL

• A J I L - ( AMALIY, JAMOVIY, IJODIY, LOYHALAR)
• Oqıwshılar 2 toparǵa bólinedi
• “Awzeki jurnal” beriledı. Oqıp shıǵıp, ozınıń tusınıkın hám mazmunın aytıp beriw kerek.
• Tapsırma ushın 10minut waqıt ajratıladı.
• Toparlar taopsırmanı órinlanǵanda, onı hár turlı usıllardan, korınıslerden, bayan etib beriw jolların anıqlaw ustınde isleydi.
• Waqıt juwmaǵına jetkende, toparlar óz juwapların izbe-iz aytıp beredi.Toparlardaǵı barlıq oqıwshıar qatnasıwı zarur.
• Barlıq toparlar hám oqtıwshı toparlardıń aytıp otken pikrlerine múnásibet bildiredi.
• Belsendi qatnasqan oqıwshılar bahalanadı.

Amaliy
Jamoaviy
IJODIY
Loyihalar

“Asalari galasi”

• Bul usılda oqıwshılar kishı toparlarǵa bolınedı. Oqıwshılarǵa mashqalalı tema beriledi hám oqıwshıar bul mashqalanı sheshıw ushın, biliminen, tapqırlıqlarınan, sheshımın aytadı
• “Asalari galasi” usılın qollaw mexanızımı
• Mashqalalı tema tańlanadı.
• Oqıwshılar kıshı toparlarǵa biriktiriledi.
• Tapsırmanı orınlaw ushın 10minut waqıt beriledi.
• Waqıt tawsılǵannan soń. Toparlar mashqalaǵa sheshim aytadı.
• Toparlar arasınan eń jaqsısı saylanıp alınadı.

Mashqala
Mashqalanıń sheshimleri
Eń maqbıl sheshim saylanadı

FSMU

Fikr
Sabab
Misol
Umumla-
shtiring
Dinamika
inerciya
Kúsh
massa
tezlik
Awırlıq kúshi
Nyuton nızamları
Pútkil dunyalıq tartılısıw nızamı
CHARXPALAK TEXNOLOGIYASI ASOSIDA
1
2
3
4
5
6
7
8

“Kundelik”

• Oqıwshılar toparlarǵa bolınedi. Hár bir topardan liderler saylanadı.
• Hár bir topardaǵı liderler ulıwmalastırılıp “ Sıpat Toparı”n quraydı.
• Sıpat toparlarına, dápterler tarqatıladı, dápterge oqıwshılar tarepinen temaǵa baylanıslı jańa ideyalar, pikirler jazılǵan boladı.
• Barlıq topardıń dápterlerı, klass sardarı tarepinen baqlanadı.
• Eń jaqsı dep tabılǵan, ideya hám pikirler ulıwma klass menen básekelesedi.

• Oqıwshılar toparlarǵa bolınedi. Hár bir topardan liderler saylanadı.
• Hár bir topardaǵı liderler ulıwmalastırılıp “ Sıpat Toparı”n quraydı.
• Sıpat toparlarına, dápterler tarqatıladı, dápterge oqıwshılar tarepinen temaǵa baylanıslı jańa ideyalar, pikirler jazılǵan boladı.
• Barlıq topardıń dápterlerı, klass sardarı tarepinen baqlanadı.
• Eń jaqsı dep tabılǵan, ideya hám pikirler ulıwma klass menen básekelesedi.

Kungebaǵar

1)

1
2
3
4
5
6

“Konseptual keste”

• Konsepciya latınsha conceptio – toplaw, birlestiriw, dizim
• Vertikal baǵıt boyınsha – salıstırılatuǵın zatlar, teoriyalar jaylastırıladı.Gorizontal baǵıt boyınsha – salıstırıwdı ámelge asırıwdaǵı hár qıylı táriyipler, formulalar jaylastırıladı.

Mexanika
Dinamika
Statika
Kinematikane
Gravitatsiya kuchi
II qonuni
Kosmik tezliklar
SV=SV
Ph=ph
Nizbiy tezlik
tezlanish

Nyuton saqıynaları

• Nyuton saqıynaları